QĐND - Sau gần 3 năm thực hiện thí điểm việc xã hội hóa (XHH) công tác nuôi dưỡng bộ đội, đến nay toàn quân đã có 17 học viện, nhà trường, cơ quan với 23 bếp ăn thực hiện XHH. Chúng tôi đã làm việc với các cơ quan chức năng, khảo sát tại một số đơn vị để tìm hiểu kinh nghiệm tổ chức, các vấn đề đặt ra và lộ trình thực hiện theo chủ trương của Bộ Quốc phòng.
Thành công bước đầu
Thực hiện chủ trương của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về việc thực hiện XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội, thời gian qua, các cơ quan chức năng và đơn vị được giao nhiệm vụ thí điểm XHH bếp ăn đã vào cuộc rất tích cực và có hiệu quả.
Tính đến thời điểm hiện nay, toàn quân đã có 17 đơn vị với 23 bếp ăn thực hiện XHH. Ngoài bếp ăn tại các học viện, nhà trường, Bộ Quốc phòng còn triển khai thí điểm XHH một bếp ăn tại cơ quan Tổng cục Hậu cần để rút kinh nghiệm nhân rộng. Bệnh viện 103 (Học viện Quân y) cũng đang hoàn thành thủ tục để triển khai thí điểm XHH một bếp ăn tại bệnh viện. Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Phạm Văn An, Phó cục trưởng Cục Quân nhu (Tổng cục Hậu cần) khẳng định: "Qua gần 3 năm thực hiện thí điểm XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội cho thấy, kết quả thu được là rất tích cực. Chất lượng bữa ăn được giữ vững, có phần cải thiện. Tiết giảm được chi phí và nhân lực phục vụ (chi phí cho bếp XHH giảm từ 10 đến 25% so với bếp chưa XHH có quân số ăn tương ứng)… Kết quả thăm dò ý kiến ở các đơn vị cho thấy phần lớn cán bộ, chiến sĩ đồng tình ủng hộ chủ trương XHH bếp ăn. Điều này càng khẳng định tính đúng đắn của chủ trương XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội.
Kinh nghiệm và một số vấn đề đặt ra
Bếp ăn cơ quan Tổng cục Hậu cần là bếp đầu tiên thuộc khối cơ quan trực thuộc Bộ thực hiện thí điểm XHH. Tìm hiểu chúng tôi được biết, việc tổ chức XHH các bếp ăn khối cơ quan trực thuộc Bộ nói chung, bếp ăn cơ quan Tổng cục Hậu cần nói riêng có nhiều cái “khó” đặc thù. Đối tượng phục vụ chủ yếu là cán bộ, phần đông là cán bộ cao cấp. Không ít đồng chí vì lý do sức khỏe phải thực hiện chế độ ăn kiêng. Hơn nữa, phần lớn quân số của cơ quan ở ngoại trú nên nhìn chung chỉ tổ chức ăn bữa trưa, số người ăn bữa tối rất ít, đây là một khó khăn đối với nhà thầu trong công tác phục vụ… Từ thành công bước đầu tại đơn vị, Đại tá Nguyễn Văn Đường, Trưởng phòng Quân nhu, Cục Hậu cần (Tổng cục Hậu cần) nêu kinh nghiệm: "Để thực hiện tốt việc XHH bếp ăn, yếu tố quan trọng là sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chỉ huy các cấp. Mặt khác phải làm tốt công tác tư tưởng, đẩy mạnh tuyên truyền để mọi cán bộ, nhân viên đồng thuận với chủ trương XHH. Cơ quan Quân nhu, tổ quản lý nhà ăn phải quán triệt tốt nhiệm vụ, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong tổ chức thực hiện... Đặc biệt, phải lựa chọn được nhà thầu có năng lực tốt, trách nhiệm chính trị cao. Đồng thời đơn vị phải thường xuyên giám sát và phối hợp tốt với nhà thầu để nâng cao chất lượng bữa ăn. Ở các bếp ăn khối cơ quan Bộ, mỗi bữa ăn nên có ít nhất 2 thực đơn để người ăn lựa chọn...".
 |
Tổ quản lý nhà ăn XHH Tổng cục Hậu cần kiểm tra chất lượng bữa ăn. Ảnh: ĐÌNH THẢO |
Học viện Hậu cần là một trong những nhà trường đầu tiên thực hiện XHH bếp ăn. Hiện nay, Học viện có 2 bếp ăn XHH với hơn 1.200 người ăn. Qua gần 3 năm triển khai, có thể khẳng định chủ trương XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội đã được Học viện Hậu cần bước đầu thực hiện thành công. Chất lượng bữa ăn được cải thiện, bộ đội luôn được ăn đúng giờ, bảo đảm thời gian học tập. Vệ sinh nhà ăn, nhà bếp sạch sẽ. Công tác an toàn vệ sinh thực phẩm được bảo đảm. Học viện Hậu cần còn phối hợp tốt với nhà thầu tiêu thụ 100% sản phẩm tăng gia theo phương châm “hai bên cùng có lợi”: Nhà thầu chủ động nguồn thực phẩm an toàn, học viên được sử dụng thực phẩm với giá rẻ hơn so với thị trường.
Theo Đại tá Bùi Ngọc Nam, Trưởng phòng Hậu cần, Học viện Hậu cần, “bí quyết” để Học viện thực hiện thành công XHH bếp ăn là làm tốt công tác quản lý, đồng thời phối hợp tốt với nhà thầu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Học viện đã thành lập tổ quản lý bếp ăn XHH có nhiệm vụ quản lý hoạt động của nhà ăn, giám sát nhà thầu bảo đảm các chế độ, tiêu chuẩn ăn. Cơ quan quân y thường xuyên giám sát việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, tổ chức lưu nghiệm thức ăn theo quy định. Hằng tuần, Học viện phát phiếu thăm dò ý kiến người ăn để kịp thời phối hợp với nhà thầu xử lý những vấn đề phát sinh…
Xã hội hóa công tác nuôi dưỡng bộ đội là chủ trương đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển của quân đội. Nhiều ý kiến cho rằng, để thực hiện có hiệu quả chủ trương này, các cơ quan chức năng cần xây dựng lộ trình thực hiện phù hợp nhằm vừa đạt được mục tiêu XHH, vừa giải quyết tốt chế độ, chính sách cho lao động dôi dư. Nếu làm “nhanh”, ngân sách vừa phải chi trả cho bếp ăn XHH, vừa phải trả lương cho cán bộ, nhân viên chưa được giải quyết chính sách nên không đạt được mục tiêu giảm chi phí. Mặt khác, cần có cơ chế tạo sự cạnh tranh để lựa chọn nhà thầu có năng lực, trách nhiệm chính trị cao. Đồng thời, phải có quy định để nhà thầu sử dụng lao động có tay nghề, có sức khỏe… Các đơn vị cũng cần xây dựng phương án bảo đảm bữa ăn cho bộ đội trong trường hợp đột xuất mà nhà thầu không thể thực hiện đúng hợp đồng (lao động đình công, nhà thầu phá sản…).
Mở rộng xã hội hóa với lộ trình phù hợp
Từ những kinh nghiệm bước đầu và để từng bước giải quyết các vấn đề đặt ra, thời gian tới, Bộ Quốc phòng chủ trương tiếp tục mở rộng việc XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội. Lộ trình cụ thể được xác định là, đối với các nhà trường đang thực hiện thí điểm (Học viện Hậu cần, Trường Đại học Chính trị, Học viện Hải quân, Trường Sĩ quan Thông tin, Trường Đại học Nguyễn Huệ) sẽ tiến hành XHH tất cả các bếp hiện chưa XHH. Với bếp ăn cơ quan trực thuộc Bộ và các đơn vị toàn quân sẽ thực hiện theo 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ nay đến năm 2015), XHH tất cả các bếp ăn của khối học viện, nhà trường còn lại. Trước mắt, mỗi đơn vị chọn từ 1 đến 2 bếp ăn; khối cơ quan Bộ Quốc phòng chọn bếp ăn cơ quan Bộ Tổng tham mưu và Tổng cục Hậu cần làm trước để rút kinh nghiệm. Giai đoạn 2 sẽ XHH các bếp ăn cơ quan Bộ còn lại và bếp ăn cơ quan các quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng. Giai đoạn 3 sẽ nghiên cứu XHH các bếp ăn còn lại có thể XHH (trừ bếp ăn của các đơn vị SSCĐ).
Thượng tướng Lê Hữu Đức, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết: Để thực hiện hiệu quả việc XHH công tác nuôi dưỡng bộ đội, Bộ Quốc phòng yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cấp tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo; các cơ quan chức năng tích cực xây dựng, hoàn thiện hệ thống các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện XHH, đồng thời tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động bảo đảm của bếp ăn XHH, nâng cao hiệu quả phối hợp, hiệp đồng giữa các cơ quan, đơn vị và nhà thầu trong quá trình thực hiện.
NGUYỄN TRUNG KIÊN