Đây là tổ chức thanh tra cấp bộ đầu tiên trong Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa, để thực hiện nhiệm vụ: “Kiểm tra việc chấp hành các mệnh lệnh quân sự, chính trị, chấp hành kỷ luật quân đội, đề nghị thưởng phạt, thuyên chuyển cán bộ”. Việc thành lập Cục Tổng Thanh tra Quân đội quốc gia Việt Nam khẳng định vai trò và sự cần thiết của công tác thanh tra trong quân đội. Ngày 25-1-1948 trở thành Ngày truyền thống ngành thanh tra quốc phòng (TTQP).

Trong suốt 70 năm xây dựng, phát triển, trưởng thành, đội ngũ cán bộ ngành TTQP luôn kế thừa và phát huy truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, theo mệnh lệnh của Bộ Tổng chỉ huy, các đoàn thanh tra không quản khó khăn, gian khổ, vừa thực hiện nhiệm vụ thanh tra các đơn vị: Liên khu 3, Liên khu 4, Liên khu 5, Nam Bộ, vừa tích cực chủ động sát cánh cùng đồng bào, chiến sĩ trên các địa bàn chiến đấu, đã phát hiện kịp thời một số sai phạm.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, phía Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia, hoạt động của ngành luôn bám sát hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam. Qua thanh tra đã góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu, xây dựng chính quy, kịp thời chỉ đạo ngăn chặn, phòng ngừa vi phạm, tội phạm; củng cố ý chí, quyết tâm của bộ đội, duy trì kỷ luật ở chiến trường, ổn định hậu phương quân đội và hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc tế.

Thực hiện kế hoạch thanh tra năm 2017 đối với Quân chủng Hải quân. Ảnh: Chí Khang.

Giai đoạn hòa bình, cả nước xây dựng CNXH, nhiệm vụ của quân đội có bước phát triển mới; các bộ, ngành, địa phương được giao thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Thời kỳ này, cùng với tập trung thanh tra công tác huấn luyện, SSCĐ của các đơn vị trong toàn quân, đặc biệt là đối với các quân chủng: Phòng không-Không quân, Hải quân, TTQP còn chú trọng thanh tra việc thực hiện công tác quốc phòng đối với các bộ, ngành, địa phương. Qua thanh tra đã phát hiện nhiều nội dung cần quan tâm, như: Về thế trận; chất lượng đào tạo, huấn luyện, sức mạnh chiến đấu của các khu vực chiến trường. Đã tham mưu cho Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành nhiều văn bản chấn chỉnh về công tác huấn luyện, SSCĐ, quản lý đất quốc phòng, xây dựng khu vực phòng thủ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Trong dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống, Thanh tra Bộ Quốc phòng tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, như: Thi tìm hiểu 70 năm lịch sử truyền thống ngành TTQP; tìm hiểu về Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng; xuất bản cuốn "Lịch sử ngành TTQP" (1948-2018); xây dựng phòng truyền thống, nhà Bia di tích lịch sử kháng chiến của ngành tại Định Hóa, Thái Nguyên (đã được xếp hạng Di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia).

Những thành tích, chiến công trong suốt 70 năm qua luôn được các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ ngành TTQP giữ gìn, vun đắp, phát huy; có những đồng chí đã anh dũng hy sinh, nêu gương sáng về đạo đức cách mạng, tinh thần dũng cảm, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ: “Cán bộ thanh tra là tai mắt của Đảng và Chính phủ, tai mắt có sáng suốt thì người mới sáng suốt”.

Sự phát triển của ngành TTQP trong những năm qua đã khẳng định vị thế, vai trò và những đóng góp quan trọng của ngành trong sự nghiệp xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Sự cống hiến quên mình của các thế hệ cán bộ ngành TTQP xứng đáng với những phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước, quân đội trao tặng. Tháng 9-2017, Thanh tra Bộ Quốc phòng được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.

Thời gian tới, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ ngành TTQP không ngừng phấn đấu, bồi đắp và phát huy truyền thống vẻ vang của ngành; vượt mọi khó khăn, trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng luôn trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và công cuộc đổi mới đất nước, xứng đáng với lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, gương mờ thì không soi được”.

Toàn ngành tiếp tục quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của trên, để đội ngũ cán bộ thanh tra có nhận thức sâu sắc, toàn diện trong thực thi nhiệm vụ; không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ quân sự, pháp luật, kinh tế; đặc biệt là có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, chủ động phát hiện, phòng ngừa vi phạm. Tiếp tục đổi mới tư duy trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ của cơ quan thanh tra, tăng cường trách nhiệm trong hoạt động của mỗi tổ chức thanh tra cũng như trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ thanh tra, nhất là vai trò của chánh thanh tra các cấp. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong và ngoài quân đội giải quyết các vụ việc đạt hiệu quả, đúng pháp luật, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; xây dựng tổ chức đảng TSVM, cơ quan VMTD.

Trung tướng PHẠM VĂN HƯNG (Chánh thanh tra Bộ Quốc phòng)