Năm 2011 là năm mà các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt rất nhiều khó khăn. Chỉ số cảm nhận của các doanh nghiệp về môi trường kinh doanh giảm xuống thấp nhất trong vòng 3 năm trở lại nay. Tuy nhiên, đa phần các doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng của nền kinh tế Việt Nam trong dài hạn, có đến 69% doanh nghiệp sẽ mở rộng kinh doanh trong ba năm tới.

Đó là những thông tin chính trong “Báo cáo Điều tra Cảm nhận môi trường kinh doanh năm 2011” được thảo luận trực tiếp tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2011 (VBF) ngày 2/11/2011 tại Hà Nội.

Ảnh minh họa/Internet

 

Theo báo cáo, trong các lĩnh vực của môi trường kinh doanh , tiếp cận thông tin và thuế được đánh giá đã có những chuyển biến tích cực. Các lĩnh vực ít có sự chuyển biến nhất vẫn là bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ chống hàng giả, hàng nhái, tiếp cận ngoại tệ và tiếp cận đất đai. Đặc biệt, sau nhiều năm liền có vị trí cao, quản lý kinh tế vĩ mô đã rơi vào vị trí đáng lo ngại nhất của môi trường kinh doanh năm nay. Điều này phản ánh thực tế là bất ổn kinh tế vĩ mô đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, tình trạng lạm phát vẫn chưa thật sự được khống chế về cơ bản nên việc thắt chặt tiền tệ trong giai đoạn hiện nay vẫn cần thiết. Lạm phát vài tháng gần đây đã giảm nhưng vẫn ở mức cao, có nguy cơ bùng phát trở lại, đặc biệt các tháng cuối năm.

Mặc dù các doanh nghiệp là đối tượng trực tiếp chịu ảnh hưởng của tình hình kinh tế khó khăn này, nhưng đa số các doanh nghiệp vẫn cho rằng, Chính phủ thời gian tới nên kiên trì thực hiện các biện pháp thắt chặt tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô. Các yếu tố cần cải thiện khác bao gồm cải cách thủ tục hành chính, giảm rào cản gia nhập thị trường, cải thiện hệ thống hạ tầng vận tải, năng lượng…

Nhìn chung các doanh nghiệp Việt Nam vẫn có niềm tin vào triển vọng phát triển kinh tế của Việt Nam. Kết quả là có đến 69% doanh nghiệp sẽ mở rộng kinh doanh trong ba năm tới. Đây là tỷ lệ khá lạc quan dù mức độ lạc quan có giảm sút so với tỷ lệ 76% của điều tra năm 2010.

Theo ông Vũ Tiến Lộc- Chủ tịch VCCI cho biết, dựa theo kết quả điều tra cho thấy, bốn động lực quan trọng nhất để các doanh nghiệp mở rộng hoạt động kinh doanh chính là tăng trưởng của thị trường trong nước và khu vực; Triển vọng kinh tế của Việt Nam thuận lợi; Mở cửa thị trường và cải cách do Việt Nam hôi nhập quốc tế sâu rộng hơn và tăng cơ hội xuất khẩu ra nước ngoài.

Cũng giống nhiều năm trước, nhìn chung khu vực doanh nghiệp trong nước có xu hướng đánh giá lạc quan hơn so với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Sở dĩ có sự khác biệt trong đánh giá này là do quyết định mở rộng của các doanh nghiệp nước ngoài rất ít chịu sự tác động từ việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, nỗ lực chống hàng giả, hàng nhái, ưu đãi về thuế hay mức độ sẵn có của nguồn lực chất lượng cao với chi phí cạnh tranh. Trong khi các doanh nghiệp trong nước dường như hưởng lợi hơn từ những thay đổi trong lĩnh vực này.

Chính vì vậy mà mức độ bi quan của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhiều hơn so với các doanh nghiệp trong nước.

Lòng tin của DN Châu Âu có xu hướng giảm

Theo kết quả điều tra về chỉ số môi trường kinh doanh hàng quý (BCI) của EuroCham tại Việt Nam, trong năm vừa qua, chỉ số BCI đã giảm từ 78 xuống còn 52 điểm, thể hiện sự sụt giảm lòng tin vào Việt Nam là một điểm đến đầu tư. Cùng với sự sụt giảm 28% FDI trong 9 tháng đầu năm 2011 và tỉ lệ lạm phát gần 20%, các doanh nghiệp Châu Âu đang quan ngại về môi trường kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam, ông Alain Cany- Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam đã nhận xét.

Đồng thời, Việt Nam cũng tụt 8 bậc trong báo cáo “Môi trường kinh doanh 2012” của Ngân hàng Thế giới. Xếp hạng của môi trường kinh doanh Việt Nam bị giảm trong năm nay do Việt Nam đã thất bại trong việc cải thiện hệ thống điện.

Theo ông Alain Cany thì hiện nay, tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam cao kèm theo khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng, thiếu đồng bộ trong cơ sở hạ tầng và các gánh nặng về thủ tục hành chính vẫn tiếp diễn. Bên cạnh đó, một loạt vấn đề mới liên quan đến tiếp cận thị trường ảnh hưởng đáng kể đến việc nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam đã tiếp tục ảnh hưởng đến suy nghĩ của châu Âu về môi trường kinh doanh tại Việt Nam.Điều này thể hiện ở Thông báo số 197/TB-BCT ban hành ngày 6/5/2011 về thủ tục nhập khẩu rượu, mỹ phẩm và điện thoại di động vào Việt Nam và yêu cầu về việc cấp phép nhập khẩu tự động vẫn diễn ra theo Thông tư 24/2010/TT-BCT. EuroCham cho rằng, nên quản lý sự thâm hụt thương mại hơn là hạn chế nhập khẩu.

Như vậy, để duy trì sức cạnh tranh và giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định trong thời gian dài, EuroCham cũng khuyến khích Chính phủ Việt Nam tiếp tục tập trung vào Nghị quyết 11 về duy trì ổn định kinh tế vĩ mô hơn là tăng trưởng. Bên cạnh đó, vấn đề bảo vệ tốt hơn quyền lợi của các nhà đầu tư, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tiếp tục thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng hay nâng cao chất lượng lực lượng lao động của Việt Nam cũng được các doanh nghiệp nước ngoài khuyến nghị trong diễn đàn lần này.

Trong Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2011, cả hai nhóm doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đều khuyến nghị Chính phủ tiếp tục cải thiện và đơn giản hóa thủ tục hành chính hơn là gia tăng các gánh nặng hành chính. Chính điều này sẽ thu hút nhiều đầu tư nước ngoài hơn nữa, từ đó tạo ra cơ hội cho tăng trưởng nền kinh tế Việt Nam.

Theo Báo Công thương