Năm 2010, mặc dù nền kinh tế Việt Nam bị tác động mạnh bởi nhiều mặt hàng tăng giá, thời tiết thất thường, dịch bệnh trên gia súc lan rộng, tỷ giá ngoại tệ chênh lệch lớn, vàng đội giá cao…nhưng hoạt động thương mại- dịch vụ của TP. Hồ Chí Minh vẫn giữ được đà tăng trưởng.

Trong đó cái “được” nhất là tìm được “đầu ra” cho hàng hóa và mở rộng mạng lưới bán hàng bình ổn giá.

Tìm thị trường mới cho hàng Việt

Có thể nói chưa năm nào tỷ giá ngoại tệ lại lên cơn sốt, giá vàng đội giá nhanh từng ngày đến mức không tưởng như năm 2010. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng. Tuy nhiên vượt lên trên những thách thức đó, đến thời điểm cuối tháng 10/2010, các doanh nghiệp của TP. Hồ Chí Minh đã kịp thời xoay chuyển “đầu ra” cho hàng hóa. Theo báo cáo tại phiên họp thường kỳ của UBND TP. Hồ Chí Minh về tình hình kinh tế- xã hội tháng 10 và tháng 11/2010 diễn ra cuối tháng 10, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 10 đạt 1,64 tỷ USD, tăng 1,9%.

Người dân thích mua hàng bình ổn giá tại các phiên chợ Việt.

Các mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch tăng cao gồm: sữa: 38,6%, may mặc tăng 15%, giày dép 12,1%, thủy sản 8,6% và gạo 8,4%. Trong 10 tháng của năm 2010, kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh đạt 17,4 tỷ USD, tăng 0,9%. Nhìn toàn cảnh, các nhóm hàng xuất khẩu có tốc độ tăng khá so cùng kỳ năm trước. Các nhà xuất khẩu cho rằng, nguyên nhân hàng xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh có mức tăng trưởng khá là do giá thế giới tăng khiến giá trị xuất khẩu nhiều mặt hàng tăng cao so với các năm trước. Các mặt hàng công nghiệp như sản phẩm điện tử, máy tính, cáp và dây điện, các sản phẩm chế biến từ gỗ, gốm sứ, sản phẩm công nghệ nano... có kim ngạch xuất khẩu tăng tới 58,7%.

Ngoài yếu tố giá thế giới tăng, kim ngạch xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh tăng trưởng còn do các nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực truyền thống đã được đầu tư, cải thiện về chất lượng. Hai ngành dệt may và da giày luôn đứng top đầu trong kim ngạch xuất khẩu của thành phố đã có đầu tư lớn về thiết bị hiện đại chuyên dùng, đổi mới về chất liệu sản phẩm, thiết kế thời trang, nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo các doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu ổn định là nhờ sự hiệp lực giữa các doanh nghiệp thương thảo với đối tác nước ngoài nhằm điều chỉnh, nâng giá đơn hàng dệt may nên giá trị các hợp đồng xuất khẩu dệt may tăng từ 5 đến 15% so với trước do giá nguyên phụ liệu thế giới tăng cao.

Theo Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, hàng hóa của TP Hồ Chí Minh đã có sức lan tỏa mạnh mẽ tại thị trường các nước, trong đó châu Á chiếm 45% tổng kim ngạch xuất khẩu, các mặt hàng có kim ngạch lớn gồm gạo, hạt điều, hạt tiêu, cao su, cà-phê; thị trường châu Âu kim ngạch đạt 1,5 tỷ USD; châu Mỹ, đạt 1,4 tỷ USD, tăng 14% so cùng kỳ.

Để có được sự ổn định và tăng trưởng trong xuất khẩu, ngoài khả năng tự lực của doanh nghiệp, ngành công thương, các hiệp hội và chính quyền thành phổ đã tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị, nhiều chuyến đi nước ngoài tìm “đầu ra” cho hàng hóa. Với cách làm này, các doanh nghiệp đã “bắt mạch” đúng nhu cầu thị trường, giảm bớt về thủ tục, giải tỏa vướng mắc về các định chế trong giao thương.

Tính từ giữa năm 2010 đến nay, các doanh nghiệp xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh gặp nhiều khó khăn do biến động tỷ giá giữa USD và tiền đồng Việt Nam, lãi suất ngân hàng tăng cao. Hiện tại, một số ngành làm hàng gia công xuất khẩu do giá "đầu ra" chỉ tăng từ 3-5%, trong khi giá "đầu vào" tăng 10- 30%, làm cho sản phẩm làm ra khó tiêu thụ. Để giảm bới khó khăn cho doanh nghiệp, chính quyền thành phố đang hướng giúp doanh nghiệp thực hiện chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hướng có lợi nhất.

Cụ thể, TP. Hồ Chí Minh sẽ tập trung công tác xúc tiến thương mại, mở rộng xuất khẩu trực tiếp vào các thị trường châu Âu, châu Mỹ, châu Á và thị trường Hoa Kỳ, đồng thời chú trọng khai thác các thị trường tiềm năng như châu Phi, châu Đại Dương để sử dụng hết các nguồn lực xuất khẩu đa dạng.

Giai đoạn 2011- 2020 được xác định là thời điểm kinh tế thành phố phát triển mạnh và cùng đất nước hội nhập sâu kinh tế thế giới, xuất khẩu sẽ có bước phát triển đột phá về chất. Trong đó, giảm tối đa hoạt động sản xuất xuất khẩu với những mặt hàng sử dụng nhiều lao động như ngành dệt may, da giày, thủ công mỹ nghệ; ưu tiên phát triển sản phẩm công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ, tạo điều kiện để các dự án đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực điện tử, phần mềm.

Mở rộng địa bàn bình ổn giá

Năm 2010, do giá vàng, đô la biến động mạnh, tác động lên giá cả hàng hóa liên tục tăng, vì thế kế hoạch bình ổn giá hàng hóa là ưu tiên thực hiện hàng đầu của ngành Công thương thành phố. Trước đây chương trình bình ổn giá chỉ thực hiện trong một đến hai tháng vào dịp cuối năm, nhưng năm 2010 TP.HCM đã chi hơn 380 tỷ 600 triệu đồng để thực hiện chương trình bình ổn giá cả năm và mở rộng mạng lưới bán hàng bình ổn đến tận vùng sâu vùng xa.

Cụ thể, chương tình bình ổn của TP. Hồ Chí Minh năm 2010 được thực hiện với 5 nội dung: kiểm tra từ cơ sở sản xuất về khả năng dự trữ và chuẩn bị nguồn hàng; hệ thống phân phối; số lượng các điểm bán mà doanh nghiệp đã đăng ký, số lượng hàng đưa ra thị trường; chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm từ giai đoạn tạo nguồn hàng đến khâu phân phối; kiểm tra việc chấp hành các quy định về niêm yết giá, bán hàng đúng giá, ưu tiên phục vụ người có thu nhập thấp thuộc vùng sâu vùng xa. Dựa trên nhu cầu tiêu dùng hàng tháng, 14 doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn giá có đủ sức chi phối thị trường ít nhất từ 20 đến 50%, trong đó mức giá bán đúng mức giá cam kết cho đến hết tháng 3/2011, đảm bảo thấp hơn giá thị trường 10%.

Cho đến nay, 14 doanh nghiệp tham gia bình ổn giá hàng hóa đã thông báo hoàn thành kế hoạch tạo nguồn hàng, dự trữ 8 mặt hàng gồm gạo, thịt gia súc, gia cầm, trứng gia cầm, đường, dầu ăn, thực phẩm chế biến và rau củ quả.

Công ty Vissan đã đủ hàng cung cấp cho thị trường 2.100 tấn thịt heo; 360 tấn thịt trâu bò; 3.450 tấn thực phẩm chế biến từ này cho đến hết tết Quý Mão 2011. Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan cho biết, Vissan đang chuẩn bị thêm hơn 2.000 tấn thịt đông lạnh dự trữ trong trường hợp thị trường có biến động và chủ động hợp tác với các trại chăn nuôi nuôi 40.000 con heo thịt để cung ứng cho thị trường.

Công ty Phú An Sinh dự kiến bán hàng bình ổn trong hai tháng 11 và 12 -2010 bình quân mỗi tháng 325.000 kg thịt gà, heo; tháng 1-2011 là 400.000 kg thịt gà, heo. Các doanh nghiệp khác như Huỳnh Gia Huynh Đệ, Ba Huân… cũng đã chuẩn bị nguồn hàng đầy đủ như đã cam kết để phục vụ người tiêu dùng.

Hiện tại, Sở Công Thương TP.Hồ Chí Minh đang tích cực chuẩn bị xây dựng nguồn nguyên liệu cung cấp cho các doanh nghiệp thông qua việc phối hợp với các sở công thương khu vực Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh cho biết, trong chương trình bình ổn giá hàng hoá năm nay, không chỉ các kênh bán hàng ở các siêu thị, trung tâm thương mại, mà còn khuyến khích doanh nghiệp đưa hàng bình ổn vào chợ thông qua giao hàng trực tiếp cho tiểu thương ở hơn 2000 điểm bán hàng bình ổn.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, Tổng giám đốc Saigon Co.op cho biết, diễn biến giá cả trên thị trường hiện nay đã gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn, tuy nhiên Saigon Co.op sẽ thực hiện đúng cam kết bán hàng đúng giá cam kết các mặt hàng bình ổn luôn thấp hơn giá thị trường ít nhất 10%.

Theo Báo Công thương