QĐND - Khi quân và dân ta giành được nhiều thắng lợi quan trọng trên các chiến trường cả nước, thực dân Pháp đã tăng thêm quân và vũ khí, phương tiện kỹ thuật quân sự hiện đại, xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh nhất chưa từng có ở Đông Dương. Chúng coi Điện Biên Phủ là một “pháo đài không thể công phá”.

Trên cơ sở nhận định âm mưu, thủ đoạn mới của địch, ngày 6-12-1953, Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ và thông qua phương án tác chiến do Tổng Quân ủy đề xuất. Về sử dụng lực lượng, ta tập trung phần lớn bộ đội chủ lực trực thuộc Bộ gồm các Đại đoàn bộ binh 308, 312, 316 (thiếu), 304 (thiếu), Đại đoàn công pháo 351 và các đơn vị thông tin, vận tải, quân y… Ngoài ra, còn có một bộ phận lực lượng bộ đội địa phương tỉnh, huyện và dân quân du kích thuộc các Liên khu 3, 4, Việt Bắc, Tây Bắc và dân công phục vụ chiến dịch. Với tinh thần khẩn trương, đến giữa tháng 1-1954, các đại đoàn chủ lực trực thuộc Bộ, lực lượng tác chiến chủ yếu của chiến dịch đã hành quân vào tập kết trên các hướng bắc, tây bắc, đông, đông bắc, tây nam, hình thành thế bao vây chặt chẽ quân địch ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Bộ đội ta kéo pháo vào trận địa trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu.

Xét tương quan lực lượng, ta hơn địch về số quân, số lượng pháo binh, nhưng lại ít hơn địch về số lượng đạn và địch chiếm ưu thế về máy bay, xe tăng, xe bọc thép, pháo cỡ lớn. Địch còn có hệ thống công sự được củng cố, xây dựng rất kiên cố. Căn cứ vào so sánh lực lượng và thế trận giữa ta và địch ở mặt trận Điện Biên Phủ, do địch đã tăng cường lực lượng và củng cố hệ thống phòng ngự vững chắc, nên Bộ Tổng tư lệnh quyết định chuyển từ phương châm tác chiến “đánh nhanh, giải quyết nhanh”, sang phương châm “đánh chắc, tiến chắc”. Lựa chọn cách đánh này cho phép ta vừa đánh, vừa có khả năng tập trung binh hỏa lực phù hợp, bảo đảm cho đánh chắc thắng trong từng trận, từng đợt chiến dịch.

Sau gần 2 tháng chuẩn bị tích cực, trên các hướng ta đã bảo đảm nổ súng tiến công địch theo kế hoạch. Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra qua 3 đợt, thể hiện cuộc đấu trí, đấu lực hết sức căng thẳng, quyết liệt giữa ta và địch. Chiến thắng Điện Biên Phủ là bước phát triển cao về nghệ thuật tập trung binh hỏa lực tạo ưu thế đánh địch linh hoạt, sáng tạo theo phương châm “đánh chắc, tiến chắc” để giành thắng lợi.

Trong trận Him Lam, mở màn chiến dịch lúc 17 giờ ngày 13-3-1954, ta tập trung ưu thế về binh lực (ta 3/địch 1), còn về hỏa lực, ta hơn địch 10 lần. Tiếp đó, từ ngày 14 đến 17-3, ta tiến công cứ điểm Độc Lập với ưu thế về lực lượng (ta 4,5/địch 1), cứ điểm Độc Lập bị tiêu diệt, tạo thế uy hiếp và bức hàng quân địch ở Bản Kéo (ta 3/địch 1), chiếm phân khu Bắc, kết thúc đợt 1 chiến dịch. Bộ đội ta đã đập tan hệ thống phòng ngự chủ yếu của địch ở vòng ngoài, đánh dấu bước trưởng thành về tập trung binh hỏa lực trong đánh công sự vững chắc, mở thông cánh cửa trên hướng đông, đông bắc để quân ta đưa lực lượng vào áp sát bao vây phân khu trung tâm cứ điểm Điện Biên Phủ.

Trong quá trình chuẩn bị và chiến đấu, bộ đội ta xây dựng một hệ thống trận địa tiến công, bao vây liên hoàn với hàng trăm ki-lô-mét giao thông hào, hàng nghìn công sự và ụ súng các loại. Đợt 2 chiến dịch, ta tiếp tục phát huy ưu thế tập trung binh hỏa lực để tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch. Sau gần một tháng chiến đấu, Bộ chỉ huy chiến dịch tạm dừng đợt 2 để củng cố, tập trung binh hỏa lực, tạo thế và lực mới để ta đánh đòn cuối cùng giành thắng lợi quyết định.

Đợt tiến công thứ 3 bắt đầu từ ngày 1-5-1954. Ta tiến công các cứ điểm phía đông Điện Biên Phủ. Hỏa lực H6 của ta lần đầu xuất hiện đã gây bất ngờ lớn, làm tê liệt cụm pháo binh địch ở Hồng Cúm. Được chi viện hỏa lực, quân ta đồng loạt tiến công, đánh chiếm các cứ điểm quan trọng, rồi phát triển vào hướng sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, bắt sống tướng Đờ Cát-xtơ-ri và toàn bộ Ban Tham mưu địch. Chiến dịch tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ kết thúc toàn thắng.

Chiến dịch Điện Biên Phủ là chiến dịch tiến công hiệp đồng binh chủng quy mô lớn nhất của bộ đội ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đánh dấu bước phát triển đến đỉnh cao của nghệ thuật quân sự, trong đó thể hiện bước phát triển về nghệ thuật tập trung binh hỏa lực, tạo ưu thế tuyệt đối đánh địch theo phương châm “đánh chắc, tiến chắc”. Ta tập trung ưu thế tuyệt đối binh hỏa lực vào từng trận đánh, bảo đảm đánh dứt điểm chắc thắng trong từng trận, tiêu diệt từng bộ phận sinh lực địch, phá vỡ từng mảng hệ thống phòng ngự kiên cố liên hoàn của chúng. Với cách đánh trên, ta hạn chế đến mức thấp nhất chỗ mạnh của địch là quân số đông, hỏa lực mạnh, công sự rất kiên cố; đồng thời khoét sâu chỗ yếu cơ bản nhất của địch là ở vào thế bị bao vây cô lập và gặp nhiều khó khăn về tiếp tế, tăng viện, tiến tới tập trung ưu thế binh hỏa lực để bước vào trận chiến đấu cuối cùng đập tan sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm địch, giành thắng lợi trọn vẹn, góp phần quyết định kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

 

Đại tá, TS DƯƠNG ĐÌNH LẬP