LTS: Ngày 20-12-2013, trang "Tiếp lửa truyền thống" giới thiệu bài viết “Cảm tử Hòn La-ai nhớ, ai quên?”. Bài viết giới thiệu câu chuyện lịch sử hơn 40 năm trước, tại khu vực Vũng Chùa - Đảo La (Quảng Bình) diễn ra một chiến dịch đặc biệt mang tên Chiến dịch Hòn La. Một đại đội cảm tử đã vượt qua mưa bom, bão đạn và thủy lôi của hải quân Mỹ, tiếp cận tàu Hồng Kỳ tiếp nhận gạo của nhân dân Trung Quốc hỗ trợ quân dân Việt Nam. Sau bài báo, chúng tôi nhận được nhiều hồi âm từ các nhân chứng lịch sử, góp ý làm rõ hơn chiến công này. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số ý kiến nói trên.

Cựu chiến binh Trần Sự, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình: Chiến dịch Hòn La được phản ánh trong bài “Cảm tử Hòn La - ai nhớ, ai quên?” là rất chính xác. Thời gian đó, tôi đang là Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình, là người ký quyết định thành lập Đại đội cảm tử Hòn La. Năm 1972, chiến tranh diễn ra vô cùng ác liệt ở cả hai miền Nam-Bắc; Quảng Bình lúc đó là trọng điểm đánh phá của không quân và hải quân Mỹ. Đây cũng là thời điểm LLVT và nhân dân ta thiếu thốn trăm bề, bao gồm cả lương thực. Việc tàu Hồng Kỳ viện trợ lương thực cho ta, rồi việc tiếp nhận gạo để chuyển vào phía Nam là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, cấp bách.

Khó có thể nói hết sự anh dũng, hy sinh của quân và dân Quảng Bình trong thời điểm đó, nhất là sự anh dũng, hy sinh của Đại đội cảm tử Hòn La. Thông qua Báo Quân đội nhân dân, tôi đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét hình thức vinh danh và giải quyết chế độ đối với các đồng chí đã hy sinh; những đồng chí bị thương và những đồng chí có thành tích xuất sắc trong Chiến dịch Hòn La năm 1972.

Đồng đội và nhân dân địa phương làm lễ dâng hương tưởng nhớ các liệt sĩ đã hy sinh trong Chiến dịch Hòn La 1972. Ảnh: Hoàng Duy

Ông Lại Văn Ly, nguyên Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình: Tôi là cán bộ phụ trách công tác bảo đảm giao thông vận tải trong giai đoạn 1968-1975 nên nắm rất rõ tình hình hoạt động của Đại đội cảm tử Hòn La năm 1972.

Năm đó, khi tàu Hồng Kỳ chở gạo đến khu vực Vũng Chùa-Hòn La, LLVT tỉnh Quảng Bình vừa phải lo đánh địch bảo vệ dân, vừa phải tổ chức một lực lượng có tinh thần dũng cảm làm nòng cốt tham gia chiến dịch tiếp nhận gạo từ tàu Hồng Kỳ đưa vào bờ và chuyển vào phía Nam. Một đại đội cảm tử được thành lập để trực tiếp làm nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm đó. Thời gian diễn ra Chiến dịch Hòn La là từ tháng 6 đến tháng 9-1972, ta tiếp nhận gạo từ hai tàu Hồng Kỳ mang số hiệu 150 và 152. Do Mỹ dùng không quân, hải quân bắn phá dữ dội vào quá trình ta vận chuyển gạo nên gần 20 đồng chí đã hy sinh.

Đại đội cảm tử Hòn La đã hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang của mình, là tấm gương của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Tôi mong rằng, chiến công của đơn vị sẽ được ghi nhận một cách xứng đáng trong lịch sử LLVT địa phương. Qua đây, tôi cũng rất mong anh em trong Đại đội cảm tử Hòn La được giải quyết các chế độ, chính sách tương xứng với cống hiến của mình, theo đúng các quy định về chế độ, chính sách hiện hành của Đảng, Nhà nước ta.

Ông Phạm Văn Tụng, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Quảng Xuân, Quảng Trạch, Quảng Bình: Vào thời điểm diễn ra Chiến dịch Hòn La, tôi đang là Bí thư Đảng ủy xã Quảng Xuân. Tôi khẳng định, sự ra đời và hoạt động của Đại đội cảm tử Hòn La năm 1972, diễn ra ngay tại khu vực bờ biển thuộc xã Quảng Xuân, đúng sự thật như Báo Quân đội nhân dân đã phản ánh trong bài “Cảm tử Hòn La-ai nhớ, ai quên?”.

Tôi xác nhận khoảng giữa tháng 6-1972, Bộ CHQS tỉnh cử người đến liên hệ với cấp ủy, chính quyền địa phương về việc giúp đỡ một đơn vị bộ đội địa phương về đóng quân tại xã. Đảng ủy, UBND xã Quảng Xuân đã bàn bạc, nhất trí để đơn vị đóng quân tại thôn Thanh Bình. Đây là địa bàn rất thuận lợi để đơn vị hoạt động và thực hiện nhiệm vụ. Quân số đơn vị lúc đó khoảng 100 đồng chí với nhiệm vụ dùng thuyền gỗ của dân chèo ra tàu Hồng Kỳ chở gạo vào bến Quảng Xuân. Do điều kiện thực hiện nhiệm vụ hết sức khó khăn trước sự đánh phá ác liệt của không quân, hải quân Mỹ, nên cấp ủy, chính quyền xã thường cử người đại diện tham dự các buổi truy điệu sống cho các chiến sĩ cảm tử của đơn vị trước giờ xuất kích đi lấy gạo. Trong quá trình đó, tôi chứng kiến rất nhiều đồng chí hy sinh và bị thương. Tháng 9-1972, đơn vị hoàn thành nhiệm vụ, đơn vị cảm tử rời đi trong niềm cảm phục và yêu mến của nhân dân. Họ thực sự là những người anh hùng trong thời kỳ hào hùng của dân tộc.

Bà Dương Thị Mỹ, thôn Thanh Bình, xã Quảng Xuân, Quảng Trạch, Quảng Bình: Năm 1972, khi Đại đội cảm tử Hòn La đến thôn Thanh Bình đóng quân, tôi đang làm Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Quảng Xuân. Vì vậy, tôi là người chứng kiến những hành động dũng cảm, hy sinh quên mình của các chiến sĩ Đại đội cảm tử Hòn La. Tôi cũng được tham gia nhiều buổi lễ truy điệu sống của bộ đội trước khi xuất quân đi làm nhiệm vụ vận chuyển gạo. Nhiều đồng chí đã bị thương, nhiều đồng chí hy sinh.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, hành động anh hùng của Đại đội cảm tử Hòn La là nguồn động viên, cổ vũ rất lớn với nhân dân trong xã, trong huyện, cùng đoàn kết thành khối thống nhất, dưới ngọn cờ chung của cấp ủy, chính quyền địa phương; góp phần đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi. Tôi nghĩ, rất cần có hình thức vinh danh và tưởng nhớ đến các chiến sĩ đã hy sinh trong nhiệm vụ cảm tử này.

HỒNG HẢI (tổng hợp)