Tây Nguyên phối hợp với Điện Biên Phủ

QĐND - Phát hiện âm mưu của địch mở cuộc tiến công Át-lăng vào vùng tự do Khu 5 (Nam Trung Bộ) trong kế hoạch Na-va (1953-1954), Khu ủy Khu 5 quyết định mở chiến dịch tiến công Bắc Tây Nguyên nhằm tiêu diệt một bộ phận địch, buộc chúng phải bỏ dở cuộc hành quân để ứng cứu Tây Nguyên; phối hợp chặt chẽ với mặt trận chính tại Điện Biên Phủ.

Sau khi trinh sát nắm tình hình, ta nhận thấy địch tổ chức ba cụm phòng ngự mạnh gồm các cứ điểm Măng Đen, Kon Brây và trục đường 14... Nếu thực hiện cách đánh công kiên chiếm đồn, bộ đội ta gặp nhiều khó khăn, thương vong nhiều và chưa chắc thắng. Vì vậy, Ban chỉ huy chiến dịch chủ trương sử dụng Trung đoàn 108 và 803 tiến công vào hướng chính bắc Kon Tum nhằm khêu ngòi và kéo địch ra phản kích theo phương án “đánh điểm, diệt quân tăng viện”.

Bộ đội Khu 5 tiến công tiêu diệt đồn Măng Đen trong chiến dịch Bắc Tây Nguyên tháng 1-1954. Ảnh tư liệu.

Kế hoạch tác chiến được thống nhất theo hai bước. Bước 1: Tập kích cứ điểm Măng Đen, Măng Bút, phá vỡ thế phòng thủ đông bắc của địch, uy hiếp thị xã Kon Tum, buộc địch phải tung quân ứng cứu giải tỏa, tạo thời cơ để ta diệt viện trên đường 5, đoạn từ Kon Tum đến Công Brây. Đồng thời, bộ đội địa phương diệt cứ điểm Kà Tung, Ba Bả, cắt đường 19, không cho địch chi viện Kon Tum. Bước 2: Chủ lực kiềm giữ địch trên đường số 5, còn phần lớn lực lượng phát triển sang hướng tây bắc, phá vỡ hệ thống phòng thủ của địch trong khu vực Đắc Tô - Đắc Lây, hoàn thành nhiệm vụ giải phóng Kon Tum.

Đúng như dự kiến của ta, ngày 20-1-1954, Na-va huy động 30 tiểu đoàn cơ động (GM) mở cuộc hành binh Át-lăng tiến công vào Phú Yên. Cũng thời gian đó từ ngày 21-1 đến 27-1-1954, bộ đội ta nổ súng diệt một loạt các cứ điểm trên đường 19, san bằng các đồn Măng Đen, Măng Bút và Kon Brây, phá vỡ hệ thống phòng ngự bắc Kon Tum của địch. Đòn “dương đông kích tây” rất hiểm hóc này đã buộc địch phải giảm cường độ hành quân đánh phá Phú Yên. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tác chiến, đêm 28-1-1954, ta tiến công diệt cứ điểm Đắc Tô, Đắc Sút, cắt đường 14, khống chế đèo Măng Giang và chốt chặt khu vực ngã ba đường 19, uy hiếp trực tiếp thị xã Kon Tum, buộc quân Pháp phải bỏ dở chiến dịch Át-lăng, đưa quân tăng viện cho Kon Tum và Plei-cu.

Phát huy thắng lợi đã đạt được, bộ đội ta liên tục tổ chức vận động tiến công địch ngoài công sự. Ngày 1-2-1954, trinh sát phát hiện địch hành quân giải tỏa Măng Đen. Ngay lập tức, Trung đoàn 803 hành quân gấp trong đêm bày trận địa, bí mật phục kích tại Kon Brây. Với lối đánh áp sát, bất ngờ, ta diệt gọn hai đại đội lính Âu - Phi thiện chiến của địch, số còn lại rút chạy. Ta tổ chức một đại đội bất ngờ tập kích, tiêu diệt Sở chỉ huy địch đóng quân lâm thời ở trung tâm thị xã Kon Tum. Sau 10 ngày tiến công, ta cô lập thị xã Kon Tum, cắt đường 14, buộc địch phải bỏ chạy, co cụm về phòng thủ Plei-cu...

Bằng sự chủ động, linh hoạt tác chiến, qua 20 ngày đêm chiến đấu, ta đã đập vỡ hệ thống phòng ngự của địch ở Kon Tum, phá đòn tiến công mạnh của địch vào Phú Yên; tạo điều kiện để quân và dân ta đánh thắng trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

TRẦN VĂN TOẢN