"Gỡ khó" cho hoạt động của dân quân tự vệ - Bài 3: Nội lực và sự chung tay (Tiếp theo và hết)

Địa phương quan tâm thì dân quân tự vệ mạnh

Những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện chế độ, chính sách đối với dân quân tự vệ thì các địa phương trong cả nước đều gặp, nhưng không phải địa phương nào cũng "nằm chờ" cấp trên giải quyết. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, cấp ủy, chính quyền và cơ quan quân sự nhiều địa phương đã có những biện pháp, cách làm hiệu quả, phát huy tối đa nội lực để chăm lo, xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh.

Tranh thủ sự quan tâm, hỗ trợ kinh phí của địa phương, đầu tư xây dựng trụ sở ban CHQS cấp xã chính quy, xanh, sạch, đẹp gắn với tăng gia sản xuất, tạo môi trường làm việc, ăn ở, sinh hoạt thuận lợi, giúp dân quân yên tâm, phấn khởi, từ đó gắn bó, trách nhiệm hơn với công việc, là cách mà các địa phương phía Nam đã thực hiện khá tốt trong thời gian qua. Hiện các địa phương thuộc địa bàn Quân khu 7 đã xây dựng được 1.308/1.314 trụ sở ban CHQS cấp xã; Quân khu 9 là 1.355/1.417; Quân khu 5 là 1.168/1.517.

 Đến thăm trụ sở Ban CHQS phường Tân An (TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương), chúng tôi phải trầm trồ trước "cơ ngơi" khang trang, chính quy, quy hoạch hợp lý; nơi làm việc và phòng nghỉ của dân quân gọn gàng, ngăn nắp; nhà ăn, bếp nấu sạch sẽ; có cả khu tăng gia sản xuất với vườn rau xanh tươi, chuồng nuôi gia cầm, ao cá và cả một khu trồng nấm... 

Lãnh đạo Cục Dân quân tự vệ tham quan khu trồng nấm của Ban CHQS phường Tân An, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.  Ảnh: NGỌC HÂN

Vào phòng bếp, thấy bữa trưa của dân quân có các món: Đậu đũa xào, canh rau dền, đùi gà chiên, thịt bò xào nấm (sản phẩm tăng gia của đơn vị), chúng tôi khen ngon thì đồng chí Lê Thanh Sang, Chỉ huy trưởng Ban CHQS phường Tân An, giải thích: “Dân quân khi làm nhiệm vụ được bảo đảm ăn cơ bản 65.000 đồng/người/ngày, nhưng chúng tôi được địa phương hỗ trợ thêm 10.000 đồng/người/ngày, cộng với sản phẩm đơn vị tăng gia được cũng đưa vào bữa ăn”.

Được biết, hiện Bình Dương đã xây dựng được trụ sở làm việc riêng cho 100% ban CHQS cấp xã; trợ cấp ngày công lao động cho dân quân đạt 223.000 đồng/ngày (gấp gần 2 lần mức tối thiểu theo quy định); tổng thu từ nguồn tăng gia sản xuất của ban CHQS cấp xã trong tỉnh năm 2021 đạt hơn 8,3 tỷ đồng, góp phần cải thiện đời sống cho dân quân khi thực hiện nhiệm vụ. 

Bình Dương là tỉnh có nguồn thu ngân sách cao nên việc đầu tư, tạo điều kiện cho DQTV cũng thuận lợi. Nhưng không phải địa phương nào "giàu" cũng quan tâm đầu tư cho DQTV tốt hơn những địa phương "nghèo". Thực tế vẫn có nhiều tỉnh, thành phố thu ngân sách cao, nhưng trợ cấp ngày công lao động, bảo đảm trụ sở làm việc, mua sắm trang thiết bị cho dân quân... không bằng một số tỉnh nghèo (Cà Mau đã xây dựng 100% trụ sở làm việc riêng cho ban CHQS cấp xã và bảo đảm trợ cấp ngày công lao động cho dân quân ở mức 178.000 đồng/ngày; Điện Biên và Cao Bằng bảo đảm trợ cấp ngày công lao động cho dân quân ở mức 149.000 đồng/ngày và 150.000 đồng/ngày...; trong khi đó, có những địa phương thu ngân sách cao hơn nhiều nhưng chỉ bảo đảm trợ cấp ngày công lao động cho dân quân ở mức tối thiểu là 119.000 đồng/ngày, hoặc thêm vài nghìn đồng).

Từ thực tế tìm hiểu, chúng tôi rút ra, điều quan trọng nhất là cấp ủy, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm, chăm lo cho DQTV và để làm được điều đó thì cơ quan quân sự địa phương phải thực hiện tốt vai trò tham mưu, đề xuất.

Những năm qua, trong khó khăn đã xuất hiện nhiều mô hình, cách làm thiết thực, hiệu quả chăm lo cho lực lượng DQTV, như: Mô hình "Bát nước thao trường", cán bộ, các ban, ngành, đoàn thể địa phương tổ chức thăm, tặng quà, động viên DQTV huấn luyện; mô hình "Nghĩa tình đồng đội", xây nhà tặng gia đình DQTV có hoàn cảnh khó khăn, tạo điều kiện cho DQTV vay vốn, mượn đất để sản xuất, hỗ trợ xin việc cho dân quân để yên tâm làm việc tại địa phương... Những cách làm phát huy nội lực, tinh thần chủ động khắc phục khó khăn này cần được cấp ủy, chính quyền các địa phương học tập, nhân rộng để thiết thực góp phần động viên DQTV yên tâm thực hiện nhiệm vụ, xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, hoạt động hiệu quả.

Chung tay gỡ khó khăn, vướng mắc

Như ở bài trước chúng tôi đã đề cập, những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện chế độ, chính sách và bảo đảm điều kiện làm việc, huấn luyện cho DQTV đang ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tổ chức xây dựng lực lượng và chất lượng huấn luyện, hoạt động của DQTV. Để khắc phục những bất cập này, đòi hỏi sự chung tay vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền các địa phương.

Dân quân tỉnh Quảng Nam giúp nhân dân gia cố mái nhà phòng, chống bão. Ảnh: VIỆT HÙNG

Theo kiến nghị của nhiều cử tri gửi tới Quốc hội, đồng thời ý kiến của các đại biểu dự những cuộc hội thảo về tổ chức, xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách đối với DQTV do Bộ Quốc phòng tổ chức đều đề nghị Chính phủ cần sớm điều chỉnh tăng mức trợ cấp cho dân quân khi tham gia huấn luyện, làm nhiệm vụ bảo đảm sát với mức tiền công lao động trên thị trường; nâng mức phụ cấp cho chỉ huy trưởng và phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã để họ yên tâm công tác, khắc phục tình trạng không muốn làm cán bộ quân sự xã...

Về chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) đối với dân quân thường trực (thực hiện như với hạ sĩ quan, binh sĩ Quân đội phục vụ tại ngũ) thì cơ quan BHXH cần chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan có biện pháp giải quyết. Đồng chí Lê Hải Hòa, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho rằng: Cơ quan chức năng cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết về việc bảo đảm chế độ BHXH, BHYT cho lực lượng dân quân thường trực để các địa phương triển khai thực hiện thống nhất, đồng bộ.

Hầu hết các chế độ, chính sách khác và việc bảo đảm cơ sở vật chất cho hoạt động của DQTV như: Chế độ khi DQTV làm nhiệm vụ ban đêm, ngày nghỉ, ngày lễ; khi thực hiện công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; thao trường, bãi tập, vật chất huấn luyện DQTV, trụ sở làm việc của ban CHQS cấp xã... phụ thuộc vào nguồn ngân sách của địa phương nên cấp ủy, chính quyền các tỉnh, thành phố cần quan tâm, dành nguồn lực phù hợp để thực hiện, bảo đảm đúng quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, trước thực tế một số địa phương gặp khó khăn về ngân sách, đồng chí Nguyễn Đăng Bình, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn, cùng lãnh đạo một số địa phương đề nghị Trung ương cần hỗ trợ ngân sách cho các tỉnh theo quy định tại mục 1, Điều 36 Luật DQTV (đối với các địa phương khó khăn về ngân sách, được Trung ương hỗ trợ kinh phí để thực hiện theo khả năng cân đối ngân sách Trung ương)...

Về hướng giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong xây dựng lực lượng và hoạt động của DQTV, Trung tướng Phạm Quang Ngân, Cục trưởng Cục DQTV (Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam), cho biết: Thời gian tới, Cục DQTV sẽ tiếp tục tham mưu, đề xuất với Bộ Quốc phòng đề nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật DQTV về tổ chức xây dựng lực lượng và chế độ, chính sách đối với DQTV, cụ thể như: Nâng trợ cấp ngày công lao động cho dân quân theo lương tối thiểu vùng nhân với hệ số 0,08; bổ sung quy định nhiệm vụ đặc biệt, đặc thù và quy định mức hưởng trợ cấp ngày công lao động tăng thêm cho DQTV khi làm nhiệm vụ đặc biệt, đặc thù so với khi làm nhiệm vụ thường xuyên; bổ sung quy định thân nhân dân quân thường trực được hưởng BHYT, mã đối tượng, mã quyền lợi để cấp thẻ BHYT cho dân quân thường trực và thân nhân; bổ sung quy định bảo đảm tiền ăn cho phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã khi trực sẵn sàng chiến đấu và huy động làm nhiệm vụ, quy định kinh phí đào tạo chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã ngành quân sự cơ sở; đề nghị nâng mức hưởng các loại phụ cấp cho DQTV, trợ cấp 1 lần cho dân quân thường trực khi được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình...

NGỌC HÂN