Tôi gặp Thiếu tá Phạm Bá Nguyên khi anh đang giới thiệu cho cán bộ, công nhân về tính năng tác dụng của máy kiểm tra, thử nghiệm bơm nhiên liệu cho động cơ máy bay Su-27, Su-30 (Su 27/30). Anh cho hay: “Đây là một trong những sáng kiến cải tiến kỹ thuật mà tôi là chủ đề tài. Sáng kiến đã giải quyết được khó khăn trong việc đảm bảo cho sửa chữa máy bay Su-27/30, khép kín được công nghệ sửa chữa, đồng thời giúp tiết kiệm hàng tỷ đồng, nhờ giảm đáng kể kinh phí nhập ngoại các loại vật tư, linh kiện, công nghệ đặc chủng”.
Bảo vệ luận án thạc sĩ tại Trường Đại học Hàng không Kiev (Ucraina), chuyên ngành máy bay động cơ, với tấm bằng xuất sắc, năm 2006 Phạm Bá Nguyên được biên chế về làm giảng viên Học viện PK-KQ. Sau đó, do yêu cầu nhiệm vụ, anh được điều động về Nhà máy A32. Dịp đó, nhà máy đang trong thời kỳ chuyển đổi sửa chữa máy bay thế hệ cũ sang dây chuyền sửa chữa lớn máy bay Su-27/30 nên gặp rất nhiều khó khăn về trang thiết bị, vật tư cũng như con người, nhất là các phương tiện kiểm tra, thay thế. Trước thực trạng đó, lãnh đạo nhà máy giao nhiệm vụ cho Phạm Bá Nguyên nghiên cứu, cải tiến một số trang, thiết bị kỹ thuật phục vụ sửa chữa.
Vừa tìm tòi tài liệu, anh vừa tranh thủ sự hướng dẫn của các chuyên gia để học tập nguyên lý, cấu tạo đến tìm các linh kiện, phụ tùng thay thế; đồng thời dự kiến và đề ra phương án chế tạo, cải tiến các thiết bị phục vụ sữa chữa… Trong quá trình sáng chế, anh gặp rất nhiều khó khăn như không có bản mẫu, linh kiện không phù hợp, đồng bộ, có lúc phải gửi mua ở nước ngoài mất hàng năm trời. Chính vì thế, để hoàn thành một sản phẩm có giá trị thực tiễn, anh phải thường xuyên thay đổi thiết kế, bổ sung chi tiết, linh kiện, tranh thủ sự giúp đỡ của chuyên gia nước ngoài và thử nghiệm hàng chục lần mới thành công. Ví dụ, với máy kiểm tra bơm nhiên liệu Su-27/30, yêu cầu đặt ra là vòng quay, áp suất, lưu lượng phải đồng bộ, chỉ cần 1 trong 3 yếu tố không đạt là phải làm lại từ đầu. Chính vì thế phải mất 4 năm (từ 2010 đến 2014), nhóm sáng chế mới thiết kế xong bộ phận này.
Đại úy Đinh Văn Hoan, Quản đốc phân xưởng 6 chia sẻ: “Khi đồng chí Nguyên còn là quản đốc, mặc dù công việc rất bề bộn song với sự đam mê, nhiệt huyết anh vẫn dành nhiều thời gian để nghiên cứu cải tiến kỹ thuật…”
Thời gian qua, Phạm Bá Nguyên cùng nhóm sáng chế đã chế tạo thành công nhiều sáng kiến kỹ thuật như: Giá tháo, lắp và vận chuyển càng trước máy bay Su-27; thiết bị xoay bánh máy bay Su-22M4/UM3K; xe tạo áp thuỷ lực; xe bọc dầu động cơ; máy kiểm tra góc xoay lá hướng dòng của động cơ Su - 27/30. Đặc biệt, máy kiểm tra, thử nghiệm bơm nhiên liệu cho động cơ máy bay Su - 27/30 được Hội đồng khoa học Quân chủng PK-KQ đánh giá cao và đang đề nghị Bộ Quốc phòng cấp bằng sáng chế.
Thiếu tá Phạm Bá Nguyên (ngoài cùng bên phải) giới thiệu sáng chế máy kiểm tra, thử nghiệm bơm nhiên liệu cho động cơ máy bay Su - 27/30.
Nói về cấp dưới của mình, Đại tá Trương Minh Đức, Giám đốc Nhà máy A32 nhận xét: “Trên nhiều cương vị công tác từ Trợ lý kỹ thuật, Phó quản đốc, Quản đốc phân xưởng, Trưởng Phòng Kỹ thuật đến Phó giám đốc nhà máy, đồng chí Nguyên luôn phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, say mê nghiên cứu khoa học và có nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật giúp Nhà máy đổi mới, làm chủ khoa học, công nghệ”.
Bằng sự nhiệt tình, trách nhiệm, hết lòng vì tập thể, 3 năm liền (2013-2015), Thiếu tá Phạm Bá Nguyên được tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở; năm 2015 được Bộ Quốc phòng tặng giấy khen. Năm 2016, anh được tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua toàn quân, và năm 2017 được Bộ Quốc phòng trao giải nhì “Tuổi trẻ sáng tạo”./.
Bài, ảnh: LÊ HỮU LỆ