Chuyện là Meta phản đối một dự luật của Chính phủ Canada mang tên Đạo luật tin tức trực tuyến, hay còn được gọi là C-18. Dự luật C-18 yêu cầu những “gã khổng lồ” công nghệ như Meta phải đàm phán với nhiều hãng tin tức Canada về việc trả phí cho nội dung các tin tức báo chí xuất hiện trên các nền tảng của mình. CBC News dẫn kết quả phân tích của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Canada cho rằng một khi được thông qua, việc thực thi C-18 có thể đem lại hơn 329 triệu CAD (hơn 240 triệu USD)/năm cho các hãng tin tức Canada. Bộ trưởng Di sản Canada Pablo Rodriguez khẳng định dự luật C-18 nhằm bảo vệ tương lai ngành báo chí cũng như cho phép người dân Canada tiếp cận với những tin tức đáng tin cậy, chất lượng cao. “Dự luật bảo đảm các hãng tin tức nhận được sự đền bù công bằng đối với công việc của họ”, CBC News dẫn lời Bộ trưởng Pablo Rodriguez. 

Ảnh minh họa: internet 

Tuy nhiên, phía Meta lại không nghĩ như vậy. Ông Marc Dinsdale, người phụ trách quan hệ đối tác truyền thông của Meta tại Canada cho rằng dự luật C-18 “thể hiện sai lầm” mối quan hệ giữa các nền tảng mạng xã hội với các hãng tin tức. Thay vì Meta “được hưởng lợi một cách không công bằng” từ mối quan hệ với các hãng tin tức như quan điểm của dự luật C-18, trên thực tế thì “điều ngược lại mới đúng”. Theo Yahoo News, ông Marc Dinsdale khẳng định các hãng tin tức “tự nguyện đăng tải” trên những nền tảng của Meta, từ đó “chính các hãng tin tức có thêm doanh thu từ quảng cáo” và các nội dung tin tức “không phải là nguồn thu chính” của “ông lớn” Meta. Các bài đăng trên mạng xã hội Facebook với những đường liên kết (link) tới các tin tức báo chí “chỉ chiếm chưa đến 3%” những gì người dùng mạng xã hội này thấy và người dùng Facebook tại Canada “muốn xem ít tin tức hơn”! Phía Meta kêu gọi Ottawa “suy nghĩ lại” cách tiếp cận nhằm tạo ra “một ngành tin tức công bằng và bền vững hơn” trong dài hạn.

Dự luật C-18 của Chính phủ Canada được cho là tương tự với Luật Đàm phán truyền thông vốn được Quốc hội Australia thông qua hồi đầu năm ngoái. Đây được xem là một “tiền lệ thay đổi” về mối quan hệ giữa các hãng tin tức và các “gã khổng lồ” công nghệ, đưa Australia trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cho phép cơ quan trọng tài của chính phủ quyết định mức phí mà các “ông lớn” này phải bỏ ra nếu như những nỗ lực đàm phán thương mại với các hãng tin tức địa phương không đạt kết quả.

Mặc dù vậy, so với khi còn là dự thảo, Luật Đàm phán truyền thông của Australia đã được thay đổi một số điều khoản theo chiều hướng “mềm mỏng” hơn sau khi bất đồng giữa Canberra và “gã khổng lồ” Facebook (khi đó chưa đổi tên thành Meta) lên tới đỉnh điểm, khiến người dùng tại Australia không thể xem hoặc chia sẻ tin tức của các hãng tin tức địa phương lẫn quốc tế trên nền tảng mạng xã hội này. Theo đó, những thay đổi cho phép Chính phủ Australia có thể cân nhắc việc loại các “gã khổng lồ” công nghệ khỏi quy trình phân xử nếu họ chứng minh được rằng mình có đóng góp đáng kể cho ngành tin tức của nước sở tại, đồng thời cho phép kéo dài thời gian gia hạn để các “ông lớn” tìm kiếm thỏa thuận với các hãng tin tức Australia trước khi phải đối mặt với sự can thiệp từ Chính phủ. Kết quả là từ đó đến nay, không ít các thỏa thuận như vậy tại Australia đã được công bố.

Tờ Business Insider cho rằng, nhiều quốc gia không khỏi ấn tượng trước động thái khiến các “gã khổng lồ” công nghệ “khiếp sợ” của Australia và muốn tiếp bước Canberra. Tại Mỹ, Liên minh truyền thông tin tức-đại diện của hơn 2.000 tổ chức truyền thông của xứ cờ hoa, đã kêu gọi Quốc hội thông qua Đạo luật bảo vệ và cạnh tranh báo chí, theo đó yêu cầu các “gã khổng lồ” công nghệ như Meta phải chia sẻ doanh thu với các hãng tin tức địa phương. Về phía Canada, Thủ tướng Justin Trudeau cũng cam kết có động thái tương tự với kết quả là sự ra đời của dự luật C-18.

Theo tờ The Globe and Mail, ông Chris Bittle, Thư ký của Bộ trưởng Pablo Rodriguez tuyên bố việc Meta đe dọa chặn người dùng tại Canada xem hoặc chia sẻ tin tức báo chí trên các nền tảng mạng xã hội của “gã khổng lồ” này giống như từng làm tại Australia chính là “đe dọa sự an toàn và nguồn thông tin trực tuyến của chúng ta”. Trong khi đó, Bộ trưởng Pablo Rodriguez khẳng định dự luật C-18 không hẳn là “viên đạn bạc” và Chính phủ Canada sẽ tiếp tục đầu tư cho những chương trình khác nhằm hỗ trợ các hãng tin tức trong nước. Ottawa cũng luôn sẵn sàng thảo luận với các bên liên quan về những thay đổi đối với dự luật C-18. “Những gì chúng tôi yêu cầu là các “gã khổng lồ” công nghệ cần đàm phán những thỏa thuận công bằng vì họ hưởng lợi từ công việc của các hãng tin tức”, Reuters dẫn lời ông Pablo Rodriguez.

HOÀNG VŨ