Họ là 16 cô gái thuộc đội rà phá bom, mìn lưu động toàn nữ được thành lập bởi dự án “Phục hồi Môi trường và Khắc phục hậu quả chiến tranh” (RENEW), một dự án giảm thiểu số người chết và bị thương do bom chùm cũng như các vật liệu chưa nổ (UXO) khác còn sót lại sau chiến tranh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và các tỉnh ở miền Trung Việt Nam. Ước tính có khoảng 10% trong tổng số 80 triệu tấn bom, mìn được quân đội Mỹ sử dụng trong cuộc chiến ở Việt Nam chưa phát nổ. Trong đó, Quảng Trị là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của chiến tranh và là tỉnh đứng đầu cả nước về mức độ ô nhiễm bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh. Tại tỉnh này cũng đã có hơn 8.500 người thương vong do tai nạn liên quan đến UXO, gần 1/3 nạn nhân là những đứa trẻ.

leftcenterrightdel
Nguyễn Thị Hà Lan chăm sóc người mẹ đã mất hai chân và một cánh tay vì UXO. Ảnh: Reuters. 

Nguyễn Thị Hà Lan là người phụ trách y tế và an toàn trong đội các “cô gái bom, mìn” Quảng Trị. Công việc rà phá bom vô cùng mệt nhọc và đầy nguy hiểm. Họ thường xuyên phải làm việc dưới cái nắng như thiêu đốt và nhiệt độ có khi lên tới 42 độ C. Nhưng với Lan, việc trở thành một phần của đội nữ rà phá bom, mìn có một ý nghĩa rất đặc biệt. Mẹ của Lan-bà Hoa-đã bị mất cả hai chân và một cánh tay do vấp phải UXO khi đang chơi ở sân trước, năm bà 12 tuổi. Sau đó, người phụ nữ này đã phải dành phần lớn cuộc đời mình trên chiếc xe lăn nhưng bà vẫn có thể nuôi nấng và dạy bảo hai chị em Lan trưởng thành. “Khi nhìn những đứa trẻ chơi xung quanh, tôi lại nhớ đến mẹ và tôi thường lặng lẽ khóc thầm. Tuy nhiên, công việc hiện tại đã mang đến cho tôi một cuộc sống ổn định. Những đứa trẻ cũng có thể thoải mái vui chơi trên mảnh đất Quảng Trị và trên khắp Việt Nam”, Lan chia sẻ.

Em trai của Lan hiện cũng là thành viên hoạt động tích cực của một nhóm rà phá bom, mìn khác thuộc dự án RENEW. Những nhóm như vậy đã giúp dọn sạch bom mìn tại 5.600ha đất ở khu vực Quảng Trị, góp phần vào mục tiêu đưa dải đất miền Trung này trở thành nơi không còn chịu tác động của bom, mìn và vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh vào năm 2025.

HÂN NGỌC