Trong đó, dự án khảo sát kỹ thuật xác định khu vực ô nhiễm BMVN do Trung tâm Hành động bom mìn Quốc gia Việt Nam (VNMAC) phối hợp với Tổ chức Viện trợ nhân dân Na Uy (NPA) đang triển khai bước đầu đã mang lại những kết quả thiết thực.

Vừa trở về từ khu vực xã A Đớt (A Lưới, Thừa Thiên-Huế), nơi được coi là “túi bom” chạy dọc tuyến Quốc lộ 14, Thượng tá Vũ Đức Thành, Trưởng ban Kế hoạch, Trung tâm Tư vấn khảo sát và giám sát chất lượng thuộc VNMAC chia sẻ: “Mục tiêu dự án chúng tôi đang phối hợp với NPA triển khai nhằm hoàn thành khảo sát kỹ thuật, xác định khu vực ô nhiễm BMVN tại 10 xã thuộc huyện A Lưới, với tổng diện tích khoảng 800ha. Từ đó, tiếp tục đánh dấu chính xác các diện tích thực sự ô nhiễm BMVN trong cơ sở dữ liệu về ô nhiễm bom mìn của 10 xã thuộc vùng dự án”. Tìm hiểu, chúng tôi được biết, dự án được triển khai từ tháng 10-2019, dự kiến sẽ hoàn thành trong một năm. Để triển khai thực hiện, trung tâm tư vấn khảo sát và giám sát chất lượng đã cử 4 đội, với gần 30 thành viên tham gia, trong đó có cả các chuyên gia giám sát của đối tác. Các đội được trang bị 18 máy dò mìn loại nông, thuộc loại hiện đại nhất hiện nay, tổ chức ăn, nghỉ tập trung, làm việc theo lịch công tác hằng ngày do đối tác xây dựng. Trước khi tổ chức khảo sát ở mỗi địa bàn, đại diện trung tâm đều liên hệ với cơ quan quân sự huyện để tổ chức thông báo tới từng hộ dân, yêu cầu tạm dừng canh tác, chăn thả vật nuôi trên khu vực dự kiến khảo sát.

Quán triệt quy trình khảo sát cho các thành viên trước khi làm nhiệm vụ. 

Quá trình khảo sát, nếu phát hiện bom bi, các cán bộ, nhân viên sẽ tổ chức hủy tại chỗ. Còn các loại bom, mìn khác sẽ phân loại cụ thể để tổ chức tiêu hủy theo quy trình hợp tác đã ký kết giữa hai bên. Trường hợp lực lượng chuyên trách của NPA tổ chức hủy, trung tâm sẽ cử cán bộ hỗ trợ bạn. Sau khi khảo sát xong mỗi khu vực, các đội sẽ xác định cụ thể vùng ô nhiễm để khoanh vùng, bàn giao cho các đơn vị chuyên trách khác để xử lý. “Làm việc với đối tác nước ngoài, họ rất chặt chẽ, giữ đúng nguyên tắc, đề cao tính an toàn. Chính vì vậy, anh em tham gia đều tuân thủ nghiêm ngặt quy định, thận trọng, tỉ mỉ trong công việc, không chủ quan, lơ là, bảo đảm tuyệt đối an toàn”, anh Thành chia sẻ thêm với chúng tôi.

Sau gần nửa năm triển khai, đến nay, các đơn vị đã hoàn thành khảo sát được khoảng 400ha (50% chỉ tiêu dự án đề ra), không để xảy ra các sự cố. Từ khảo sát bước đầu, Thượng tá Vũ Đức Thành đánh giá: “Bom mìn còn sót lại tại khu vực này tương đối nhiều, chủ yếu là bom bi các loại. Đặc biệt, dọc theo Quốc lộ 14, mật độ bom bi còn sót lại dày đặc. Nhận thấy dự án có ý nghĩa thiết thực nên từ khi triển khai, chính quyền địa phương và các hộ dân trên địa bàn rất ủng hộ, tạo mọi điều kiện để đoàn thực hiện nhiệm vụ. Chúng tôi đang nỗ lực, cố gắng hoàn thành sớm mục tiêu của dự án để giúp các cơ quan xử lý triệt để số lượng BMVN còn sót lại, trả lại những vùng đất sạch cho bà con canh tác. Việc khảo sát, khoanh vùng cũng góp phần cảnh báo, đưa ra các chỉ dẫn để bà con trên địa bàn nắm được các khu vực nguy hiểm, từ đó thận trọng, không chủ quan khi đi lại, canh tác trên đó. Qua đó, giảm những mối hiểm nguy đang tiềm ẩn trong lòng đất, để nhân dân địa phương yên tâm canh tác, sinh sống, làm giàu trên chính quê hương mình”.

Bài và ảnh: VĂN THÂN