Một số phát triển mới của vũ khí pháo binh

QĐND - Pháo binh là một trong những loại vũ khí chủ lực trên chiến trường. Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, vũ khí pháo binh đã có những phát triển mới về độ chính xác bắn, hỏa lực cũng như khả năng cơ động.

Nhằm tăng độ chính xác bắn cho hệ thống pháo phản lực, quân đội các nước đã nghiên cứu ứng dụng hệ thống điều khiển hỏa lực cải tiến (IFCS) hoặc nghiên cứu sản xuất các loại đạn pháo có điều khiển.

Pháo điện từ được quân đội Mỹ bước đầu thử nghiệm thành công. Nguồn: Lenta.ru

Quân đội Mỹ đã lắp thêm hệ thống IFCS vào pháo M270 để cho ra đời biến thể pháo M270A1. Hệ thống IFCS ứng dụng nhiều kỹ thuật điện tử mới, kết hợp phương pháp dẫn GPS/INS đã làm độ chính xác bắn của pháo M270A1 tăng từ 30 đến 40% so với pháo M270. Các cường quốc quân sự như Nga, Mỹ… là những quốc gia đi tiên phong trong việc phát triển các loại đạn pháo có điều khiển. Không chỉ giúp tăng tầm bắn, đạn pháo có điều khiển còn giúp tiêu diệt mục tiêu một cách chính xác. Điển hình như đạn pháo có điều khiển Krasnopol/KM1 152/155mm của Nga có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở cự ly tới 20km với xác suất 90%. Hãng BAE Systems đã sản xuất loại đạn pháo có điều khiển M982 Excalibur cỡ 155mm có tầm bắn tối đa 57km. M982 Excalibur được dẫn hướng bằng GPS với sai số trượt mục tiêu chỉ khoảng 20m. Hiện nay, quân đội Mỹ đang phát triển một loại đạn pháo điều khiển tấn công tầm xa mới có tên LRLAP để trang bị cho tàu khu trục DDG-1000.

Phát triển các hệ thống vũ khí phòng không kết hợp pháo và tên lửa là một hướng nghiên cứu được quân đội nhiều nước quan tâm. Pantsir-S1 của Nga; Skyranger của Thụy Sĩ… là những hệ thống phòng không tiêu biểu cho xu hướng phát triển của loại vũ khí này. Hệ thống pháo phòng không tự hành kết hợp tên lửa Pantsir-S1 được xếp vào loại vũ khí phòng không thế hệ thứ tư. Hệ thống được tích hợp trên khung xe thiết giáp bánh lốp, có khả năng cơ động cao. Tổ hợp Pantsir-S1 được trang bị hệ thống ra-đa ba tọa độ hai băng tần; pháo phòng không 30mm hai nòng; 8 hoặc 12 quả tên lửa và 1.400 viên đạn pháo. Trong tương lai, Pantsir-S1 có thể được sử dụng để thay thế các tổ hợp vũ khí phòng không Tunguska hiện đang được trang bị trong quân đội Nga.

Việc hải quân một số nước châu Âu đưa pháo tác chiến trên bộ vào trang bị cho tàu thuyền hải quân là một thử nghiệm mang tính đột phá nhằm đáp ứng nhu cầu tác chiến, đồng thời cũng là giải pháp chi viện hỏa lực gần bờ và tiến công bờ trong tương lai. Hải quân nhiều nước đã và đang nghiên cứu cải tiến loại pháo 155mm tác chiến trên bộ để trang bị trên tàu thuyền hải quân. Gần đây, Hải quân Đức đã thử nghiệm đưa pháo lựu tự hành 155mm PzH2000 của lục quân trang bị trên tàu, biến nó thành pháo hạm hạng nặng. Thụy Điển cũng thành công trong việc đưa cối hai nòng Amos 120mm trang bị trên tàu hải quân cỡ nhỏ... Để đối phó với các mối đe dọa trong tác chiến gần bờ, nhiều tổ hợp pháo hải quân hạng nhẹ đã được phát triển, tiêu biểu như tổ hợp pháo NARWHAL. Đây là hệ thống vũ khí hải quân điều khiển từ xa có độ linh hoạt, chính xác cao, khối lượng nhẹ, sử dụng nhiều cỡ nòng: 20, 25, 30mm. NARWHAL có một số biến thể: NARWHAL 20A, NARWHAL 25 và NARWHAL 30, có thể sử dụng nhiều loại đạn: 20x120mm; 20x139mm; 25x137mm…

Tháng 2-2012 vừa qua, quân đội Mỹ lần đầu tiên tiến hành thử nghiệm thương mại mẫu pháo điện từ sau hàng chục năm nghiên cứu phát triển. Pháo điện từ được coi là một trong những loại vũ khí chủ lực trong tương lai, thậm chí nó được kỳ vọng có thể thay thế tên lửa Tomahawk vì chi phí không cao trong khi hiệu quả tác chiến cũng rất “đáng nể”. Pháo điện từ là loại vũ khí không sử dụng thuốc phóng mà dùng điện từ trường để đẩy đầu đạn đến mục tiêu với vận tốc gấp nhiều lần vận tốc âm thanh (khoảng 8000 đến 9000km/giờ). Đạn pháo điện từ cũng không chứa thuốc nổ mà tiêu diệt mục tiêu bởi động năng cực lớn của đầu đạn. Có thể nói, pháo điện từ là bước đột phá về công nghệ cho pháo binh tương lai. Hải quân Mỹ hy vọng việc trang bị pháo điện từ sẽ làm thay đổi hoàn toàn phương thức tác chiến trên biển. Hiện hãng BAE System và General Atomics đang tiến hành thử nghiệm sản xuất mẫu pháo điện từ có công suất 64 megajun, tầm xa đạt 450 đến 500km, tốc độ bắn từ 6 đến 7 phát/phút… Tuy nhiên, việc phát triển pháo điện từ không hề đơn giản. Quân đội Mỹ dự kiến phải đến năm 2025 mới có thể hoàn thiện được mẫu pháo này.

Nguyễn Tuấn Anh