Lệnh áp đặt trừng phạt nhằm vào Ngoại trưởng Javad Zarif được Mỹ chính thức đưa ra từ ngày 31-7 vừa qua. Theo đó, Mỹ sẽ đóng băng mọi tài sản của ông Javad Zarif tại Mỹ, đồng thời cấm các cá nhân và thực thể Mỹ có quan hệ với ông Javad Zarif, nếu không sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt. Bên cạnh đó, Mỹ cũng áp đặt hạn chế đối với các chuyến công du quốc tế của vị quan chức này. Lý do trừng phạt, theo phía Mỹ, là bởi Ngoại trưởng Javad Zarif đã thực hiện những chính sách “liều lĩnh” và “không thể chấp nhận được”. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nêu rõ: “Ông Javad Zarif đóng vai trò đại diện cho thủ lĩnh tối cao của Iran Ali Khamenei và là người phát ngôn hàng đầu của chính quyền Tehran trên thế giới. Đây là thông điệp rõ ràng của Mỹ đối với Chính phủ Iran rằng, lối hành xử gần đây của Tehran là hoàn toàn không chấp nhận được”.

Thế nhưng, dường như đã dự đoán trước và cũng quá quen với những động thái tương tự của Mỹ, ông Javad Zarif thản nhiên viết trên Twitter rằng, lệnh trừng phạt của Washington không mảy may ảnh hưởng tới cá nhân ông cũng như gia đình. Bởi ông không có bất kỳ tài sản hoặc lợi ích nào bên ngoài lãnh thổ Iran. Tổng thống Iran Hassan Rouhani thì công khai chỉ trích động thái vừa qua của Mỹ là "trò trẻ con" vô nghĩa.

Việc Mỹ áp đặt trừng phạt với nhà ngoại giao hàng đầu của Iran cho thấy, quan hệ giữa Washington và Tehran đang ngày càng gia tăng căng thẳng trên nhiều lĩnh vực, từ quân sự, kinh tế và ngoại giao. Đòn trừng phạt ấy cũng phần nào chứng tỏ, hai bên vẫn bế tắc trong nỗ lực tìm lối vào bàn đàm phán. Bởi, nếu thực sự nhìn thấy triển vọng từ các cuộc đàm phán trong tương lai gần, chẳng có lý gì mà Washington lại “làm khó” một người vốn được coi là “nhà đàm phán chính” của Iran. Nhưng cũng có ý kiến suy luận rằng, Mỹ muốn đối thoại với một người có khả năng đưa ra những quyết định then chốt hơn là một nhân vật thường xuyên tung ra những lời chỉ trích chính sách thù địch của Washington như Ngoại trưởng Javad Zarif.

Rõ ràng, chiến thuật tạo áp lực tối đa đối với Iran đã được Mỹ đẩy nhanh hơn trong thời gian gần đây. Sau khi Tổng thống Donald Trump ký lệnh trừng phạt lên Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cùng một số chỉ huy quân đội cấp cao của Iran, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố Washington cũng đã mời Australia, Pháp, Đức, Nhật Bản, Na Uy, Hàn Quốc và Anh cùng nhiều nước khác tham gia một liên minh quốc tế để bảo đảm an ninh tại eo biển Hormuz ở vùng Vịnh, đồng thời chống lại "sự gây hấn của Iran". Tuy nhiên, Đức-một trong những đồng minh quan trọng của Mỹ ở châu Âu-đã công khai phản đối sáng kiến này vì cho rằng, căng thẳng tại vùng Vịnh không thể được tháo gỡ bằng biện pháp quân sự.

Chưa rõ đỉnh điểm của chiến thuật ấy là đâu, song đòn trừng phạt vừa qua của Mỹ nhằm vào ông Javad Zarif chắc chắn sẽ khiến cánh cửa dẫn tới giải pháp ngoại giao cho căng thẳng Mỹ-Iran vốn đã hẹp nay lại càng đóng kín.

VŨ HÙNG