QĐND - Tháng 4-1964, lực lượng phản động phái hữu Lào làm đảo chính quân sự lên nắm chính quyền, chúng mở các đợt tiến công lấn chiếm các vùng giải phóng của cách mạng Lào. Ở Cánh Đồng Chum, địch từ phía tây lấn ra Mường Sủi, Phu Cút; từ phía nam lấn ra Tha Thơm, Tha Viêng rồi lấn dần vào Cánh Đồng Chum.

Theo yêu cầu của bạn, ta điều động Lữ đoàn 335 cùng 3 tiểu đoàn Quân tình nguyện phối hợp với 7 tiểu đoàn Pa-thét Lào mở Chiến dịch tiến công 74 (đường 7 và đường 4), chống địch lấn chiếm Cánh Đồng Chum. Lực lượng tham gia chiến dịch lên tới 7.320 người. Để bảo đảm hậu cần cho chiến dịch, ta đã tổ chức cơ quan hậu cần chiến dịch do Hậu cần Quân khu Tây Bắc đảm nhiệm. Căn cứ hậu cần chiến dịch được triển khai ở khu vực Noong Pẹt - Khang Khay trên trục đường 7, phía đông Cánh Đồng Chum để tiếp nhận vật chất của hậu cần chiến lược chuyển tới và bàn giao thương binh về hậu phương. Đồng thời cũng từ căn cứ hậu cần chiến dịch tổ chức vận chuyển lương thực, thực phẩm; vũ khí đạn dược cung cấp cho các đơn vị chiến đấu ở hướng tây bắc và tây nam Cánh Đồng Chum.

Ngày 17-3-1964, chiến dịch mở màn với những trận chiến đấu trên hai hướng: Tây và tây nam Cánh Đồng Chum. Sau khi đánh bật địch khỏi khu vực Cánh Đồng Chum, địch rút chạy, ta tiếp tục truy kích địch. Đến cuối tháng 6-1964, chiến dịch kết thúc thắng lợi, giải phóng toàn bộ Cánh Đồng Chum lần thứ hai. Trong chiến dịch này, hậu cần chiến dịch đã bảo đảm được 1.122 tấn vật chất, trong đó lương thực, thực phẩm 901 tấn; xăng dầu 140 tấn; vũ khí đạn dược 81 tấn; thu dung điều trị, chuyển thương 380 thương binh.

Trong chiến dịch 74, ta đã nhận định, đánh giá đúng tình hình, sử dụng lực lượng và bảo đảm hậu cần táo bạo, hiệu quả. Khi địch rút chạy khỏi Cánh Đồng Chum theo đường 7 và đường 4, bộ đội ta tổ chức truy kích địch theo đường tắt, lực lượng vận tải bộ không thể theo kịp bộ đội để bảo đảm được. Hậu cần chiến dịch đã nhanh chóng tổ chức một lực lượng vận tải cơ động bằng ô tô theo đường rút chạy của địch từ Xiêng Khoảng xuống Tha Viêng. Theo phương án này rất nguy hiểm vì lực lượng vận tải đơn độc không có bộ đội yểm hộ, song hậu cần chiến dịch nhận định địch đang rút chạy, tinh thần hoang mang sợ quân ta đuổi kịp nên khó có khả năng tổ chức phục kích đánh trả. Tuy nhiên, không chủ quan, ta đã tổ chức vũ trang cho lực lượng vận tải và có kế hoạch sẵn sàng chiến đấu đánh địch trên đường vận chuyển. Bằng hình thức bảo đảm trên, hậu cần chiến dịch đã bảo đảm kịp thời cho bộ đội tình nguyện Việt Nam và lực lượng Pa-thét Lào mở chiến dịch tiến công giành thắng lợi.

Đại tá Đỗ Đắc Yên