Đổi mới, nâng cao năng lực cứu hộ, cứu nạn

Tham mưu đúng, trúng, kịp thời

Những năm qua, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, cực đoan và khó lường, cùng với đó là nhiều sự cố môi trường, tai nạn, hỏa hoạn... gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Trên cơ sở chủ động dự báo tình hình, Cục CHCN đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, tham mưu giúp Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và TKCN, thủ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành gần 1.000 văn bản quy phạm pháp luật về TKCN. Đặc biệt gần đây, cục đẩy mạnh nghiên cứu, soạn thảo, tham mưu xây dựng các văn bản quan trọng, như: Luật Phòng thủ dân sự; Đề án phát triển, nâng cao năng lực lĩnh vực ứng phó sự cố thiên tai và TKCN đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Kế hoạch quốc gia ứng phó thảm họa động đất, sóng thần; Thông tư quy định hợp tác quốc tế về lĩnh vực CHCN; Danh mục công trình phòng thủ dân sự..., tạo cơ sở pháp lý để các cấp, ngành và cơ quan, đơn vị trong toàn quân quán triệt, triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất.

Cùng với đó, Cục CHCN đã tham mưu với các cấp chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương và đơn vị trong toàn quân huy động, điều động hàng triệu lượt người, hàng trăm nghìn lượt phương tiện xử lý kịp thời, có hiệu quả các vụ thiên tai, sự cố, cháy nổ, cháy rừng, sập đổ công trình, tràn dầu, góp phần rất quan trọng giảm đến mức thấp nhất những thiệt hại về người và tài sản.

Đến nay, Cục CHCN đã tham mưu và chủ động phối hợp với các địa phương kiện toàn 63 ban chỉ đạo, ban chỉ huy TKCN ở các tỉnh, thành phố; củng cố, nâng cấp các phòng, ban CHCN của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng; xây dựng và đưa vào sử dụng các trung tâm quốc gia về TKCN đường không, đường biển, cấp cứu mỏ và ứng phó sự cố tràn dầu trên các khu vực.

Thủ trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn chỉ đạo kíp trực xác định vị trí, triển khai cứu hộ, cứu nạn khi nhận được thông tin xảy ra vụ tàu chìm trên biển.  Ảnh: CHUNG THỦY

Cục CHCN tích cực tham mưu cho lãnh đạo các cấp đẩy mạnh hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm, huấn luyện, đào tạo để nâng cao năng lực tổ chức chỉ huy điều hành, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN.

Đặc biệt, cục đã tham mưu ký kết hợp tác với nhiều nước về công tác ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN, như: Nhật Bản, Nga, Mỹ, các nước trong khu vực ASEAN...; tích cực tham gia các hoạt động hợp tác đa phương trong khuôn khổ diễn đàn hợp tác ASEAN cũng như một số tổ chức trong khu vực và thế giới; tiếp đón hơn 300 đoàn quốc tế và tổ chức gần 400 đoàn trong nước để trao đổi kinh nghiệm về ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN...

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, nhất là thực hiện tốt chức năng tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy các cấp, Cục CHCN coi trọng phát huy trí tuệ tập thể; nâng cao khả năng nghiên cứu, dự báo, cảnh báo thiên tai; tăng cường phối hợp với các cơ quan nghiên cứu chiến lược ở trong và ngoài nước để trao đổi thông tin, thống nhất nhận định, đánh giá, bảo đảm tính khách quan, khoa học.

Từ đó, tập trung nghiên cứu, tham mưu về xây dựng các kế hoạch dài hạn, trung hạn trên lĩnh vực TKCN; đề xuất một số giải pháp phòng, chống các thảm họa lớn, như: Động đất, sóng thần, siêu bão, sự cố môi trường, sập đổ công trình... không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Nâng cao năng lực xử lý tình huống

Để ứng cứu kịp thời các sự cố, Cục CHCN đã nghiên cứu và đổi mới phương pháp, tổ chức kíp trực, thường xuyên duy trì nghiêm chế độ trực 24/24 giờ tại Trung tâm Quốc gia điều hành TKCN. Chủ động nắm chắc tình hình, rà soát, kiểm tra, đánh giá thực trạng của từng đơn vị về phòng, chống thiên tai, sự cố và TKCN trên từng địa bàn, nhất là ở các địa bàn trọng điểm để xây dựng kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh các phương án CHCN; nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập và giúp các địa phương chỉ đạo, điều hành, vận hành cơ chế linh hoạt khi có tình huống thiên tai, thảm họa xảy ra, vận dụng phương châm “4 tại chỗ” phù hợp với đặc điểm địa bàn và điều kiện của đơn vị, địa phương.

Đối với công tác huấn luyện, diễn tập về phòng chống lụt bão, phòng chống cháy nổ, TKCN, cục chỉ đạo các đơn vị đổi mới ở từng khâu, từng công đoạn. Đặc biệt, những năm qua, cục đã tham mưu cho lãnh đạo các cấp chỉ đạo một số địa phương, đơn vị tổ chức nhiều cuộc diễn tập với nội dung, hình thức mới, như: Diễn tập ứng phó thảm họa, cứu trợ nhân đạo; diễn tập TKCN hàng không; diễn tập phối hợp TKCN hàng hải trong khu vực cảng biển; diễn tập chỉ huy, cơ quan trên bản đồ có một phần thực binh theo phương án TKCN tàu ngầm; diễn tập xử lý sự cố an ninh hàng hải, bảo đảm an ninh cảng biển...

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Cục CHCN đã phối hợp với các cơ quan của các bộ, ngành, một số đơn vị, nhà trường có liên quan trong và ngoài quân đội triển khai kế hoạch, biên soạn tài liệu, hướng dẫn toàn quân thực hiện.

Giúp lãnh đạo Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và TKCN, lãnh đạo Bộ Quốc phòng chỉ đạo các đơn vị, địa phương thực hiện tốt công tác huấn luyện, hội thao, diễn tập, qua đó đã nâng cao năng lực chỉ huy, phối hợp, điều hành và khả năng cơ động lực lượng, phương tiện ứng phó trong điều kiện khó khăn, khắc nghiệt. Tổ chức huấn luyện nghiệp vụ CHCN cho 95 khóa điều khiển phương tiện thủy nội địa; 51 khóa TKCN đường biển; 33 khóa TKCN đường không; hơn 50 khóa ứng cứu sập đổ công trình, phòng cháy, chữa cháy, ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố hóa chất độc xạ; gần 150 cuộc diễn tập cấp huyện, tỉnh, quân khu...

Trung tướng DOÃN THÁI ĐỨC, Cục trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn, Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam