Một số mặt hàng đã bắt đầu tăng giá

Tin vui với người tiêu dùng cả nước: Giá bán lẻ xăng đã giảm 1.000 đồng/lít. Những người nghỉ hưu và hiện đang hưởng lương từ ngân sách Nhà nước còn có thêm niềm vui sẽ được tăng lương kể từ ngày 1-10. Người lao động tại các doanh nghiệp cũng khấp khởi mừng vì dự kiến từ đầu năm tới cũng sẽ được nâng thêm mức lương tối thiểu.

Bên cạnh niềm vui nói trên, mọi người vẫn cứ canh cánh nỗi lo liệu giá cả hàng hoá có biến động ? Trả lời câu hỏi này của phóng viên báo Quân đội nhân dân vào chiều hôm qua (13-9), Phó cục trưởng cục Quản lý giá Nguyễn Tiến Thoả khẳng định: Chỉ số giá tiêu dùng năm nay sẽ thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP).

Thế nhưng trên thực tế, một số mặt hàng vẫn đang rục rịch chờ tăng giá...

Thị trường chưa “cuốn theo giá xăng”

Giá xăng đã giảm nhưng theo ghi nhận của chúng tôi, thị trường dường như rất "hờ hững" với tin này. Thậm chí, theo nhiều người, giá vẫn đang có xu hướng tăng. Tại chợ Hàng Da (Hà Nội), bà con kinh doanh ở đây không hề biết tin giá xăng giảm. Khi được chúng tôi thông báo và hỏi giá các mặt hàng đã giảm theo chưa, chị Thảo, chủ kiốt 43, chuyên kinh doanh rượu bia, bánh kẹo tỏ vẻ ngao ngán cho biết, giá chưa giảm mà vẫn có chiều hướng tăng lên. Chị lấy ví dụ cụ thể, trà Lipton khoảng một tháng trước giá là 45.000 đồng, "đến hôm qua (12-9) giá đã lên tới 51.000 đồng "; sữa Milo từ 26.000 đồng đã lên 29.000 đồng, sữa Ensure từ 115.000 đồng đã lên 143.000 đồng... "Chúng tôi không muốn tăng giá, nhưng vì các công ty mà chúng tôi nhập hàng tăng giá nên người bán hàng như chúng tôi phải tăng theo." Chị Thảo cho biết thêm, càng những mặt hàng bán chạy thì giá tăng càng cao.

Chị Lan Anh, chuyên kinh doanh thực phẩm khô, ở sạp A132 cho biết các mặt hàng đều chưa giảm. Chị Hoa, kinh doanh cùng loại mặt hàng ở quầy bên cạnh nói nửa đùa, nửa thật: "Mấy tháng nay giá cả leo thang, làm ăn khó khăn. Bây giờ giá xăng giảm thì chị em tôi chỉ muốn kìm, không vội hạ giá để thu lại những lúc lỗ." Tuy nhiên, theo chị, các quán ăn (nơi nhập hàng của các chị) "thính" lắm, biết giá xăng giảm thế nào họ cũng ép các chị phải giảm giá cho bằng được. Chị Vạn, kinh doanh rau quả thì quả quyết mặt hàng của chị chịu tác động rất ít từ biến động giá xăng, dầu, chủ yếu tăng giảm giá là do thời tiết có thuận lợi hay không. Thế nhưng theo chị Hà - một người mua hàng- thì không hiểu vì nguyên nhân gì mà trong thời gian qua giá rau cũng tăng chóng mặt. "Một mớ rau thơm trước đây giá chỉ 500 đồng thế mà nay đã lên tới 1.500 đồng, rau muống từ 3.000 đồng đã lên 3.500 đồng". Chị nói: "Cũng phải thông cảm cho tâm lý người bán hàng thôi. Các loại mặt hàng trong xã hội đều tăng giá cả, họ không thể không tăng".

Bà Vũ Thị Hiền, Phó giám đốc Trung tâm thương mại Intimex (đơn vị quản lý hệ thống siêu thị Intimex), cho biết trung tâm vẫn chưa có động thái giảm giá các mặt hàng theo giá xăng dầu. "Giá xăng mới giảm, làm sao chúng tôi phản ứng kịp." Cũng đồng tình với ý kiến của bà Hiền, chị Đinh Thị Nga, Trưởng phòng Kinh tế tổng hợp của trung tâm, còn cho biết thêm: "Siêu thị phải mua hàng của các đơn vị khác. Các đơn vị này chưa giảm giá thì chúng tôi cũng chưa thể giảm được. Muốn giảm giá có lẽ cũng phải 10 ngày nữa thì thị trường mới phản ứng kịp". Theo chị, thậm chí hiện nay siêu thị đang phải nhập hàng ào ạt, để đề phòng trường hợp giá sẽ tiếp tục tăng khi lương tăng vào thời điểm 1-10 tới. Trong đợt giảm giá xăng, dầu trước đây (mỗi lít xăng giảm được 500 đồng), siêu thị Intimex không hề giảm giá các mặt hàng.

Lo ngại về chuyện tăng giá các mặt hàng khi lương tăng của siêu thị Intimex là hoàn toàn có cơ sở vì việc này đã diễn ra trong mấy năm gần đây. Thế nhưng, một người kinh doanh ở chợ Hàng Da (xin phép được giấu tên) cho biết, "Giá các mặt hàng sản xuất trong nước, cũng như nhập khẩu tăng một phần là do các thứ phụ phí, phí "bôi trơn" ngày càng phát sinh, ngày càng tăng khiến các công ty buộc phải nâng giá các mặt hàng và những người kinh doanh nhỏ lẻ bị ảnh hưởng theo. Chứ chúng tôi nào muốn vậy".

Người ta cho rằng, giá xăng dầu giảm thì các đơn vị vận tải phải là nơi giảm giá cước đầu tiên. Nhưng theo ông Hồ Chương, Tổng giám đốc miền Bắc Công ty cổ phần Mai Linh, thì hiện công ty vẫn chưa hề có kế hoạch giảm giá. Bởi, thời gian vừa qua, khi giá xăng tăng, công ty đã phải bù lỗ mỗi tháng khoảng 1,5 tỷ đồng. "Chúng tôi phải cân đối lỗ, lãi cho phù hợp".

Giá cả tăng là do…tâm lý
Chiều qua (13-9), trao đổi với phóng viên báo Quân đội nhân dân về dự báo diễn biến giá cả trong thời gian tới, đồng chí Nguyễn Tiến Thoả, Phó cục trưởng cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng: xét trên góc độ lý thuyết thì việc tăng lương tối thiểu vào ngày 1-10 tới sẽ không ảnh hưởng nhiều đến giá cả bởi chúng ta không phát hành thêm tiền. Theo Nghị định của Chính phủ thì kinh phí thực hiện điều chỉnh mức lương tối thiểu đối với các đối tượng do ngân sách nhà nước bảo đảm từ các nguồn: tiết kiệm 10% chi thường xuyên (trừ tiền lương và các khoản có tính chất lương) đối với từng cơ quan hành chính, từng đơn vị sự nghiệp thuộc các Bộ, cơ quan Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; sử dụng tối thiểu 40% số thu được để lại theo chế độ của các cơ quan hành chính có thu. Đối với các đơn vị sự nghiệp có thu sử dụng tối thiểu 40% số thu được để lại theo chế độ; sử dụng 50% số tăng thu ngân sách địa phương. Riêng các đơn vị sự nghiệp thuộc ngành y tế sử dụng tối thiểu 35% số thu để lại theo chế độ (sau khi trừ chi phí thuốc, máu, dịch truyền, hóa chất)… Khảo sát hằng ngày của các cán bộ viện Nghiên cứu giá (Bộ Tài chính) cho thấy: Việc tăng giá do tác động tâm lý chủ yếu đến với các mặt hàng tiêu dùng hàng ngày gồm lương thực, thực phẩm, dịch vụ.

Theo đồng chí Phó cục trưởng cục Quản lý giá thì trong mấy ngày gần đây, , mặc dù sức mua không tăng, nguồn cung tương đối dồi dào, nhưng một số mặt hàng đã có biểu hiện tăng giá. Việc chuẩn bị tăng lương gây ra yếu tố tâm lý đối với những người bán hàng, họ sẽ vin vào đó để tăng giá theo. Quyết định hạ giá mỗi lít xăng 1000 đồng chiều 12-9 được xem là yếu tố tích cực sẽ tác động tâm lý ngược lại làm “nguội” phản ứng tăng giá tức thì khi nghe sẽ tăng lương của thị trường.

Bộ Tài chính đã trình Chính phủ 6 nhóm giải pháp để kiềm chế giá, trong đó kiến nghị Chính phủ giữ vững các cân đối vĩ mô, bảo đảm cung-cầu hàng hoá dịch vụ; điều hành có hiệu quả chính sách tài khoá; chủ động điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt; tổ chức hoạt động và kiểm soát hoạt động của thị trường. Từ nay đến cuối năm, cơ quan quản lý Nhà nước về giá sẽ kiểm soát gắt gao giá hàng hoá, dịch vụ độc quyền như điện, than, xi măng, bưu chính viễn thông, đất đai, kết cấu hạ tầng, xe buýt, nước, xăng, dầu... Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện sai phạm như bán sai quy định hoặc liên kết tăng giá, thì ngoài biện pháp xử lý, các đơn vị này cũng sẽ bị nêu tên trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trên thực tế, năm 2005, một số đơn vị ngành thép phải kiểm điểm vì để xảy ra tình trạng giá tăng quá cao. Đối với những hành vi liên kết độc quyền tăng giá, mức phạt có thể từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với phạm vi một tỉnh, thành phố, nếu vượt quá phạm vi này, mức phạt sẽ vào khoảng từ 15 đến 20 triệu đồng.

Chính sách tiền lương là động lực quan trọng của người lao động và là giải pháp kích cầu của nền kinh tế, giải pháp chống tham nhũng, bảo đảm sự phát triển bền vững của xã hội. Việc điều chỉnh mức lương tối thiểu là cần thiết. Tuy nhiên, bên cạnh việc điều chỉnh này cũng cần phải có các giải pháp để kiềm chế giá. Được biết, Tổ điều hành thị trường trong nước đang theo dõi sát sao để đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhằm bảo đảm mục tiêu giữ mức tăng chỉ số giá tiêu dùng luôn thấp hơn hoặc bằng mức tăng trưởng GDP.

Hy vọng, với các giải pháp đồng bộ và quyết liệt, mục tiêu kiềm chế tốc độ tăng giá tiêu dùng thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế (dự kiến là 8%) của chúng ta năm nay sẽ thực hiện thành công. /.

Phú Quý-Quang Phương