Trung tâm Công nghệ xử lý bom, mìn (Binh chủng Công binh) đang triển khai đề án cấp Bộ Quốc phòng về “Điều tra, khảo sát, lập bản đồ ô nhiễm bom, mìn, vật nổ trên phạm vi toàn quốc”. Đề án thực hiện bằng vốn ngân sách Nhà nước thực hiện từ năm 2008 đến hết năm 2013. Đề án chia thành hai dự án thành phần: Điều tra, khảo sát, lập bản đồ ô nhiễm bom, mìn, vật nổ trên đất liền và điều tra, khảo sát, lập bản đồ ô nhiễm bom, mìn, vật nổ vùng ven biển, thềm lục địa và hải đảo. Cả hai dự án tiến hành đồng thời.

Bộ đội Công binh dò tìm bom, mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh. Ảnh: Bomicen

Trước khi triển khai các dự án trên, Trung tâm Công nghệ xử lý bom, mìn đã triển khai thực hiện dự án “Điều tra, khảo sát và đánh giá tác động ô nhiễm bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh ở Việt Nam” với sự hỗ trợ của Quỹ Cựu chiến binh Mỹ giai đoạn 1 và 2 trong các năm từ 2004 đến 2007. Các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế đã xây dựng được bản đồ, nên không thuộc các dự án triển khai giai đoạn 2008-2013. Mục tiêu của đề án là điều tra, phỏng vấn các nhân chứng, kiểm tra thực địa và xác định tọa độ GPS, lập bản đồ các khu vực hiện còn bị ô nhiễm bom, mìn, các khu vực đã được rà phá hết bom, mìn. Địa bàn thực hiện là 10.388 xã trên đất liền và toàn bộ vùng ven biển, thềm lục địa và hải đảo Tổ quốc; tiến hành công tác khảo sát kỹ thuật trên một diện tích không quá 1% tổng diện tích các khu vực được coi là bị ô nhiễm bom, mìn, vật nổ, nhằm xác định rõ tính chất, mức độ và thực trạng ô nhiễm, từ đó xây dựng bản đồ để có kế hoạch, giải pháp xử lý bom, mìn, vật nổ phù hợp.

 

Theo các tài liệu nghiên cứu, tỷ lệ bom, đạn chưa nổ ở nước ta chiếm khoảng 5%số lượng bom, đạn đã sử dụng; các tài liệu nước ngoài đánh giá còn khoảng 10%; số lượng bom, đạn còn sót lại sau chiến tranh khoảng 0,8 triệu tấn, bao gồm cả bom, mìn, tên lửa, đầu đạn pháo, cối và vật nổ khác... nằm ở các độ sâu khác nhau. Kết quả điều tra sơ bộ, diện tích hiện còn bom, mìn, vật nổ chưa nổ sau chiến tranh trên toàn quốc khoảng 6,6 triệu héc-ta, chiếm 20% tổng diện tích cả nước; trong đó, diện tích còn nhiều bom, mìn, vật nổ khoảng 0,9 triệu héc-ta; diện tích còn rải rác bom, mìn, vật nổ khoảng 5,7 triệu héc-ta. Tổng số các loại đất canh tác hiện còn bị bỏ hoang do còn nhiều bom, mìn, vật nổ chưa nổ khoảng 0,5 triệu héc-ta, chiếm gần 7% tổng diện tích đất đai còn sót bom, mìn, vật nổ chưa nổ.

THÀNH ĐÔNG