QĐND - Chiến dịch tiến công Trị-Thiên năm 1972 được xác định là cuộc tiến công chiến lược, trọng điểm nhằm giải phóng phần lớn địa bàn hai tỉnh Trị-Thiên, thu hút lực lượng địch, phối hợp với các chiến trường miền Nam để giành thắng lợi, đạt mục tiêu do Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương đề ra.

Trong chiến dịch này, ta tập trung phát huy cao độ uy lực của các loại binh khí, kỹ thuật hiện có, đánh tập trung hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, coi trọng đánh nhỏ, sâu hiểm trong lòng địch bằng lực lượng tinh nhuệ, hiệp đồng chặt chẽ các hướng, kết hợp giữa tiến công quân sự với nổi dậy của quần chúng và binh vận. Một trong những thành công của chiến dịch là việc sử dụng lực lượng đặc công rất linh hoạt và đạt hiệu quả cao.

Cùng với các đơn vị bộ binh chủ lực, bộ đội địa phương và du kích, lực lượng đặc công tham gia Chiến dịch Trị-Thiên năm 1972 gồm Đoàn Đặc công nước 126 và 12 tiểu đoàn đặc công của Bộ, các sư đoàn, quân khu và hai tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên. Nhiệm vụ của Đặc công là cùng với quân, dân huyện Gio Linh mở cánh Đông tiêu diệt và làm tan rã lực lượng kìm kẹp của địch ở địa phương, mở đường cùng bộ đội chủ lực đánh vào khu Đông Quảng Trị; cùng với bộ đội chủ lực đánh phá căn cứ Đông Hà, Ái Tử, sau đó phát triển vào thị xã Quảng Trị; hiệp đồng với chủ lực đập vỡ tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch; đánh cắt giao thông cảng Cửa Việt và đoạn sông Cửa Việt - Đông Hà.

Thực hiện quyết tâm chiến dịch, sau 5 ngày chiến đấu, ta đã đập tan toàn bộ hệ thống phòng ngự vòng ngoài của địch. Bộ đội Đặc công đã phát huy lối đánh táo bạo, bất ngờ, luồn sâu, đánh hiểm, giành thắng lợi giòn giã, góp phần giải phóng hoàn toàn hai huyện Gio Linh và Cam Lộ. Bị đòn đánh bất ngờ, tuyến phòng ngự mạnh nhất bị vỡ, địch ồ ạt tăng quân và co lại thành 4 cụm lớn ở Đông Hà, Ái Tử, La Vang, Quảng Trị để ngăn chặn, chống đỡ cuộc tiến công của ta. Bộ đội Đặc công hiệp đồng chặt chẽ với bộ binh đánh địch, làm rối loạn tuyến phòng thủ của địch, tạo điều kiện cho bộ binh tiến công giải phóng thị xã Quảng Trị, huyện Triệu Phong.

Trên hướng Thừa Thiên, các tiểu đoàn đặc công của quân khu và tỉnh Thừa Thiên phối hợp với các đơn vị chủ lực đánh địch trên đường 12; tập kích tiêu diệt quận lỵ Hương Trà; diệt cụm ác ôn cảnh sát ở Nam Hòa, Vĩnh Lộc; các phân đội đặc công khác phối hợp với bộ đội chủ lực tiến công, vây ép địch ở Động Tranh, các điểm cao 620, 454, 14 và 372, kéo Sư đoàn 1 quân đội Sài Gòn ra đường 12 để chủ lực ta tiêu diệt và đánh chiếm Động Tranh, đồng thời chuẩn bị phát triển tiến công về hướng Thừa Thiên-Huế.

Trong chiến dịch tiến công Trị-Thiên, Bộ đội Đặc công cùng các lực lượng tham gia chiến dịch chiến đấu, giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị và ba xã của huyện Hướng Điền (tỉnh Thừa Thiên). Thắng lợi của chiến dịch khẳng định giá trị đặc sắc và độc đáo nghệ thuật tác chiến đặc công luồn sâu, đánh hiểm, bí mật, bất ngờ, hiệp đồng chặt chẽ binh chủng hợp thành với quy mô lớn, đạt hiệu suất cao.

Đại tá Đào Văn Đệ