Chiến lược “tự cứu” của các Doanh nghiệp vừa và nhỏ

QĐND Online – Sáng 10-5 tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch Đầu tư) đã tổ chức buổi Tọa đàm “Giải pháp vốn cho Doanh nghiệp”, hướng tới việc đề xuất, phân tích và giới thiệu những kênh huy động vốn mới, giới thiệu những sản phẩm quản lý vốn tốt hơn cho doanh nghiệp.

Nhu cầu vốn thực tế và việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp vừa và nhỏ

Cùng với thủ tục hành chính và đất đai, vấn đề tiếp cận vốn đang là một trong những rào cản chính cho khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) hiện nay. Các DNVVN lâu nay vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận vốn từ các tổ chức tín dụng, ngân hàng. Nguyên nhân chủ yếu là do các DNVVN không đáp ứng đủ điều kiện cho vay. Theo phản ánh của nhiều ngân hàng, để cho doanh nghiệp vay, ngân hàng phải tìm hiểu tính khả thi của đề nghị như thế nào? cân đối tài chính của doanh nghiệp có lành mạnh? Đủ tài sản đảm bảo?...

Những điều kiện trên thường chỉ có những doanh nghiệp lớn, có uy tín, thương hiệu mới đáp ứng được. Theo điều tra gần đây của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ có 1/3 DNVVN có khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, 1/3 khó tiếp cận và 1/3 không tiếp cận được. Không ít DNVVN cho rằng, thủ tục của các ngân hàng đặt ra là “quá sức” đối với họ. Ngay cả khi có chính sách ưu đãi của chính phủ cũng chỉ có 5% - 10% số DNVVN được vay vốn.

Cùng với thủ tục hành chính và đất đai, vấn đề tiếp cận vốn đang là một trong những rào cản chính cho khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay.

Hiện nay, mức lãi suất trần huy động vốn Ngân hàng Nhà nước quy định đối với các ngân hàng thương mại là 14% một năm, lãi suất cho vay trong lĩnh vực kinh doanh là 17% - 18%/năm. Thực tế thì một số ngân hàng thương mại đã phá rào huy động vốn bằng cách nâng mức lãi suất lên mức từ 15% - 19% một năm tùy vào từng thời điểm và số lượng tiền gửi

Việc huy động vốn với lãi suất trần vượt quy định đồng nghĩa với việc lãi suất cho vay cũng sẽ được nâng lên từ 20% -22% một năm. Một số ngân hàng còn tự đặt ra nhều loại phí, khiến mức lãi suất thực tế các doanh nghiệp phải vay có thể lên đến 27%. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến các doanh nghiệp thực sự cần vay vốn để sản xuất kinh doanh. Với mức lãi suất cao như vậy, không ít doanh nghiệp không dám vay vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh.

Lời giải bài toán vốn cho các DNVVN trong giai đoạn lạm phát và lãi suất cao

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Nghị quyết 11 đề ra mới đây là thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Nghị quyết cũng yêu cầu các cơ quan liên quan phải đề ra “các giải pháp điều hành nhằm kiềm chế tín dụng tăng dưới 20% nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu vốn để sản xuất kinh doanh hiệu quả, tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, DNVVN… Ngân hàng nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại phải giảm đến mức tối đa tín dụng cho lĩnh vực phi sản xuất …”.

Theo nghiên cứu của VCCI, có đến 74,47% doanh nghiệp muốn tìm đến vốn bằng hình thức vay ngân hàng. Nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng tiếp cận được nguồn vốn này. Để giải bài toán vốn cho các DNVVN trong giai đoạn lạm phát và lãi xuất cao hiện nay thì các doanh nghiệp phải tự tìm cách cứu mình trước khi cầu cứu đến ngân hàng với phương châm: “Việc tạo vốn cho sản xuất, kinh doanh không nhất thiết chỉ nhìn duy nhất vào Ngân hàng Thương mại. Vốn còn được hình thành từ nhiều kênh khác nhau. Lợi dụng sự lệch pha vốn và hữu dụng hóa các nguồn vốn đang hiện hữu trong nền kinh tế ngoài kênh ngân hàng thương mại cũng khá đa dạng và rất cần được thể chế hóa và nhận diện để tư vấn cho doanh nghiệp về các kênh tạo vốn phi truyền thống hoặc không phổ biến ở nước ta”. Doanh nghiệp cũng có thể tìm vốn qua hình thức phát hành cổ phiếu, trái phiếu, mua chịu hàng hóa, đi thuê tài chính hay liên doanh liên kết.

Thị trường chứng khoán được xem là kênh huy động vốn quan trọng của nhiều doanh nghiệp. Với nhiều hình thức khác nhau như gọi vốn từ cổ đông, chào bán riêng lẻ cho đối tác, công nhân viên chức… Việc phát hành cổ phiếu đã được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng. Cùng với cổ phiếu, phát hành trái phiếu thời gian vừa qua cũng giúp nhiều doanh nghiệp tìm được một kênh huy động vốn rất hiệu quả.

Chiến lược “tự cứu” của các DNVVN

Hiện nay các doanh nghiệp đang cố gắng gồng mình đưa ra chiến lược “tự cứu” để kiếm tiền nuôi bộ máy, trả khấu hao, duy trì hoạt động của doanh nghiệp như: Hợp lý hóa sản xuất, tập trung kinh doanh sản phẩm chính; Rút ngắn thời hạn thanh toán phân phối để đẩy nhanh vòng vốn, giảm lệ thuộc vào vay ngân hàng; Đảm bảo thanh toán hàng nhập khẩu, tạo nguồn dự phòng thay đổi tỉ giá; Tránh giảm mức tiêu thụ bằng cách chấp nhận lỗ để giữ khách hàng, giữ thị trường.

Trong khi đó việc điều chỉnh giá đơn hàng không thể thưc hiện do đối tác nào cũng rơi vào tình cảnh khó khăn chồng chất. Giải pháp trước mắt là quyết liệt tiết kiệm trong điều hành sản xuất và chi tiêu nhằm duy trì sản xuất để chờ cơ hội…

Bài, ảnh: Trà Thanh