QĐND - Nhận lời mời của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Chắc Hây-gơ (Chuck Hagel), Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu Đoàn đại biểu quân sự cấp cao Việt Nam đã tham dự Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và Hoa Kỳ diễn ra từ ngày 1 đến 3-4 tại bang Ha-oai (Hoa Kỳ). Tại hội nghị, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã có bài phát biểu quan trọng và đã nhận được sự nhất trí cao...  

Thúc đẩy hợp tác đối phó thách thức an ninh phi truyền thống

Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh coi hội nghị là dịp hết sức quan trọng để các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN có dịp trao đổi, đối thoại với nhau và đối thoại với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ về các vấn đề hợp tác an ninh phi truyền thống giữa ASEAN và Hoa Kỳ. Bộ trưởng Phùng Quang Thanh cho biết, kể từ khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ và Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN gặp nhau tại Bru-nây năm 2013 đã xảy ra 3 sự kiện an ninh phi truyền thống ngoài  mong muốn. Thứ nhất là sự kiện bão Hải Yến đổ vào Phi-líp-pin. Thứ hai là vụ máy bay MH370 của Ma-lai-xi-a bị mất tích ở Nam Ấn Độ Dương. Bộ trưởng khẳng định đây là thảm họa đối với Ma-lai-xi-a cũng như một số nước có người dân đi trên chuyến bay. Việt Nam đã huy động các lực lượng tích cực tham gia tìm kiếm trong 8 ngày liên tục, sử dụng 11 máy bay, 10 tàu của Hải quân, Cảnh sát biển, Biên phòng... “Chúng tôi coi đây là trách nhiệm của Việt Nam với ASEAN, với Ma-lai-xi-a và với cộng đồng quốc tế”, Bộ trưởng nhấn mạnh. Thứ ba là vụ xả súng hôm 2-4 xảy ra ở Hoa Kỳ. Bộ trưởng Phùng Quang Thanh cho rằng, đối với các vụ việc tương tự, các Bộ trưởng Quốc phòng là người quản lý quân đội cần phải rút kinh nghiệm và có biện pháp quản lý chặt chẽ vũ khí trong điều kiện thời bình, bởi để binh sĩ phải bỏ mạng không phải vì nhiệm vụ chiến đấu là điều hết sức đáng tiếc.

 

Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh (ngoài cùng, bên phải) và các Bộ trưởng Quốc phòng thảo luận trong ngày cuối cùng của hội nghị.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh nêu rõ, thúc đẩy hợp tác với các cường quốc, với các đối tác quan trọng, trong đó có Hoa Kỳ, là một trong những ưu tiên của ASEAN cũng như của Việt Nam vì Hoa Kỳ là đối tác chiến lược của ASEAN và là đối tác toàn diện của Việt Nam. Hoa Kỳ có vai trò quan trọng trong việc đóng góp duy trì hòa bình, ổn đị nh và phát triển ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có ASEAN.

Về vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh khẳng định, Việt Nam mong muốn giải quyết bằng biện pháp hòa bình, theo luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, Tuyên bố 6 điểm của ASEAN, duy trì nguyên trạng theo Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) và tiến tới ASEAN xây dựng thành công Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với Trung Quốc. Việt Nam xác định một số mục tiêu trong xử lý vấn đề này: Thứ nhất là bảo vệ chủ quyền lãnh thổ theo luật pháp quốc tế; Thứ hai là phải bảo vệ cho được môi trường hòa bình, ổn định trên Biển Đông cũng như trong nội địa của Việt Nam; Thứ ba là phải đảm bảo phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo đời sống của người dân. Bộ trưởng đánh giá cao vai trò của Thái Lan trong việc điều phối xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với Trung Quốc.

 Mong muốn Hoa Kỳ đóng góp một cách có trách nhiệm và tích cực vào các nỗ lực chung của ASEAN

Bộ trưởng Phùng Quang Thanh nêu bật mong muốn của các nước ASEAN là tất cả các cường quốc, trong đó có Hoa Kỳ, đóng góp một cách có trách nhiệm và tích cực vào nỗ lực chung của các nước ASEAN. Tuy nhiên, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh tuyên bố rõ: “ASEAN sẽ không trở thành công cụ cho sự đối đầu, chia rẽ”.
Theo Bộ trưởng Phùng Quang Thanh, ASEAN cần duy trì tốt các cơ chế như Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN mở rộng, Đối thoại Đông Á, Đối thoại Shang-ri La. Đối với Hoa Kỳ, ASEAN mong muốn Hoa Kỳ đóng góp vai trò hết sức quan trọng trong việc duy trì hòa bình ổn định nói chung. Đối với lĩnh vực an ninh phi truyền thống, Bộ trưởng cho rằng Hoa Kỳ rất có thế mạnh, vì vậy Bộ trưởng đề nghị Hoa Kỳ tăng cường chia sẻ thông tin cho các nước ASEAN, tăng cường giúp đỡ trong các cuộc diễn tập về tìm kiếm, cứu nạn trong khu vực ASEAN.

 

Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh (thứ hai, từ trái sang) và Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh (ngoài cùng, bên trái), chụp ảnh cùng các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: TTXVN

Nhân dịp này, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đề nghị Hoa Kỳ hỗ trợ cho Việt Nam trong lĩnh vực tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, hỗ trợ đào tạo tiếng Anh cho sĩ quan Việt Nam; đề nghị Hoa Kỳ cũng như các bạn ASEAN với khả năng của mình hỗ trợ cho lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam để duy trì luật pháp trên biển; đề nghị Hoa Kỳ tham gia tích cực hơn nữa với Việt Nam trong rà phá bom, mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh cũng như tẩy rửa chất độc đi-ô-xin ở các sân bay.
Trong hợp tác song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, Bộ trưởng đề nghị Hoa Kỳ tôn trọng độc lập, chủ quyền của Việt Nam, hợp tác bình đẳng hai bên cùng có lợi. Những vấn đề còn khác biệt, hai bên sẽ xây dựng các cơ chế đối thoại để giải quyết, hết sức tránh các hiểu lầm, tăng cường xây dựng lòng tin với nhau.

Hợp tác quốc phòng Mỹ - ASEAN không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào

Cũng trong khuôn khổ hội nghị, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh cùng Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Chắc Hây-gơ và Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN đã có cuộc thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm về một loạt các vấn đề liên quan tới quốc phòng và an ninh.

Phát biểu với báo giới sau khi kết thúc hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Chắc Hây-gơ cho biết, Diễn đàn Quốc phòng Mỹ-ASEAN lần đầu tiên diễn ra trên lãnh thổ nước Mỹ, là cơ hội lớn để Mỹ với các quốc gia châu Á nói chung và khu vực Đông Nam Á nói riêng xây dựng và tăng cường quan hệ đối tác nhằm đối phó hiệu quả với những thách thức mới trong thế kỷ 21. Diễn đàn cũng là một cột mốc lịch sử đánh dấu sự gắn kết ngày càng gia tăng của Mỹ với ASEAN, và cũng là minh chứng cho thấy vai trò quan trọng của các nước ASEAN trong việc duy trì sự ổn định và hòa bình của khu vực.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết, tại hội nghị lần này, Mỹ và ASEAN nhất trí xác định thảm họa thiên nhiên cũng là một yếu tố liên quan chặt chẽ với an ninh trong thế kỷ 21. Thách thức này đòi hỏi các quốc gia, trong đó có Mỹ và ASEAN, cần phải tăng cường hợp tác với nhau. Trong 3 ngày diễn ra hội nghị, các Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và ASEAN đã thảo luận hàng loạt vấn đề, trong đó có việc hợp tác hàng hải và cách thức giải quyết các căng thẳng ở Biển Đông. Bộ trưởng Chắc Hây-gơ cho biết, tại diễn đàn lần này, ông đã bày tỏ mối quan ngại ngày càng tăng của Hoa Kỳ trước những căng thẳng gia tăng ở khu vực Biển Đông, nơi quyền lợi của các nước cần phải được tôn trọng và Mỹ quan ngại về những đe dọa sử dụng vũ lực. Bộ trưởng Chắc Hây-gơ kêu gọi các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông cần phải dựa trên luật pháp và các nguyên tắc ứng xử quốc tế, đồng thời khẳng định việc gia tăng hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và ASEAN không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào. Trong chính sách tái cân bằng với châu Á, Mỹ cũng gia tăng quan hệ với Trung Quốc.

ĐÌNH THẮNG VÀ TTXVN