Sử dụng điện hợp lý và tiết kiệm

Ngày 6-3, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn tiếp tục làm việc với các địa phương trong cả nước để bàn biện pháp khẩn cấp nhằm giảm tình hình thiếu điện của toàn hệ thống, đặc biệt vào giờ cao điểm, đồng thời đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình xây dựng điện. Nguy cơ thiếu điện trong thời gian tới sẽ rất nghiêm trọng do nhu cầu tiêu thụ tăng cao, hệ thống thủy điện phải giảm công suất vì lượng nước về ít...

Mùa... thiếu điện

Mấy năm gần đây, cứ khoảng từ tháng 3 đến tháng 6, cả nước lại căng thẳng vì thiếu điện. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng này, được lãnh đạo EVN giải thích là do mùa khô, mưa ít, mực nước về các hồ chứa của nhà máy thuỷ điện giảm. Theo dự báo của Trung tâm dự báo Khí tượng-Thủy văn, năm 2007, hiện tượng En Ni-nô sẽ kéo dài đến khoảng tháng 5, tháng 6, tình hình thiếu nước và khô hạn xảy ra trên diện rộng. Hiện nay, nước về hồ Hòa Bình chỉ có 270m3/s, là tình trạng rất hiếm khi xảy ra. Trong khi đó với mức xả trung bình 1.100m3/s, mỗi ngày mực nước hồ Hòa Bình sẽ rút khoảng 30cm. Dự báo nếu lũ tiểu mãn không về, thì thủy điện Hòa Bình sẽ không đủ nước để phát điện trong mùa khô. Đã vậy trong tháng 1 và tháng 2, các hồ thủy điện Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang mặc dù phải giữ nước để phát điện cho mùa khô, nhưng đã 3 lần phải xả nước phục vụ đổ ải vụ đông xuân, nên đã làm giảm một lượng nước đáng kể.

Mặt khác, do vị trí địa lý của chúng ta, múi giờ trên cả nước gần như trùng nhau, do đó giờ cao điểm về sử dụng điện của cả nước (buổi tối) cũng gần như trùng nhau, vì thế, trên bình diện cả nước đã xảy ra tình trạng thừa điện trong giờ thấp điểm và thiếu điện trong giờ cao điểm.

Dự báo của ngành điện lực, mức độ thiếu điện trong mùa khô năm nay sẽ trầm trọng hơn năm 2006 (cả nước sẽ thiếu khoảng 141 triệu kWh trong ba tháng 3, 4 và 5). Nếu không thực hiện ngay các giải pháp cấp bách để tiết kiệm điện và tổ chức sản xuất, tiêu dùng hợp lý thì có thể sẽ phải cắt điện luân phiên.

Theo Tổng giám đốc Tập đoàn điện lực Việt Nam: Trước đây ngành Điện dự tính tăng trưởng nhu cầu điện chỉ 16%, nhưng thời gian qua nhu cầu đã tăng lên 20%. Năm nay chúng ta gia nhập WTO nên các nhà đầu tư vào nhiều, nhu cầu điện tăng lên. Đặc biệt, trong tháng 1 nhu cầu tăng tới 24%.

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia kinh tế thì việc dự báo nhu cầu tiêu thụ điện năng của chúng ta còn thiếu “tầm nhìn xa”. Lộ trình gia nhập WTO của chúng ta khá dài, ngành điện có thể xây dựng mô hình dự báo khả năng tiêu thụ điện khi chúng ta đã có chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế.

Theo kế hoạch, trong năm, EVN sẽ huy động thêm khoảng 615MW công suất nguồn mới và nhập khẩu từ Trung Quốc 280MW; đồng thời bảo đảm vận hành các nguồn điện mới gồm các nhà máy: Quảng Trị, tổ máy 1 (32MW) vào tháng 3-2007, tổ máy 2 vào tháng 6-2007; Cà Mau một chu trình đơn vận hành vào tháng 3-2007; Tuyên Quang tổ máy 1 (114MW) vào tháng 10-2007; thủy điện nhỏ 197MW; đưa tụ bù đường dây mua điện của Trung Quốc hướng Lào Cai vào vận hành tháng 3-2007, hướng Hà Giang vào tháng 4-2007. Nếu các dự án nói trên hoàn thành đúng tiến độ thì tình hình sản xuất và tiêu thụ điện năm 2007 sẽ đỡ căng thẳng.

Giải pháp tối ưu: Sử dụng điện hợp lý

Giải pháp cấp bách đối phó với tình trạng thiếu điện hiện nay là sử dụng điện hợp lý và tiết kiệm. Ngay cả khi chúng ta đã cân đối được cung -cầu về điện thì tiết kiệm điện vẫn là một quốc sách.

Từ ngày 2-6-2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 19/2005/CT- TTg về Chương trình tiết kiệm điện. Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng, nhiều cơ quan, ngành, doanh nghiệp, đã có những giải pháp tích cực góp phần tiết kiệm điện. Theo ông Trịnh Đình Ninh, Phó cục trưởng Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): Để phục vụ công tác chống hạn năm nay, các công ty khai thác công tác thủy lợi đã tăng cường việc sử dụng điện vào các giờ buổi đêm mang lại nhiều lợi ích như: giảm được chi phí vì giá giờ điện buổi đêm chỉ bằng 1/3 giá giờ điện giờ cao điểm, điện giờ buổi đêm thừa rất có lợi cho ngành điện trong việc điều tiết biểu đồ sử dụng điện.

Tại Hà Tĩnh, với mục tiêu cắt giảm từ 40% đến 50% sản lượng điện chiếu sáng nhưng không làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, đã giảm được gần 1.000 đèn, tương đương với tiền điện khoảng 1 tỷ đồng/năm. Tại TP Hồ Chí Minh, ba bệnh viện cải tạo hệ thống sử dụng điện, sau hơn 9 tháng đi vào hoạt động thu hồi được vốn đầu tư (1,2 tỷ đồng); 20 tòa nhà khác đầu tư 3,6 tỷ đồng cải tạo hệ thống sử dụng điện, đã thu hồi vốn sau hơn 10 tháng, và từ đó tiết kiệm được 4,2 tỷ đồng mỗi năm. Nhiều khách sạn lớn ở Hà Nội đầu tư hệ thống thu hồi nhiệt từ hệ thống máy lạnh để phục vụ khâu giặt là, nước nóng..., tiết kiệm hàng tỷ đồng/năm. Các hộ sản xuất giấy và sắt thép ở Bắc Ninh đều chuyển sang làm ca đêm (giờ thấp điểm) để tận dụng giá điện rẻ hơn và giảm phụ tải vào giờ cao điểm tối...

Với mục đích phối hợp bảo đảm cho việc cung cấp điện an toàn ổn định và tiết kiệm, mấy ngày nay, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã làm việc với lãnh đạo một số địa phương trong cả nước bàn giải pháp tiết kiệm điện.

Theo biên bản làm việc giữa UBND tỉnh Bắc Ninh với EVN thì tỉnh này sẽ thực hiện chỉ tiêu tiết kiệm điện trong 3 tháng mùa khô lần lượt là 0,91 triệu kWh, 0,85kWh, và 0,56kWh. Tại tỉnh Thừa Thiên-Huế và TP Đà Nẵng, đoàn công tác cũng đã thống nhất với địa phương thực hiện chỉ tiêu tiết kiệm điện đạt khoảng 8,1 triệu kWh trong năm 2007, đối với mỗi tỉnh, thành phố.

Theo đánh giá của EVN, trở ngại chính trong thực hiện tiết kiệm điện tại cơ quan hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước hiện nay là chưa có chế tài xử lý những trường hợp dùng điện lãng phí. Đối với chiếu sáng công cộng, nhiều tuyến đèn đường được thiết kế trên cùng một tuyến đường điện nên việc giảm số lượng đèn phải dùng biện pháp thủ công. Trong đó, có nhiều tuyến đường không có hệ thống điều khiển tắt bật tự động, việc tắt bật còn thao tác bằng tay nên giờ tắt bật chưa đúng. Riêng với chương trình sử dụng đèn com-pắc, do khách hàng còn thiếu thông tin về chất lượng, giá cả và thị trường loại đèn này. Đặc biệt, ở khu vực nông thôn chưa có các cửa hàng bán đèn com-pắc và nhiều khu vực lưới điện nông thôn cũ nát không đảm bảo chất lượng điện áp nên người dân chưa có điều kiện tiếp cận.

Để đẩy mạnh chương trình thực hiện tiết kiệm điện, EVN yêu cầu các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với các nhà sản xuất và phân phối điện tuyên truyền, quảng bá các loại đèn tiết kiệm điện nhằm sớm phát triển và mở rộng thị trường đèn com-pắc đến các vùng nông thôn. Hằng tháng, các đơn vị có trách nhiệm thống kê đầy đủ và chính xác lượng điện tiêu thụ của các cơ quan hành chính sự nghiệp và chiếu sáng công cộng để UBND tỉnh, thành phố và Tập đoàn báo cáo Thủ tướng Chính phủ những trường hợp sử dụng điện lãng phí.

Theo đánh giá của các chuyên gia năng lượng, tuyên truyền tiết kiệm điện trong nhân dân là biện pháp thiết thực và có hiệu quả ngay. Nếu có vốn đầu tư thì cũng phải xây dựng mất 2- 3 năm mới xong một công trình nguồn; nhưng nếu tuyên truyền tiết kiệm điện tốt thì sau một ngày đã cải thiện ngay biểu đồ phụ tải. Các phương tiện thông tin đại chúng được coi là kênh quan trọng nhất để phổ biến lợi ích, kinh nghiệm tiết kiệm điện đến từng người dân.

Chiều qua (5-3), chúng tôi nhận được thông tin: EVN đã trình Chính phủ một số biện pháp quyết liệt hơn trong vấn đề tiết kiệm điện. Trong đó đề nghị áp dụng một số chế tài đối với các cơ quan, đơn vị nhà nước và tổ chức có sử dụng ngân sách không thực hiện nghiêm Chỉ thị số 19 của Thủ tướng Chính phủ. Chẳng hạn Bộ Tài chính sẽ cắt giảm ngân sách của các đơn vị, tổ chức hoặc quy trách nhiệm người đứng đầu nếu không đạt chỉ tiêu tiết kiệm điện.

Với các giải pháp quyết liệt và đồng bộ nói trên, hy vọng mùa khô năm nay sẽ giảm tình trạng căng thẳng về điện.

PHÚ THỌ và QUANG BIÊN