Bạo lực phủ bóng lên vòng đàm phán về Xy-ri ở Giơ-ne-vơ

Trong hai vòng đàm phán liên tiếp gần đây về Xy-ri, Đặc phái viên X.Đề Mi-xtu-ra đã phải thất vọng cho biết triển vọng đầy khó khăn của các vòng đàm phán ở Giơ-ne-vơ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình. Vòng đàm phán thứ 5 về vấn đề Xy-ri giữa Chính phủ và phe đối lập sẽ kéo dài tới ngày 1-4, tuy nhiên, triển vọng đang bị phủ bóng bởi tình trạng bạo lực leo thang ở Xy-ri. Ngay trước thời điểm vòng đàm phán bắt đầu ở Giơ-ne-vơ, phe đối lập đã tiến hành chiến dịch tấn công lớn nhất trong nhiều tháng qua ở Xy-ri nhằm vào khu vực cửa ngõ của thủ đô Đa-mát ở phía đông bắc.

Vòng đàm phán lần này diễn ra trong bối cảnh quân đội Xy-ri giành được những thắng lợi quân sự quan trọng giúp củng cố vị thế của chính quyền Đa-mát trước phe đối lập. Vì vậy, hai bên càng khó có thể đạt được thỏa hiệp trong bối cảnh cán cân lực lượng trên chiến trường mất cân bằng. Gánh nặng đối với các nhà trung gian hòa giải ở Giơ-ne-vơ vì thế cũng sẽ càng nặng nề hơn.

Ông X.Đề Mi-xtu-ra ngày 24-3 đã kêu gọi Nga, I-ran và Thổ Nhĩ Kỳ cần tích cực hơn trong vai trò bảo trợ lệnh ngừng bắn ở Xy-ri nhằm chấm dứt tình trạng bạo lực tái diễn. Trong thời gian diễn ra đàm phán ở Giơ-ne-vơ, các hành động bạo lực và khủng bố diễn ra ác liệt hơn ở Xy-ri nhằm làm suy yếu các cuộc đàm phán và ngăn chặn sự tham gia của phe đối lập trong vòng đàm phán lần này. Ông bày tỏ hy vọng ba nước sẽ nhanh chóng tiến hành cuộc gặp mới tại Át-xta-na (Ca-dắc-xtan) nhằm tăng cường hiệu quả cơ chế giám sát và củng cố lệnh ngừng bắn, từ đó kiểm soát tình hình an ninh đáng lo ngại hiện nay tại Xy-ri. 3 vòng hòa đàm ở Át-xta-na nhằm củng cố lệnh ngừng bắn ở Xy-ri từ tháng 1-2017 đến nay vẫn chưa thể ngăn chặn hoàn toàn các cuộc xung đột ở quốc gia bất ổn này.

Vòng hòa đàm tại Át-xta-na được xem là nhân tố bổ sung và củng cố cho các cuộc hòa đàm tại Giơ-ne-vơ, dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc. Trước đó, vòng đàm phán thứ 3 ở Át-xta-ta kết thúc ngày 15-3 với tuyên bố chung, trong đó quyết định tổ chức vòng đàm phán cấp cao tiếp theo tại đây vào ngày 3 và 4-5.

Với tư cách là nhà trung gian hòa giải vòng hòa đàm Xy-ri ở Giơ-ne-vơ, ông X.Đề Mi-xtu-ra bày tỏ hy vọng vòng hòa đàm lần này đạt được “bước tiến cụ thể, dù không trông đợi có “sự đột phá” hay “bước thụt lùi”. Hiện Đặc phái viên X.Đề Mi-xtu-ra đang nỗ lực tìm kiếm một thỏa thuận chính trị giữa các bên xung đột nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng đã cướp đi sinh mạng của hơn 310.000 người và khiến hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa, một trong những nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng di cư tồi tệ tại châu Âu hiện nay.

Nghị trình vòng hòa đàm lần này tập trung thảo luận 4 chủ đề: Xây dựng hiến pháp mới, bầu cử, quản trị nhà nước và chống khủng bố. Tuy nhiên, hai phe tại Xy-ri vẫn mâu thuẫn về những ưu tiên trong đàm phán. Sau cuộc gặp kéo dài 2 giờ với Đặc phái viên X.Đề Mi-xtu-ra, Trưởng đoàn đàm phán Xy-ri, ông Ba-sa An Gia-pha-ri (Bashar al-Ja'afari) nhấn mạnh, Đa-mát ưu tiên hàng đầu vào việc chống chủ nghĩa khủng bố. Ông cũng chỉ trích các nhánh vũ trang và chính trị của phe đối lập Xy-ri cùng những lực lượng hậu thuẫn nước ngoài. Trong khi đó, Trưởng đoàn đàm phán Ủy ban đàm phán cấp cao (HNC) Na-xơ An Ha-ri-ri (Nasr al-Hariri) lại cho biết, phe đối lập muốn ưu tiên trước hết cho việc thảo luận về vấn đề chuyển tiếp chính trị.

XUÂN PHONG