Ứng dụng công nghệ tích hợp 3S xây dựng cơ sở dữ liệu và bản đồ môi trường

QĐND - Biến đổi khí hậu đang trở thành mối quan tâm chung của các quốc gia trên thế giới và đang được triển khai nghiên cứu, tìm những giải pháp ứng phó, khắc phục phù hợp. Việc nghiên cứu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT) đang được quân đội nhiều nước quan tâm. Ở nước ta, các chương trình, dự án nghiên cứu điều tra, đánh giá mức độ ảnh hưởng biến đổi của khí hậu đến VKTBKT đang triển khai tích cực, có nhiều đơn vị tham gia. Một trong những hướng nghiên cứu trọng điểm là ứng dụng công nghệ tích hợp 3S vào xây dựng bản đồ môi trường.

Công nghệ tích hợp 3S bao gồm: Hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu (GPS), công nghệ viễn thám (RS) và hệ thống thông tin địa lý (GIS). Đây là các công nghệ tiên tiến được sử dụng trong công nghệ đo đạc, trinh sát, xây dựng bản đồ số hóa với độ chính xác rất cao. Trên cơ sở các công nghệ tích hợp 3S, Cục Bản đồ, Bộ Tổng tham mưu đã chủ trì triển khai nghiên cứu điều tra, đánh giá mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới công trình, VKTBKT của quân đội ta. Các sản phẩm khoa học-công nghệ từ dự án đã góp phần giúp Quân đội ta quy hoạch, xây dựng công trình; có các giải pháp tổ chức triển khai ứng phó, nhằm giảm đến mức thấp nhất các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đến VKTBKT. 

Cán bộ khoa học Cục Bản đồ thảo luận, trao đổi dữ liệu xây dựng bản đồ số ứng dụng công nghệ 3S.

Các nhà khoa học Quân đội đã lựa chọn khu vực Trung Trung Bộ nước ta để tiến hành nghiên cứu. Đây là vùng đất đặc trưng có núi, biển, đồng bằng, chịu sự tác động của biến đổi khí hậu rõ rệt nhất. Địa bàn triển khai khảo sát là thành phố Đà Nẵng, các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên. Các số liệu điều tra, thu thập từ khu vực này được nghiên cứu phân tích, tích hợp và đưa ra dự báo mức độ ảnh hưởng của quá trình biến đổi khí hậu tới công trình, VKTBKT. Quá trình thu thập, cập nhật đến quản lý, phân tích, chiết xuất thông tin được thực hiện hoàn toàn trên công nghệ tích hợp 3S, làm cơ sở xây dựng Bộ công cụ dự báo ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới công trình, VKTBKT. Cùng với nghiên cứu mới, Cục Bản đồ đã khai thác, tận dụng triệt để các kết quả đã có trong xây dựng cơ sở dữ liệu, thông tin địa lý về các chuyên ngành tham mưu, hậu cần, kỹ thuật... Các cơ sở dữ liệu nền thông tin địa lý quân sự theo chuẩn quốc gia, mạng giao thông vận tải quân sự, hệ thống kho tàng quân sự, đất quốc phòng được ứng dụng để xây dựng các sản phẩm bản đồ môi trường, dự báo mức độ ảnh hưởng, tác động của biến đổi khí hậu đến công trình quân sự và VKTBKT.

Sản phẩm từ công nghệ tích hợp 3S bao gồm: Cơ sở dữ liệu khu vực; các loại bản đồ: Địa hình, địa chất, thảm thực vật, thổ nhưỡng, phân vùng khí hậu, địa mạo, mô hình số độ cao, độ dốc, mạng lưới thủy văn, giao thông và bản đồ hiện trạng kinh tế - xã hội, cơ sở dịch vụ. Đặc biệt, để dự báo mức độ ảnh hưởng, tác động của biến đổi khí hậu tới công trình quân sự, VKTBKT, các nhà khoa học Cục Bản đồ đã xây dựng được các loại bản đồ: Dự báo nguy cơ ngập lụt; dự báo trượt lở, tai biến địa chất; dự báo ảnh hưởng của các yếu tố khí hậu tới chất lượng công trình, VKTBKT quân sự. Bên cạnh đó, các nhà khoa học còn thiết kế, xây dựng các bộ phần mềm thu thập thông tin chuyên đề; phần mềm quản lý và tích hợp thông tin; phần mềm dự báo, chiết xuất thông tin...

Triển khai việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tích hợp 3S vào điều tra, đánh giá mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, các nhà khoa học đã lập báo cáo tổng quan, phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến các điều kiện tự nhiên; kinh tế-xã hội; đánh giá tác động của biến đổi khí hậu tới công trình, VKTBKT; đề xuất các giải pháp ứng phó, phù hợp. Ứng dụng các sản phẩm khoa học-công nghệ giúp Quân đội ta đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, khả năng thích ứng của công trình, VKTBKT quân sự theo sự biến đổi chế độ khí hậu khu vực; xây dựng mô hình dự báo, hỗ trợ kỹ thuật tìm kiếm, cứu nạn và các tình huống thiên tai, chiến tranh. Các cơ sở dữ liệu, bản đồ giúp người lãnh đạo, chỉ huy trong quản lý, hoạch định chính sách, quy hoạch và khai thác hiệu quả công trình, VKTBKT. Sản phẩm còn được mở rộng ứng dụng vào các hoạt động quy hoạch, xây dựng địa bàn chiến lược; bảo tồn thiên nhiên, khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; củng cố quốc phòng-an ninh, bảo vệ môi trường bền vững.