Khởi nguồn cách đánh đặc công

Bộ đội đặc công Đoàn M26 luyện tập khắc phục vật cản. Ảnh: XUÂN SÂM

Trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và giải phóng đất nước, lối đánh đặc công của quân dân ta là chiến thuật đặc sắc. Lối đánh đặc công ra đời trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, bắt đầu trên địa bàn Chiến khu Đ (thuộc huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương). Trận đánh mưu trí, dũng cảm tiêu diệt tháp canh cầu Bà Kiên đêm 18 rạng sáng 19-3-1948 trở thành tiền đề để ngày 19-3-1967 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Binh chủng Đặc công.

Sau thất bại ở Việt Bắc cuối năm 1947, thực dân Pháp buộc phải chuyển hướng chiến lược chiến tranh từ đánh nhanh, thắng nhanh sang chiến lược lâu dài “lấy chiến tranh nuôi chiến tranh, dùng người Việt đánh người Việt”. Đối với Nam Bộ, thực dân Pháp đặc biệt coi trọng chiến thuật Đờ La-tua (De Latour)-tên của một viên tướng nổi tiếng của Pháp được điều từ Ma Rốc sang Sài Gòn chỉ đạo quân Pháp ở Nam bộ, nhằm nhanh chóng vãn hồi an ninh theo kỳ vọng của Pháp. Đờ La-tua cho xây dựng hệ thống tháp canh bằng gạch (hoặc đá) dày từ 0,5 đến 0,8m, cao 10 đến 12m, có 3 tầng lỗ châu mai và đài quan sát bảo vệ các đường giao thông của chúng, chia cắt đường giao thông của ta. Hệ thống này thực sự gây khó khăn lớn cho ta về vận chuyển lương thực, vũ khí…

Ngày 19-3-1948, ta quyết định đánh tháp canh cầu Bà Kiên. Huyện đội Tân Uyên giao nhiệm vụ cho đội du kích nghiên cứu tiêu diệt địch ở tháp canh. Sau khi điều nghiên kỹ tình hình, tổ du kích 4 người do đồng chí Trần Công An chỉ huy vào rừng Cò Mi tập kỹ thuật, hóa trang để bò vào một cây to, cao phía trong mục tiêu, sao cho ở trên cây địch không phát hiện được. Khi luyện tập đã thành thục và chuẩn bị đầy đủ, đêm 18 rạng sáng 19-3-1948 tổ du kích được trang bị một súng trường với 20 viên đạn, 10 lựu đạn và một thang cao 5m, áp sát tháp canh cầu Bà Kiên, thả lựu đạn vào lỗ châu mai tiêu diệt địch trong tháp canh theo đúng phương án đã luyện tập. Kết quả 11 tên địch bị tiêu diệt, ta thu 8 súng và 20 lựu đạn, bảo toàn lực lượng.

Thực hiện chính sách “bình định” theo chiến lược Đờ La-tua, đến tháng 11-1948, quân Pháp đóng trên địa bàn miền Đông Nam bộ lên tới 5.547 tên (Pháp và lê dương) và 13.000 lính ngụy. Riêng tại tỉnh Thủ Dầu Một, Pháp điều tới 6.800 quân với hệ thống 128 đồn bốt và một hệ thống tháp canh dày đặc. Chiến thắng tháp canh cầu Bà Kiên đã mở ra một lối đánh mới nhằm chống lại có hiệu quả chiến thuật ứng dụng tháp canh của thực dân Pháp. Năm 1949, Bộ tư lệnh Quân khu 7 phối hợp với Tỉnh đội Biên Hòa tổ chức tổng kết kinh nghiệm, cách đánh này. Trên cơ sở phân tích các cách đối phó của địch, bộ đội ta đi đến kết luận: Có thể sử dụng phương pháp bí mật đột nhập, dùng một loại mìn đặc biệt để tiêu diệt tháp canh, lô cốt, đồn bốt địch. Quân giới Khu 7 được giao nhiệm vụ sản xuất loại mìn đánh sập, phá thủng các loại tường. Đó là trái ba-dô-min, đặt tên là F.T (phá tường, phá thành). Huyện đội Tân Uyên, Ban chỉ huy Trung đoàn 301 và 310 được giao tuyển chọn 300 chiến sĩ ưu tú về rừng Mã Đà luyện tập kỹ thuật bí mật đánh tháp canh, đồn bốt địch bằng mìn F.T.

Sau ba tháng luyện tập thành thục, đêm 21 rạng ngày 22-3-1950, 300 chiến sĩ được chia thành 50 tổ đồng loạt đánh 50 tháp canh của địch trên các quốc lộ 1, quốc lộ 15 và tỉnh lộ 24, 16. Kết quả, cả 50 tháp canh của địch đều bị tiêu diệt gọn, song tháp canh chỉ thủng một lỗ lớn đường kính 0,6m đến 1,5m. Thắng lợi lớn, nhưng mục tiêu làm đổ sập toàn bộ hệ thống tháp canh chưa thực hiện được. Kinh nghiệm rút ra là, sau khi đánh vào tháp canh, đồn bốt địch bằng trái F.T, đồng thời phải tiếp ngay bằng trái Pê-ta (được sản xuất bằng thuốc nổ TNT bọc trong vỏ tôn và được đặt tên là F.T2) mới phá sập được toàn bộ tháp canh và diệt tiếp những tên địch còn sống sót.

Đêm 18 rạng 19-4-1950, tổ đánh tháp canh cầu Bà Kiên lần thứ hai thu thắng lợi toàn diện, phá sập hoàn toàn tháp canh và tiêu diệt toàn bộ lực lượng địch bằng hai quả mìn F.T và F.T2. Sau trận này, một loạt các tỉnh miền Đông Nam bộ (Thủ Dầu Một, Biên Hòa, Bà Rịa, Chợ Lớn, Gia Định, Tân An, Mỹ Tho…) tiếp tục đánh tan nhiều đồn bốt, tháp canh của địch, góp phần quan trọng đánh bại chiến thuật Đờ La-tua của thực dân Pháp trên chiến trường Đông Nam bộ. Trong tổng kết quân sự toàn Nam Bộ năm 1950, Bộ tư lệnh Nam Bộ gọi đây là cách đánh đặc công (cộng đồng đặc biệt) và những chiến sĩ thực hiện cách đánh này được gọi là chiến sĩ đặc công.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên cơ sở tổng kết và phát triển cách đánh bất ngờ tiếp cận mục tiêu, tấn công hiệu quả, ngày 19-3-1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh thành lập Binh chủng Đặc công, một đơn vị tinh nhuệ của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

TRỌNG ĐẠT