Toàn quân hoàn thành toàn diện nhiệm vụ năm 2025 - Bài 4: Tiền đề vững chắc xây dựng Quân đội hiện đại

Tự chủ công nghệ lõi, công nghệ nền trong sản xuất vũ khí, trang bị

Năm 2025, ngành CNQP Việt Nam có những bước tiến mạnh mẽ, tự chủ được nhiều công nghệ, đặc biệt là công nghệ lõi, công nghệ nền trong nghiên cứu, sản xuất VKTB. Thiếu tướng Phạm Thanh Khiết, Phó chủ nhiệm, Tham mưu trưởng Tổng cục CNQP cho biết: Năm 2025, ngành CNQP huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, dây chuyền công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất CNQP. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các chương trình, đề án, dự án chế tạo, sản xuất VKTB, sản phẩm CNQP. Đã thiết kế, chế tạo, sản xuất thành công một số dòng tên lửa, phương tiện bay không người lái đa năng, xe chiến đấu bộ binh, xe thiết giáp bơi, lội nước... với tính năng kỹ thuật, chiến thuật vượt trội sản phẩm cùng loại do nước ngoài sản xuất. Hoàn thành có chất lượng các nội dung đầu tư dự án ngòi đạn pháo; đề án phát triển hệ sinh thái sản xuất tên lửa, đề án phát triển công nghiệp xe quân sự...

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về CNQP được hoàn thiện đồng bộ với Luật CNQP, an ninh và động viên công nghiệp cùng với các nghị quyết, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tạo hành lang pháp lý cho xây dựng, phát triển CNQP. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về CNQP với một số đối tác quan trọng; mở rộng phát triển thị trường, duy trì ổn định sản xuất các mặt hàng kinh tế, nâng cao chất lượng và tăng cường xuất khẩu sản phẩm quốc phòng; doanh thu tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Tổ hợp Tên lửa Trường Sơn do Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội nghiên cứu, chế tạo. Ảnh: TUẤN HUY

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng tham quan sản phẩm chuyển đổi số của Bộ tư lệnh 86. Ảnh: LÊ MẠNH

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng kiểm tra kết quả công tác phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Binh chủng Thông tin liên lạc, tháng 7-2025. Ảnh: VĂN HIẾU

Triển khai quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW ngày 29-1-2025 của Quân ủy Trung ương về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; các cơ quan, đơn vị tích cực nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong các nhiệm vụ. Năm 2025, hàng chục công trình khoa học, sản phẩm quốc phòng được tặng Giải thưởng sáng tạo khoa học-công nghệ Việt Nam (tăng 50% so với năm 2024); hơn 1.000 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được ứng dụng hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Để tiếp tục đột phá trong nghiên cứu, chế tạo nhiều loại VKTB kỹ thuật hiện đại, công nghệ cao có ý nghĩa chiến lược, ngành CNQP nâng cao chất lượng tham mưu chiến lược, chủ động dự báo và đánh giá xu hướng phát triển khoa học quân sự thế giới. Đặc biệt, quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống và đón nhận danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân của Tổng cục CNQP về đẩy mạnh ứng dụng hiệu quả các thành tựu khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS trong công tác nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất, sửa chữa, hiện đại hóa VKTB kỹ thuật; tập trung triển khai các nhiệm vụ, đề án trọng điểm mang tính đột phá, mũi nhọn để tiếp cận, làm chủ công nghệ mới trong chế tạo vũ khí, khí tài cho các quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; ưu tiên làm chủ các công nghệ nền, công nghệ lõi, phát triển công nghiệp chip bán dẫn, vật liệu tiên tiến, vật liệu đặc chủng cho nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất, sửa chữa các loại VKTB, khí tài hiện đại, có ý nghĩa chiến lược.

Trên cơ sở đó, ngành CNQP tiếp tục sắp xếp, tổ chức lại các doanh nghiệp bảo đảm tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Nghiên cứu phát triển một số tổng công ty CNQP với quy mô phù hợp, có khả năng cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế. Tổ chức lại, hình thành các đơn vị nghiên cứu mạnh, chuyên sâu, đủ năng lực nghiên cứu thiết kế, chế tạo các sản phẩm CNQP hiện đại, có hàm lượng khoa học cao; xây dựng tiềm lực, tạo tiền đề chuyển đổi các viện nghiên cứu hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ về tài chính. Thường xuyên chăm lo, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ khoa học cho CNQP; xây dựng đội ngũ cán bộ kỹ thuật, nhà khoa học đầu ngành có khả năng làm chủ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao để nghiên cứu, thiết kế, chế tạo những vũ khí hiện đại, có ý nghĩa chiến lược. 

Đồng thời tiếp tục triển khai hiệu quả các đề án, dự án đã xác định; chủ động nghiên cứu, thiết kế, chế tạo tổ hợp tên lửa đất đối đất, vệ tinh viễn thám, máy bay trực thăng, ô tô quân sự trọng tải lớn và một số sản phẩm CNQP thiết yếu nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Đề xuất, bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật về CNQP bảo đảm đồng bộ, khoa học, phù hợp với thực tiễn. Đẩy mạnh hợp tác, nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập quốc tế và xuất khẩu sản phẩm CNQP...

Quyết liệt trong thực hiện chuyển đổi số

Theo Thiếu tướng Nguyễn Tùng Hưng, Phó tư lệnh Bộ tư lệnh 86, dấu ấn nổi bật thực hiện nhiệm vụ CĐS trong Bộ Quốc phòng thời gian qua là các cơ quan, đơn vị đã quán triệt chỉ đạo của trên, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ CĐS sát với chức năng, nhiệm vụ. 100% cơ quan, đơn vị đã ban hành văn bản điện tử có sử dụng chữ ký số cá nhân; mạng truyền số liệu quân sự đã kết nối đến hơn 90% đầu mối cơ quan, đơn vị, trong đó, 100% đầu mối cấp 1, 2, 3, phấn đấu trong quý I-2026 sẽ hoàn hành kết nối đến 100% đầu mối cấp 4. Các cơ quan, đơn vị sau khi hoàn thành sáp nhập, tổ chức lại đã khẩn trương rà soát, trình cấp có thẩm quyền ra quyết định điều chỉnh một số nội dung của các dự án, nhiệm vụ trong đề án CĐS được giao chủ trì thực hiện...

Với sự vào cuộc quyết liệt, trong năm qua, các cơ quan, đơn vị tiếp tục triển khai thực hiện các dự án, nhiệm vụ CĐS, góp phần nâng cao công tác quản lý, chỉ huy, điều hành. Ngành tác chiến đã ứng dụng hệ thống tích hợp thông tin phục vụ chỉ huy tham mưu tác chiến tại Sở chỉ huy Bộ Quốc phòng và sở chỉ huy cấp chiến lược, chiến dịch. Đặc biệt, hệ thống tự động hóa chỉ huy tại Quân chủng Phòng không-Không quân, Quân chủng Hải quân, Cục Tác chiến điện tử (Bộ Tổng Tham mưu) hỗ trợ hiệu quả trong nhiệm vụ quản lý vùng trời, vùng biển và không gian điện từ trường. Ngành quân lực đã ứng dụng phần mềm, cơ sở dữ liệu quản lý quân nhân, VKTB nhóm I, quân số, chính sách. Một số binh chủng đã có các phần mềm phát huy hiệu quả, như: Hệ thống thông tin liên lạc (Binh chủng Thông tin liên lạc); hệ thống ứng phó sự cố hóa học, sinh học, bức xạ, hạt nhân và phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (Binh chủng Hóa học)... Tổng cục Chính trị đã chỉ đạo xây dựng, triển khai các phần mềm, cơ sở dữ liệu để thúc đẩy CĐS trong hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị.

Bộ đội và nhân dân tham quan sản phẩm ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam tại Triển lãm thành tựu đất nước với chủ đề “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc”, tháng 9-2025. Ảnh: VĂN HIẾU

Ngành hậu cần-kỹ thuật đẩy mạnh ứng dụng các phần mềm, cơ sở dữ liệu; việc theo dõi, thống kê được thực hiện nhanh chóng, hạn chế sai sót, giảm thời gian tổng hợp, nhất là hệ sinh thái số tích hợp, chia sẻ dữ liệu của các chuyên ngành hậu cần-kỹ thuật. Xây dựng nhà kho thông minh, ứng dụng các công nghệ cảm biến, tối ưu, giám sát thông minh, trí tuệ nhân tạo; các nhà máy, doanh nghiệp CNQP hình thành một số mô hình sản xuất thông minh, thúc đẩy chủ động làm chủ công nghệ lõi và từng bước phát triển các giải pháp số hóa nội địa hóa, phù hợp với đặc thù nghiên cứu, sản xuất sản phẩm quốc phòng. Công tác quản lý sức khỏe quân nhân thông qua triển khai thí điểm hồ sơ sức khỏe điện tử quân nhân tại Quân khu 3, Quân đoàn 12, Học viện Kỹ thuật Quân sự, các Bệnh viện Quân y 354, 105, 87...

Bên cạnh đó, trong năm qua, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo xây dựng và đưa vào khai thác hiệu quả nền tảng bình dân học vụ số Bộ Quốc phòng với 60 khóa học và 200 học liệu số cho các loại hình, đối tượng. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã nỗ lực, tích cực tổ chức học tập trên nền tảng bình dân học vụ số. Phong trào “Bình dân học vụ số” đi vào thực chất, góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, kỹ năng số cơ bản cho cán bộ, chiến sĩ.

CĐS là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, góp phần nâng cao sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tuy nhiên, đây là vấn đề còn không ít vướng mắc, khó khăn, cần sự chủ động, sáng tạo trong nghiên cứu, triển khai thực hiện. Do đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp, nhất là người đứng đầu phải có quyết tâm cao, hành động quyết liệt cùng các giải pháp khoa học, đồng bộ. Cần tiếp tục quán triệt, tổ chức triển khai các nội dung, nhiệm vụ về CĐS đã xác định trong các nghị quyết, chương trình hành động, kế hoạch và các định hướng, quan điểm chỉ đạo để “hiện đại hóa Quân đội” theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII. Rà soát, cập nhật, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định, hướng dẫn tạo hành lang thuận lợi để thúc đẩy CĐS trong các hoạt động quân sự, quốc phòng.

Trung tướng Đỗ Xuân Tụng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị cho biết, hiện nay, Tổng cục Chính trị đang tích cực triển khai các nội dung của đề án hệ sinh thái số ngành công tác Đảng, công tác chính trị. Từ kinh nghiệm bước đầu của Tổng cục Chính trị, Trung tướng Đỗ Xuân Tụng đề xuất, cùng với đề án của Bộ, cần khẩn trương xây dựng đề án CĐS các ngành, các lĩnh vực, bảo đảm đồng bộ, liên thông xuyên suốt theo chiều dọc từ Bộ Quốc phòng đến các đơn vị cơ sở và kết nối chia sẻ theo chiều ngang giữa các ngành trong Quân đội; quan tâm bảo đảm đồng bộ đường truyền, trang thiết bị công nghệ thông tin đáp ứng kịp thời yêu cầu CĐS. Đặc biệt, về tổ chức biên chế ngành công nghệ thông tin, cần “tăng số nhỏ” để “giảm số lớn”, nghĩa là tăng biên chế cán bộ, nhân viên để thực hiện tốt nhiệm vụ CĐS, từ đó sẽ giảm “số lớn" cán bộ, nhân viên nhiều ngành khác.

Tập trung xây dựng nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ thông tin, bảo đảm an toàn thông tin; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục-đào tạo dựa trên công nghệ số và dữ liệu số, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tiếp tục đẩy mạnh Phong trào “Bình dân học vụ số” trong Quân đội, phổ cập kỹ năng số cơ bản trong toàn quân. Năm 2026, hoàn thành chỉ tiêu 100% các nhà trường Quân đội xây dựng chương trình, triển khai nội dung đào tạo về CĐS cho học viên, 100% cán bộ, nhân viên, chiến sĩ có kiến thức, kỹ năng số cơ bản, sử dụng được các thiết bị thông minh, các nền tảng, dịch vụ số thiết yếu phục vụ công việc...

(còn nữa)