Đây là cuộc hội đàm thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Đức, một trong những đồng minh phương Tây quan trọng nhất của Oa-sinh-tơn, kể từ khi ông Đ.Trăm trở thành Tổng thống Mỹ. Chương trình nghị sự giữa hai nhà lãnh đạo đề cập đến một số vấn đề trọng tâm như nhập cư, hợp tác kinh tế, thương mại toàn cầu, cuộc chiến chống khủng bố và NATO. Bầu không khí cuộc gặp được cho là khá căng thẳng cho dù trong cuộc họp báo chung sau đó, ông Đ.Trăm cho biết đã có cuộc thảo luận “rất hiệu quả” với bà A.Méc-ken.
Vấn đề nhập cư được hai nhà lãnh đạo bàn luận với quan điểm trái ngược cho thấy đây có thể đang là bất đồng lớn nhất giữa hai nước. Hai bên trở nên căng thẳng về vấn đề nhập cư kể từ hồi giữa tháng 1 vừa qua sau khi Tổng thống Đ.Trăm tuyên bố quyết định của bà A.Méc-ken mở cửa cho hàng trăm nghìn người tị nạn giai đoạn 2015-2016 là một “thảm họa”. Nhà lãnh đạo Mỹ thậm chí đã chỉ trích bà A.Méc-ken “phá hoại nước Đức bằng chính sách mở cửa đón người tị nạn”. Trong khi đó, Thủ tướng Đức A.Méc-ken cũng kịch liệt lên án sắc lệnh nhập cư của ông Đ.Trăm.
Bà A.Méc-ken và ông Đ.Trăm hội đàm tại Nhà Trắng. Ảnh: AP
Tại hội đàm, ông Đ.Trăm tái khẳng định quan điểm “nhập cư là một đặc ân chứ không phải là quyền và sự an toàn của người dân luôn phải đặt lên trên hết”. Trong khi đó, Thủ tướng A.Méc-ken nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc giải quyết tình trạng nhập cư trái phép và đương đầu với các mối đe dọa cực đoan. Bà khẳng định sự cần thiết phải có các đường biên giới quốc gia vững mạnh, song cũng chủ trương giúp đỡ người dân tại các quốc gia Bắc Phi và Trung Đông trước khi họ trở thành người tị nạn.
Về vấn đề tự do thương mại, tại hội đàm, ông Đ.Trăm không ngần ngại khi đưa những phát biểu trái ý bà A.Méc-ken, người luôn chống chủ nghĩa bảo hộ đang có xu hướng gia tăng trên thế giới. Ông khẳng định nước Mỹ chịu thiệt thòi nhiều nhất trong các thỏa thuận thương mại đã ký kết hàng thập kỷ qua và điều này phải chấm dứt. Ông Đ.Trăm nhấn mạnh không tin vào chính sách biệt lập, ủng hộ tự do thương mại nhưng đó phải là chính sách thương mại công bằng. Ông còn nói rằng “tự do thương mại mà chúng ta theo đuổi hiện nay đang dẫn tới rất nhiều điều xấu”. Tuy nhiên, Tổng thống Đ.Trăm bày tỏ tin tưởng vào “những chính sách công bằng và đôi bên cùng có lợi” giữa Oa-sinh-tơn và Béc-lin.
Về phần mình, bà A.Méc-ken một lần nữa bày tỏ mong muốn nối lại các cuộc đàm phán được khởi động từ năm 2013 về thỏa thuận thương mại tự do xuyên Đại Tây Dương, có nguy cơ bị khép lại vĩnh viễn dưới thời Tổng thống Đ.Trăm. Thủ tướng Đức cho rằng điều này sẽ có lợi cho cả Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Bà A.Méc-ken bày tỏ vui mừng nếu các cuộc đàm phán giữa EU và Mỹ về vấn đề này được nối lại. “Chúng tôi đã ký thỏa thuận thương mại với Ca-na-đa và tôi hy vọng cũng sớm đạt được điều tương tự với Mỹ”, nữ Thủ tướng Đức nói.
Liên quan tới NATO, Tổng thống Đ.Trăm một lần nữa hối thúc Béc-lin tăng ngân sách quốc phòng lên mức 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đồng thời nhấn mạnh các đồng minh NATO của Mỹ cần phải “đóng góp một cách công bằng” cho chi phí quốc phòng. Đáp lại, bà A.Méc-ken khẳng định Đức sẽ chi tiêu ngân sách quốc phòng bảo đảm mục tiêu 2% GDP vào năm 2024. Vấn đề liên quan đến NATO này được cho là vấn đề duy nhất cho thấy hai nhà lãnh đạo Mỹ và Đức đạt được sự thỏa hiệp.
Đề cập đến vấn đề U-crai-na, tại cuộc hội đàm, Tổng thống Đ.Trăm đã nhấn mạnh sự cần thiết của giải pháp “hòa bình” đối với cuộc khủng hoảng tại quốc gia này. Ông cũng cảm ơn bà A.Méc-ken và Tổng thống Pháp Phrăng-xoa Ô-lăng-đơ (Francois Hollande) vì đã tìm kiếm một giải pháp hòa bình tại U-crai-na. Thủ tướng A.Méc-ken khẳng định mong muốn tìm kiếm một giải pháp an toàn và bảo đảm cho U-crai-na song song với cải thiện quan hệ với Nga.
XUÂN PHONG