QĐND - Đại tá Trần Vũ Hòa, nguyên Phó tham mưu trưởng Tổng cục Hậu cần là cán bộ tiền khởi nghĩa, hiện đang sinh sống tại phường 8, quận 5, TP Hồ Chí Minh. Tuy đã 85 tuổi, ông vẫn kể lại những sự kiện đặc sắc trong chiến đấu một cách rành rọt, hào sảng... Một trong những kỷ niệm sâu sắc của ông là chuyện ông giả chết trong đêm Toàn quốc kháng chiến, rồi sau đó tóm gọn cả trung đội địch.

Đại tá cựu chiến binh - Cán bộ tiền khởi nghĩa Trần Vũ Hòa.

Nửa đêm 19-12-1946, Trung đội trưởng Trần Vũ Hòa chỉ huy bộ đội trong đội hình Tiểu đoàn 54, Trung đoàn Bắc Bắc (Trung đoàn 36) tấn công quân Pháp tại Câu lạc bộ của thị xã Bắc Giang. Chỉ sau ít phút, bộ đội đã vượt qua bức tường rào dây thép gai, áp sát vị trí trọng yếu của địch. Nhưng địch ở trên sân thượng tòa nhà nên có lợi thế, chúng xả súng máy xuống rất mạnh. Bộ đội không thể leo lên tiêu diệt chúng được, đành cầm cự suốt đêm. Gần sáng, tiểu đoàn phải rút ra ngoài để bảo toàn lực lượng. Một số chiến sĩ ta đã hy sinh, nằm ở chân rào của địch. Ông Hòa bị thương vào phần mềm, máu chảy thấm đỏ quần áo. Địch bắn rất rát mà trời thì mỗi lúc một sáng, ông đành nằm lại cùng xác các đồng đội. Lát sau, quân địch ra thu dọn chiến trường. Ông Hòa nín thở giả vờ chết và bị chúng quẳng thi hài anh em lấp lên. Tối hôm ấy, ông được đồng đội đưa ra ngoài...

Mặc dù vết thương của ông chưa lành, song biết ông là người hiểu rõ ngóc ngách của tòa nhà Câu lạc bộ này, nên hôm sau, Tiểu đoàn trưởng Bùi Nam Hà lại giao cho trung đội ông vào trinh sát, mục đích là để nắm tình hình địch, rồi đến đêm tiểu đoàn sẽ đột kích tiêu diệt bọn chúng. Giữa trưa, thừa cơ bọn địch chủ quan, ông dẫn đầu một tiểu đội bí mật mò theo lối hẻm đột nhập tòa nhà. Các ông khéo léo bò lên sân thượng và thấy các lô cốt vắng hoe, súng ống nằm chỏng chơ giữa giá rét... Nhận rõ cơ hội, các ông liền dò theo hướng đang phát ra những tiếng xì xồ, tới căn bếp... thấy khoảng 20 tên không mang súng, đang ngồi ăn uống nhồm nhoàm. Lập tức, ông Hòa ra hiệu cho các chiến sĩ chĩa súng vào chúng, hét to: “Hô-lê-manh!”. Bọn địch hoảng hốt. Đứa nào đứa nấy mặt tái dại, vội giơ tay lên đầu... Ông Hòa hỏi cung tù binh bằng tiếng Pháp. Chúng run rẩy khai hết. Hóa ra đơn vị của chúng đã bí mật rút khỏi tòa nhà trong đêm, chỉ để lại một trung đội yểm trợ và thu dọn chiến trường...

 Ông Hòa lấy cây đàn Ác-coóc-đê-ông treo trên tường, đứng lên nóc một lô cốt góc sân thượng, bấm mạnh các phím, báo cho tiểu đoàn biết cuộc chiếm lĩnh thắng lợi. Sau trận này, ông được cấp trên tặng giấy khen và tuyên dương trước toàn tiểu đoàn (thời điểm đó chưa có hình thức thưởng huân, huy chương). Từ hành động giả chết trong đêm Toàn quốc kháng chiến, rồi lại thừa cơ tóm sống cả trung đội địch đã giúp ông Hòa có thêm kinh nghiệm trong những trận chiến đấu sau này.

Bài và ảnh: PHẠM XƯỜNG