QĐND - Trung Quốc đã di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam sau 75 ngày hạ đặt trái phép. Tuy nhiên, ông Da-cha-ri A-bu-da (Zachary Abuza), giáo sư chuyên ngành khoa học chính trị tại Đại học Simmons, Bô-xtơn (Mỹ), một chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á cho rằng: Trung Quốc sẽ tiếp tục theo đuổi chiến lược vươn xa và duy trì sự hiện diện thường trực tại các vùng biển theo cái gọi là “đường 9 đoạn” (được sửa thành đường 10 đoạn trong bản đồ dọc Trung Quốc mới phát hành gần đây).

Ảnh minh họa.

 

“Tôi đồ rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục có các hành động ngang ngược, tăng cường hiện diện tại bãi cạn Scarborough, tiếp tục duy trì hiện diện thực tế tại các vùng thuộc đường 9 đoạn. Tại vùng biển phía tây ở Biển Đông trên thềm lục địa của Việt Nam - nơi có ít các đảo và cấu trúc tự nhiên, không loại trừ khả năng sẽ có thêm nhiều giàn khoan khác của Trung Quốc”, ông A-bu-da chia sẻ.

Không dừng lại ở đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục có các hoạt động cải tạo đất đá tại Trường Sa. Dẫn nhiều nguồn tin, chuyên gia về Đông Nam Á này cho biết, Bắc Kinh đang thực hiện dự án xây dựng tại Gạc Ma với quy mô 24ha, vi phạm các quy định của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), trong đó cấm việc xây dựng đảo nhân tạo để từ đó đòi yêu sách vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) hay vùng lãnh hải.

Động cơ chủ yếu thúc đẩy hành động bất chấp luật pháp quốc tế của Bắc Kinh xuất phát từ những yếu tố chính trị trong nước. Giáo sư A-bu-da phân tích: Mục tiêu xuyên suốt của Trung Quốc là phải duy trì đà tăng trưởng kinh tế 7 - 8% năm để tránh gây ra bất ổn xã hội. Năng lượng cùng với lương thực, thực phẩm là yếu tố quan trọng trong vấn đề này. Hơn nữa, chính sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc cực đoan là yếu tố buộc đẩy Trung Quốc tới lối hành xử bất chấp.

Trong khi đó, Ri-chác Gia-va Hây-đa-ri-an (Richard Javad Heydarian), giảng viên môn Khoa học chính trị và Quan hệ quốc tế tại Đại học Ateneo De Manila tại Phi-líp-pin đã có bài viết trên tờ Huffington Post về vấn đề Phi-líp-pin cần phải làm gì để đóng góp cho hòa bình và sự ổn định của khu vực cũng như bảo vệ chủ quyền của mình ở Biển Đông. Theo ông, Việt Nam là một “hình mẫu” mà Phi-líp-pin nên học hỏi trong việc hoạch định các chiến lược đối phó với các hành động cứng rắn của Trung Quốc và bảo vệ chủ quyền của mình.

Bài viết của ông đề cập rằng: Việt Nam có số lượng dân cư ít hơn Phi-líp-pin, nguồn lực khiêm tốn nhưng dân tộc này chưa bao giờ chịu khuất phục trước bất cứ điều gì. Họ không chỉ đứng lên giành lại độc lập cho dân tộc mà vẫn liên tục vươn lên trong quá trình xây dựng bảo vệ Tổ quốc.

Rõ ràng rằng, Việt Nam đã quản lý và củng cố tuyên bố chủ quyền lâu đời đối với các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và hiện nay, họ vẫn tích cực bảo vệ tuyên bố chủ quyền của họ.

Kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc, Việt Nam không còn liên minh hay ký hiệp ước bảo trợ đối với bất kỳ cường quốc nào. Thay vào đó, Việt Nam đã và đang tích cực đa dạng hóa các mối quan hệ quốc phòng với các cường quốc, không chỉ Nga, Ấn Độ, Nhật Bản mà còn cả với Mỹ. Việt Nam luôn bảo đảm quyền tự chủ của mình. Khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp của họ trong khu vực, Việt Nam đã dũng cảm, kiên trì, bền bỉ cùng với các lực lượng thực thi pháp luật khẳng định và bảo vệ chủ quyền của mình.

NGỌC THƯ