Giới thiệu với tôi về tập Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, để xin ý kiến đóng góp của các tổ chức Đảng, quần chúng nhân dân, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân bảo: Để có được tập tài liệu này, Viện Chiến lược Quốc phòng phân công ông phụ trách, cùng tập thể cán bộ của viện, xây dựng nhiệm vụ nghiên cứu, cụ thể hóa sự chỉ đạo của Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Ông cùng các cán bộ của viện xây dựng kế hoạch, nội dung, nghiên cứu tài liệu, tổng kết thực tiễn, tổ chức hội thảo và soạn thảo, biên tập những phần nội dung trên giao đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng. Ông còn hào hứng giới thiệu cuốn sách mới xuất bản do ông trực tiếp biên soạn: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đường lối quân sự của Đảng, chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Cuốn sách này còn được in khổ nhỏ, như sách cẩm nang, cấp đến đầu mối tiểu đoàn, đại đội trong toàn quân, để bộ đội sinh hoạt, học tập chính trị.
Những tác phẩm, tài liệu, công trình nghiên cứu do Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân biên soạn, xuất bản thành sách, là sự kết tinh trí tuệ, kinh nghiệm thực tiễn gần 40 năm phục vụ quân đội, trong đó ông đã từng chiến đấu ở mặt trận Vị Xuyên-Hà Tuyên (nay thuộc tỉnh Hà Giang). Qua trò chuyện, tôi còn được biết, ông là lớp học sinh đầu tiên được quân đội lựa chọn, tuyển thẳng vào đào tạo sĩ quan chỉ huy. Tốt nghiệp sĩ quan, ra trường, là cán bộ được đào tạo cơ bản, trải qua thực tiễn chiến đấu, công tác ở những nơi gian khổ nhất như Vị Xuyên (Hà Giang) Sìn Hồ (Lai Châu), Bảo Thắng (Lào Cai)... nên Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân rất hiểu tính chất, nhiệm vụ công tác quân sự, quốc phòng và đời sống bộ đội. Vì thế, những công trình, đề tài nghiên cứu của ông luôn bám sát, phù hợp với thực tiễn; các báo cáo, kế hoạch tham mưu luôn bảo đảm đúng, trúng, sát, kịp thời. Những năm qua, ông đã tham gia nghiên cứu, tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều công trình, nhiệm vụ về quốc phòng, quân sự, đối ngoại quốc phòng... có ý nghĩa quan trọng, tiêu biểu như: Nghiên cứu xây dựng các chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự Việt Nam, Sách trắng quốc phòng Việt Nam, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng... Ông còn làm chủ nhiệm, thư ký nhiều đề tài cấp Nhà nước, Bộ Quốc phòng, được đánh giá, nghiệm thu đạt xuất sắc và tham gia nghiên cứu nhiều nội dung quan trọng khác.
Khi đến Viện Chiến lược Quốc phòng, tôi có dịp tiếp xúc với các cán bộ làm việc bên cạnh Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân và được nghe kể những câu chuyện thú vị về ông. Chẳng hạn, trong một công trình nghiên cứu đã cơ bản hoàn thành, nhưng nửa đêm nằm suy nghĩ, nảy ra ý tưởng mới hay hơn, cần điều chỉnh, thế là ông bật dậy làm việc. Gia đình riêng của ông hiện ở Thanh Hóa, thường từ 2-3 tháng ông mới về nhà một lần. Có lần, 11 giờ đêm mới về đến nhà, song cơ quan yêu cầu 5 giờ sáng có mặt để sửa tài liệu gấp, ông lại quay ra cơ quan luôn...
Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân, làm công tác nghiên cứu phải thực sự tâm huyết, say mê, đầu tư thời gian. Mỗi cá nhân ở cương vị nào cũng phải tự học, tự trau dồi kiến thức, trình độ, học từ lớp cán bộ đi trước và học cả đồng đội. Ông bảo: “Tôi may mắn được quân đội giáo dục, rèn luyện để trưởng thành đến cấp tướng như hiện nay. Để xứng đáng với vị trí đó, tôi tự thấy phải nỗ lực, nêu cao trách nhiệm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà quân đội giao phó”.
Với sự nỗ lực trong công tác, liên tục từ năm 2010 đến 2019, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thân được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua; được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng tặng Bằng khen và nhiều phần thưởng khác. Ông là đại biểu điển hình tiên tiến được tôn vinh tại Đại hội Thi đua Quyết thắng toàn quân lần thứ X.
Bài và ảnh: NGỌC HÂN