Vị tướng “Dĩ công vi thượng”

QĐND - Tối 4-10-2013, đang nghe chương trình thời sự của Đài Tiếng nói Việt Nam, tôi nhận được tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần do Đại tá Nguyễn Huyên, Thư ký riêng của Đại tướng gọi đến.

Anh Huyên nghèn nghẹn nói:

- Anh Văn đã ra đi rồi!

Tôi vội đến ngay khoa A11, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - nơi gần 4 năm nay, Đại tướng nghỉ dưỡng bệnh. Vậy mà, tôi chỉ có thể được nhìn thấy Đại tướng nằm trên giường, yên nghỉ trong tấm vải trắng như tuyết!

Lúc ấy, tôi thấy gia đình và những sĩ quan quân đội lâu nay thường xuyên giúp Đại tướng làm việc có mặt đông đủ. Chỉ riêng bác Hà-người bạn đời của Đại tướng, do nỗi đau quá sức chịu đựng, tuổi lại cao nên bác đã không thể ở lại thêm được. Tôi đến cũng là lúc một cán bộ Văn phòng của Đại tướng dìu bác Hà ra về.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Triệu, Trưởng ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương mặc áo bờ-lu, đứng sát Đại tướng, hai tay nắm chặt đầu giường. Ông nói với tôi:

- Đại tướng ra đi rất thanh thản!

Đại tướng Võ Nguyên Giáp trao đổi với các đồng chí lãnh đạo Bộ Quốc phòng tháng 12-2004 (tác giả đứng sau). Ảnh: Trần Hồng

Dường như cả Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chìm trong tĩnh lặng... Bệnh nhân, các thầy thuốc, không ai bảo ai mà ra cả ngoài hành lang, đứng nghiêm ngắn như những người lính cảnh vệ hướng về khu nhà Đại tướng điều trị, dưỡng bệnh lâu nay.

Anh Huyên bước đi không còn thật vững, đôi mắt quầng sâu thẫm ướt, nhưng tinh thần thì rất vững vàng. Anh vẫn dành thời gian ít ỏi của mình trao đổi, gợi ý với chúng tôi về công tác tuyên truyền. Anh nói:

- Trong lúc đau thương này, phát huy vai trò thông tin truyền thông cũng rất quan trọng, làm sao nêu bật được tấm gương “Dĩ công vi thượng” của Đại tướng để biến đau thương thành hành động, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh như Bác Hồ và các bậc tiền bối hằng mong đợi. Nhất là nhiệm vụ xây dựng quân đội "Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại" mà Đại tướng luôn dành sự quan tâm rất đặc biệt.

Nghe anh Huyên nói, tôi lại nhớ dịp kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, đoàn cán bộ lãnh đạo Bộ Quốc phòng gồm các đồng chí: Phạm Văn Trà, Phùng Quang Thanh và Nguyễn Huy Hiệu đại diện cho Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) và Bộ Quốc phòng đến chúc mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12-1944/22-12-2004). Hôm đó anh Huyên, tôi và Đại tá Trần Hồng, phóng viên Báo Quân đội nhân dân may mắn cũng được tham dự.

Mở đầu buổi nói chuyện, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhắc lại lời căn dặn của Bác Hồ với Đại tướng: Làm cách mạng phải "Dĩ công vi thượng" (người cán bộ phải đặt lợi ích của đất nước, của dân tộc, của cộng đồng lên trên hết).

Đại tướng cho rằng, lời căn dặn của Bác có ý nghĩa “đưa đường chỉ lối” cho người cán bộ cách mạng, đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Và đương nhiên, xây dựng quân đội ta cũng phải lấy lời dạy đó của Bác để làm tiêu chí tuyển chọn và đào tạo cán bộ.

Đại tướng nhấn mạnh:

- Tinh thần “Dĩ công vi thượng” lúc này lại càng phải hết sức coi trọng để xây dựng Đảng, chính quyền, để chống chủ nghĩa cá nhân, chống tham ô, tham nhũng.

Nói về nhiệm vụ của quân đội, Đại tướng mong muốn các thế hệ cán bộ quân đội phải luôn luôn nhớ, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, được nhân dân yêu mến đùm bọc, quân đội ta cùng với toàn Đảng, toàn dân đã lập nên chiến công lừng lẫy đánh đuổi giặc ngoại xâm, rửa được nỗi nhục mất nước của dân tộc. Nhưng nước ta vẫn còn giặc "nghèo nàn lạc hậu". Giai đoạn này là giai đoạn xây dựng đất nước. Với chức năng của mình, đi đôi với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, quân đội phải tham gia đánh bại kẻ thù nghèo nàn lạc hậu. Muốn thế phải nhận thức được nỗi nhục của nghèo nàn lạc hậu cũng không khác gì nỗi nhục mất nước. Đánh giặc nghèo nàn lạc hậu cũng khó khăn, ác liệt không kém gì đánh giặc ngoại xâm. Từ nhận thức đúng mới có hành động đúng, để ra sức học tập, nâng cao trình độ năng lực toàn diện; làm chủ khoa học kỹ thuật thì mới có thể tham gia đánh thắng được kẻ thù nguy hiểm đó...

Như để làm rõ nét đặc sắc trong ba chức năng của quân đội ta (đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất), Đại tướng giải thích thêm tư tưởng Hồ Chí Minh trong Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. Đại tướng nói:

- Nhiệm vụ của quân đội là phải tác chiến. Nhưng thời điểm quân đội ta ra đời (tháng 12-1944), cách mạng còn trong trứng nước, nên bấy giờ quân đội phải lấy công tác tuyên truyền, vận động quần chúng làm chính; phải chú trọng tuyên truyền hơn là tác chiến...

Thấm thoắt thế mà đã gần mười năm! Gần mười năm trước, lãnh đạo Bộ Quốc phòng đã được nghe những lời căn dặn tâm huyết của Đại tướng về nhiệm vụ xây dựng quân đội thời bình...

Cách đây hơn một tháng, nhân dịp sinh nhật lần thứ 103 của Đại tướng, cũng tại chính căn phòng này, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã vui mừng báo cáo với Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Lớp lớp các thế hệ Bộ đội Cụ Hồ đã nỗ lực phấn đấu từng bước giành được những thành tích nổi bật trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là đi đầu trong mặt trận xóa đói giảm nghèo giúp đỡ đồng bào vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo. Tinh thần quả cảm cứu dân trong bão lũ, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn của bộ đội ta đã và đang khắc họa nên hình ảnh cao đẹp của bộ đội thời bình.

Hôm ấy nghe báo cáo, đôi mắt Đại tướng ánh lên niềm vui. Vậy mà, đó lại là buổi cuối cùng mà Bộ trưởng Phùng Quang Thanh thay mặt cán bộ, chiến sĩ toàn quân báo cáo với Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người Anh Cả của quân đội ta về những kết quả trong xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, tham gia phát triển kinh tế-xã hội...

Khi tôi đang viết những dòng cuối của bài báo này, thì đồng bào trên khắp mọi miền Tổ quốc vẫn đang đổ về căn nhà ở số nhà 30 Hoàng Diệu, Hà Nội - nhà riêng của Đại tướng, kính cẩn viếng Ông - Vị tướng “Dĩ công vi thượng” - Vị tướng của dân.

HUY THIÊM