Để “giấy trắng” yêu mến, gắn bó với “trường học lớn”

Đồng chủ trì tọa đàm gồm các đồng chí: Đại tá Phùng Kim Lân, Phó tổng biên tập Báo QĐND; Đại tá Mai Văn Tiến, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân chủng PK-KQ; Đại tá Nguyễn Hữu Toàn, Phó chính ủy Sư đoàn 361. Đại tá Phùng Kim Lân phát biểu khai mạc tọa đàm.

Đại tá Phùng Kim Lân phát biểu khai mạc tọa đàm.

Khó như…nắm bắt tư tưởng

Với mỗi người, đôi khi việc hiểu mình, tự quản lý được tư tưởng của mình đã khó. Thế nên, để nắm và quản lý, giải quyết tốt tư tưởng của hàng trăm chiến sĩ mới (CSM), vừa bước chân vào một môi trường hoàn toàn mới, thì quả là việc không hề dễ, thậm chí có thể coi là “bài toán khó”.

Trong buổi toạ đàm này, “cái khó” ấy cũng được chia sẻ chân thành, thẳng thắn giữa những “người trong cuộc”.

Đại uý Cao Văn Hạnh phát biểu tại tọa đàm.

Đến với buổi tọa đàm, Đại úy Cao Văn Hạnh, Chính trị viên Tiểu đoàn 11, Phòng Tham mưu (Sư đoàn 361) có tham luận “Những khó khăn đặt ra trong quản lý tư tưởng đối với CSM trong điều kiện hiện nay”. Theo đồng chí, trong số những khó khăn cơ bản có thể kể đến là: Do quy định về trách nhiệm cụ thể trong công tác tuyển quân nên những năm qua đơn vị không thực hiện “3 gặp, 4 biết”, do đó không sớm nắm được nguồn và chủ động sắp xếp, ổn định quân số, tổ chức biên chế, tạo cơ sở để quản lý và triển khai huấn luyện được ngay. Những ngày nhận quân tại địa phương, có đơn vị chưa thực sự làm tốt công tác gặp gỡ, trao đổi, động viên CSM và người thân; chưa giải đáp kịp thời những vấn đề còn băn khoăn, thắc mắc, giúp họ yên tâm, động viên con em gắn bó với đơn vị. CSM có sự chênh lệch về độ tuổi, trình độ văn hóa, nhận thức; đến từ nhiều miền quê khác nhau, với thói quen, tập quán, lối sống đa dạng, hoàn cảnh khác nhau. Trước khi vào quân ngũ, nhiều thanh niên được gia đình bao bọc từ nhỏ, đồng thời chưa hình dung được đời sống trong Quân đội, nên có tâm lý lo lắng khi nhập ngũ sẽ rất vất vả, ăn đói, mặc rét, lao động cực nhọc, cán bộ với chiến sĩ chỉ có “kỷ luật thép”… Tất cả những yếu tố đó có tác động lớn, gây khó khăn không nhỏ cho công tác nắm, quản lý, giải quyết tư tưởng cho CSM.

Thượng tá Vũ Anh Phòng chia sẻ về ảnh hưởng của công tác tuyển chọn, bàn giao quân hiện nay đối với công tác quản lý tư tưởng CSM.

Ở góc nhìn của cơ quan chuyên môn, Thượng tá Vũ Anh Phòng, Phó trưởng Phòng Quân lực, Bộ Tham mưu Quân chủng PK-KQ có những trao đổi về ảnh hưởng của công tác tuyển chọn, bàn giao quân hiện nay đối với công tác quản lý tư tưởng CSM. Đồng chí cho biết, qua thực tế công tác giao nhận quân những năm gần đây cho thấy, hồ sơ thanh niên nhập ngũ có địa phương chưa cung cấp đầy đủ thông tin, nhất là lai lịch chính trị, hoàn cảnh gia đình, trình độ văn hóa.... Chất lượng khám tuyển, nhất là về sức khỏe CSM, còn có những hạn chế nhất định. Do địa phương “thực hiện tròn khâu” trong công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ nên đơn vị nhận quân không nắm chắc được hoàn cảnh gia đình của thanh niên... Những yếu tố trên gây khó khăn không nhỏ cho việc quản lý CSM, trong đó có quản lý về tư tưởng.

“Ngoài ra, việc bảo đảm cơ sở vật chất ở đơn vị chưa theo kịp sự thay đổi về quy định trong công tác tuyển quân. Cụ thể, trước đây một năm mỗi đơn vị tổ chức 2 đợt nhận quân, nay mỗi năm một đợt với số lượng lớn nên cơ sở vật chất đáp ứng khó khăn, dù các đơn vị đã rất cố gắng. CSM lần đầu bước vào cổng doanh trại, nếu thấy khang trang sẽ phấn khởi hơn. Khi gia đình lên thăm đơn vị, thấy điều kiện ăn ở, sinh hoạt tốt, gia đình sẽ thêm yên tâm, phấn khởi, động viên con em tích cực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ”, Thượng tá Vũ Anh Phòng chia sẻ.

Lục Nam (Bắc Giang) là một trong những địa phương giao quân cho Sư đoàn 361. Theo Thiếu tá Phạm Sông Trà, Chính trị viên phó Ban CHQS huyện Lục Nam, với đặc điểm địa lý của địa phương, phần lớn hộ dân làm nông nghiệp và canh tác vườn đồi. Vì thế, sức khỏe của thanh niên tương đối tốt, đáp ứng được yêu cầu của công tác tuyển quân. Tuy nhiên, trình độ văn hóa, khả năng nhận thức của thanh niên còn hạn chế, nên ít nhiều sẽ gây khó khăn nhất định cho công tác giáo dục, quản lý tư tưởng của các đơn vị.

Thiếu tá Phạm Sông Trà phát biểu tại tọa đàm.

Tiến sĩ Tâm lý giáo dục, Đại úy Nguyễn Đắc Tuyền, Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự đã chia sẻ cách nhìn của khoa học về tâm lý thanh niên trước khi nhập ngũ. Anh cho biết: Bên cạnh tâm lý tích cực đối với việc nhập ngũ, cũng có những thanh niên không “mặn mà” với nhiệm vụ này, do tâm lý như sợ môi trường Quân đội có tính kỷ luật cao. Có những người đã có công việc ổn định với tiền lương cao, có gia đình, cũng không thích vào môi trường quân ngũ. Ngoài ra, do tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường, dẫn đến có những thanh niên trách nhiệm chưa cao trong việc thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng đối với Tổ quốc. Qua đó cho thấy việc nắm bắt, giải quyết tư tưởng CSM là một công việc không hề dễ dàng.

Khó nhưng có nhiều “cách giải”

Tham dự tọa đàm, Trung tá Đặng Bá Thành, Chính ủy Trung đoàn 218 cho biết, năm 2018, Trung đoàn 218 huấn luyện CSM đến từ nhiều địa phương khác nhau, như Hà Nội, Bắc Giang, Thái Nguyên. Theo đồng chí, để tiến hành hiệu quả công tác tư tưởng đối với CSM, cần quan tâm tổ chức tốt các phong trào thi đua, các cuộc vận động để tạo môi trường thuận lợi cho bộ đội tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu, tiến bộ, trưởng thành. Theo đó, đơn vị đã tiến hành các hoạt động tuyên truyền giáo dục và vận dụng sáng tạo các hình thức tổ chức như sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt tư tưởng, diễn đàn CSM, tọa đàm, trao đổi, sinh nhật đồng đội... Sau 3 tuần huấn luyện, trung đoàn chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức cho 2 đại đội huấn luyện CSM ở 2 địa điểm khác nhau hội thao và giao lưu văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao vào ngày thứ bảy hằng tuần, cuối ngày tổ chức trao thưởng cho các tập thể và cá nhân có thành tích tốt, mục đích nhằm củng cố nâng cao chất lượng huấn luyện, đồng thời tạo môi trường để bộ đội giao lưu học hỏi kinh nghiệm, củng cố sự đoàn kết gắn bó trong đơn vị.

Theo Trung tá Đặng Bá Thành, tổ chức tốt các phong trào thi đua, các cuộc vận động là một trong những biện pháp hiệu quả trong nắm, quản lý tư tưởng bộ đội.

Cùng với nêu lên những khó khăn trong công tác quản lý tư tưởng CSM, Đại uý Cao Văn Hạnh, Chính trị viên Tiểu đoàn 11, Phòng Tham mưu (Sư đoàn 361) cũng đề xuất những biện pháp cụ thể để “hoá giải” khó khăn, như: Các đơn vị cần làm tốt công tác thâm nhập hồ sơ, nắm bắt chất lượng thanh niên để phối hợp, tham mưu với địa phương sàng lọc ngay từ đầu những trường hợp không đủ tiêu chuẩn nhập ngũ. Trong tổ chức tập huấn cán bộ khung huấn luyện CSM, ngoài những nội dung về quân sự, cần tăng cường bồi dưỡng về công tác nắm, quản lý, giải quyết tư tưởng cho đội ngũ cán bộ các cấp từ tiểu đội đến tiểu đoàn. Cần phát huy vai trò của cán bộ các cấp, nhất là vai trò nòng cốt của cán bộ chính trị, nhưng không vì thế mà khoán trắng công tác tư tưởng cho cán bộ chính trị; yêu cầu đặt ra với tiểu đội trưởng là sau 3 ngày phải nắm được tình hình tư tưởng, hoàn cảnh gia đình của từng CSM, đối với trung đội trưởng là sau 7 ngày.

Theo Trung tá Trần Quang Ngọc, Phó chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 257 (Sư đoàn 361) được Đảng ủy trung đoàn phân công lâm thời giữ chức vụ Chính trị viên đại đội CSM, để sớm bắt tư tưởng CSM khi nhận bàn giao về đơn vị, cần tổ chức đón CSM thân mật, niềm nở, tạo cho anh em không khí phấn khởi, tin tưởng ngay từ phút đầu về đơn vị, qua đó giúp cán bộ khung nắm bắt tư tưởng bộ đội dễ dàng hơn. Cùng với đó, đơn vị cần nhanh chóng nắm lý lịch quân nhân, chú ý các quân nhân có hoàn cảnh gia đình khó khăn, để từ đó dự báo được xu hướng diễn biến tư tưởng.

“Có những nội dung không thể hiện trong lý lịch quân nhân, như vậy đòi hỏi cán bộ phải trò chuyện để nắm được sâu hơn về hoàn cảnh của chiến sĩ ngay từ lúc nắm lý lịch của anh em”, Trung tá Trần Quang Ngọc cho biết thêm, đồng thời nhấn mạnh, việc phân công cán bộ giúp đỡ những quân nhân có hoàn cảnh đặc biệt, có dấu hiệu khác thường phải được chú trọng. Ngoài ra, cán bộ các cấp, nhất là tiểu đội, trung đội phải thường xuyên tiếp xúc với bộ đội, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, đồng thời tăng cường công tác quản lý, nắm chắc các mối quan hệ, theo dõi chặt chẽ từng cử chỉ hành động của quân nhân, kịp thời uốn nắn những biểu hiện sai trái lệch lạc. Một biện pháp quan trọng khác là phải duy trì nghiêm chế độ nền nếp ngày, tuần, đồng thời tổ chức các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, sinh nhật đồng đội, qua đó quan sát, nắm bắt mọi biểu hiện, thái độ, ý thức tham gia của từng quân nhân để có biện pháp quản lý, giáo dục hợp lý.

Trung tá Trần Quang Ngọc phát biểu tại tọa đàm.

Tăng cường công tác phối hợp giữa đơn vị với địa phương và gia đình CSM là biện pháp được nhiều đại biểu đề cập trong buổi toạ đàm. Trong quá trình tổ chức huấn luyện, có đơn vị thường xuyên phối hợp chặt chẽ với gia đình CSM và cấp ủy, chính quyền địa phương, qua phương tiện thông tin liên lạc hoặc khi gia đình, cấp ủy, chính quyền địa phương lên thăm đơn vị. Qua đó đã giúp đơn vị nắm, quản lý và giải quyết chặt chẽ tình hình tư tưởng của CSM, không để bị động, bất ngờ. Ngoài ra, sau khi kết thúc chương trình huấn luyện CSM, đơn vị đã mời lãnh đạo địa phương lên dự Lễ tuyên thệ CSM, để lãnh đạo địa phương nắm được thành tích, kết quả giáo dục, huấn luyện của đơn vị, sự tiến bộ, trưởng thành của con em địa phương mình, cũng thông qua đó để CSM thấy được sự quan tâm của lãnh đạo địa phương đối với CSM, từ đó giúp anh em yên tâm tư tưởng, nâng cao trách nhiệm, ý thức chấp hành kỷ luật, chất lượng, hiệu quả trong công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Chia sẻ tại buổi toạ đàm về cách làm của đơn vị mình nhằm phát huy hiệu quả của phương pháp kết hợp giữa đơn vị và gia đình trong nắm tư tưởng CSM, Đại uý Cao Văn Hạnh, Chính trị viên Tiểu đoàn 11, Phòng Tham mưu (Sư đoàn 361) cho biết: “Chúng tôi yêu cầu CSM gửi số điện thoại của Tiểu đoàn trưởng, Chính trị viên tiểu đoàn về cho gia đình. Khi nảy sinh về tư tưởng, chiến sĩ liên lạc, tâm sự với gia đình thì gia đình lại thông tin lại cho cán bộ tiểu đoàn, để cùng phối hợp giải quyết tình hình tư tưởng của CSM”.

Thượng úy Trần Văn Tài phát biểu tại tọa đàm.

Theo Thượng úy Trần Văn Tài, Chính trị viên Đại đội Huấn luyện CSM, Trung đoàn 236 (Sư đoàn 361), để quản lý tư tưởng CSM phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp, trong đó có việc duy trì nghiên nền nếp đăng ký sinh hoạt tổ 3 người. Hoạt động sinh hoạt Tổ 3 người ở đơn vị được duy trì thành nền nếp vào 18 giờ 30 phút hằng ngày, từ thứ 2 đến thứ 6, bố trí trong một khuôn viên gọi là “Khu tâm tình đồng đội”. Các đồng chí cán bộ trực tiếp tham gia cùng bộ đội, khơi gợi những câu chuyện về quê hương, gia đình, tình yêu, kinh nghiệm cuộc sống… qua đó nắm bắt phần nào tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của chiến sĩ và dự báo diễn biến tư tưởng qua từng ngày. Các trung đội đăng ký, tổng hợp kết quả sinh hoạt tổ 3 người theo tuần, tháng đúng quy định, qua đó, góp phần đánh giá tình hình tư tưởng khách quan và chính xác.

Tiến sĩ Tâm lý giáo dục Nguyễn Đắc Tuyền đưa ra những gợi mở thú vị trong việc nắm, quản lý tư tưởng CSM.

“Hiến kế” cho công tác quản lý, giải quyết tư tưởng CSM, Tiến sĩ Tâm lý giáo dục Nguyễn Đắc Tuyền cho rằng, trước hết phải phát huy được vai trò của gia đình, dòng họ trong việc động viên thanh niên thực hiện nghĩa vụ đối với Tổ quốc. Cùng với đó, địa phương cần làm tốt công tác tổ chức lễ giao nhận quân, sao cho thanh niên thực sự cảm thấy vinh dự, tự hào khi được vào Quân đội. “Công tác tổ chức tiếp nhận CSM của đơn vị cũng rất quan trọng. Có những đơn vị không chỉ tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị mình đón CSM, mà còn có đại diện cấp ủy, chính quyền và đoàn viên, thanh niên, giáo viên, học sinh địa phương, qua đó tạo hiệu ứng tâm lý rất tốt cho CSM, động viên anh em phấn đấu thực hiện nhiệm vụ ngay từ ngày đầu”, Đại úy Nguyễn Đắc Tuyền chia sẻ.

Các đại biểu trao đổi cùng CSM tham dự tọa đàm.

CSM và nhiều “cái hơn” sau ngày nhập ngũ

Nhờ triển khai toàn diện, đồng bộ nhiều chủ trương, biện pháp, đồng thời phát huy tốt trách nhiệm của tất cả các cấp, các thành phần nên chất lượng tiến hành công tác tư tưởng ở Sư đoàn 361 trong những năm qua nói chung, trong năm 2018 nói riêng đạt nhiều kết quả thực chất, vững chắc. Đại tá Vũ Văn Toán, Chủ nhiệm Chính trị Sư đoàn 361 cho biết, năm 2018, sư đoàn tiếp nhận và huấn luyện chiến sĩ mới đến từ 5 tỉnh, thành phố phía Bắc. Sau quá trình tiếp nhận và tổ chức huấn luyện đến nay, 100% CSM có lập trường tư tưởng vững vàng, yên tâm công tác, có sự trưởng thành tiến bộ trong môi trường quân ngũ, tự giác thực hiện và chấp hành nghiêm kỷ luật, các chế độ, nền nếp của quân đội, đơn vị, không có trường hợp đào, bỏ ngũ hay phải cắt quân số. Mọi quân nhân đều phấn khởi, xác định tốt trách nhiệm trong chấp hành và thực hiện mọi nhiệm vụ được giao.

Chiến sĩ mới Nguyễn Ngọc Hạnh phát biểu tại tọa đàm.

Những diễn biến về tư tưởng của CSM ở Sư đoàn 361 được thể hiện sinh động qua chia sẻ của Nguyễn Ngọc Hạnh, CSM thuộc Trung đội 1, Đại đội Huấn luyện CSM, Trung đoàn 236 (Sư đoàn 361). Sinh ra ở xã Ninh Hiệp, Gia Lâm (Hà Nội) - nơi có hoạt động buôn bán sầm uất, cũng giống như nhiều bạn bè cùng trang lứa trong xã, Hạnh sớm làm quen với hoạt động kinh doanh, buôn bán. Bởi vậy, những ngày đầu trong quân ngũ với Hạnh rất bỡ ngỡ, gò bó, đồng thời phải tham gia huấn luyện với cường độ khá lớn. Có những lúc Hạnh cảm thấy mình không thể vượt qua khó khăn, thậm chí ý định “bỏ cuộc” đã có lúc “tấn công” chàng trai Hà Nội. Vậy nhưng, nhớ đến bố mẹ ở nhà, nhớ đến những người anh ở quê từng hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về trong sự chào đón của gia đình, làng xóm, đặc biệt được cán bộ các cấp, mà trực tiếp là đồng chí Tiểu đội trưởng thường xuyên quan tâm, động viên trong cuộc sống hằng ngày cũng như khi huấn luyện, Hạnh dần vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

“Sau gần 2 tháng huấn luyện tại đơn vị, tôi thấy mình đã thực sự trưởng thành hơn. Chúng tôi cảm ơn môi trường tập thể trong Quân đội đã giúp chúng tôi nhận được nhiều bài học quý báu trong cách sống và lối suy nghĩ”, Nguyễn Ngọc Hạnh bộc bạch.

Không khí buổi tọa đàm càng trở nên thú vị hơn bởi những chia sẻ mộc mạc của ông Triệu Văn Khoa, trú tại Lĩnh Nam, Mai Động, Hoàng Mai (Hà Nội) - bố đẻ của Triệu Văn Quân (CSM Đại đội 72, Trung đoàn 280, đã tốt nghiệp trường Cao đẳng du lịch Hà Nội trước khi nhập ngũ). Ông Khoa bộc bạch, gia đình luôn xác định và động viên con trai lên đường thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng với Tổ quốc, song trong thâm tâm ông cũng băn khoăn trước nhiều câu hỏi: Với sức khỏe như vậy con mình có đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ hay không, hay vào đó vất vả lại bỏ về thì mang tiếng gia đình? Tính Quân nhút nhát, vào bộ đội có hòa đồng được với mọi người không? Thêm nữa, Quân đi bộ đội, gia đình sẽ thiếu hụt về nhân lực lao động… Vậy nhưng, khi ông và vợ lên đơn vị thăm thì nhận thấy con trai có “5 hơn” so với trước khi nhập ngũ. Ông liệt kê: Cháu chững chạc hơn về lời nói, cách xưng hô; sức khỏe tốt hơn khi ở nhà; tăng cân hơn so với trước khi vào bộ đội; tác phong nhanh nhẹn hơn; có dáng dấp của người lớn nhiều hơn.

“Tôi tin tưởng rằng con tôi cũng như các cháu nhập ngũ đợt này sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Sau buổi tọa đàm này, tôi sẽ tuyên truyền để gia đình, bà con nhân dân địa phương cùng đồng nghiệp trong cơ quan tôi hiểu và sẵn sàng động viên con em mình nhập ngũ, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, ông Triệu Văn Khoa khẳng định.

Đại tá Mai Văn Tiến phát biểu kết luận tọa đàm.

Phát biểu kết luận tọa đàm, Đại tá Mai Văn Tiến, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân chủng PK-KQ đánh giá, với những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu, buổi tọa đàm đã đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. Kết quả từ buổi tọa đàm này sẽ có tác dụng thiết thực đối với Sư đoàn 361 trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nắm, quản lý, giáo dục và giải quyết tình hình tư tưởng bộ đội, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện, sức mạnh tổng hợp và khả năng SSCĐ của đơn vị, bảo đảm cho đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao./.

Bài, ảnh: PHẠM HOÀNG HÀ