QĐND - Trước âm mưu mới của Mỹ và chính quyền Sài Gòn đẩy mạnh “chiến tranh cục bộ”, đưa quân Mỹ vào trực tiếp tham chiến trên chiến trường, đầu năm 1964, Tỉnh ủy Phú Yên chủ trương lãnh đạo đẩy mạnh phong trào cách mạng ở các địa phương. Huyện ủy huyện Tuy Hòa củng cố vững chắc cấp ủy các cấp, làm nòng cốt để xây dựng lực lượng vũ trang, đoàn thể quần chúng; đẩy mạnh chiến tranh du kích; đấu tranh chính trị, binh vận, địch vận với phương châm “tiến công bằng 2 chân, 3 mũi giáp công”, mở rộng vùng giải phóng ven biển Tuy Hòa, tạo căn cứ “lõm” nhận vũ khí, chi viện từ miền Bắc vào Vũng Rô…

Du kích xã Hòa Hiệp (Tuy Hòa) phá ấp chiến lược của địch. Ảnh tư liệu.

Tháng 9-1964, Huyện ủy Tuy Hòa chọn xã Hòa Bình làm điểm đẩy mạnh phong trào cách mạng để rút kinh nghiệm và phát triển ra các địa phương khác. Sau khi nghiên cứu nắm chắc tình hình và quy luật hoạt động của địch, ta chủ trương sử dụng một trung đội bộ đội địa phương phối hợp với du kích luồn sâu vào cầu Bá Nhún (thôn Phước Nông, Hòa Bình) phục kích diệt gọn trung đội dân vệ của địch, kết hợp với sự nổi dậy của quần chúng, giành chính quyền…

Công tác chuẩn bị cho trận đánh chu đáo. Ta bố trí lực lượng bí mật chờ địch. Đến 16 giờ ngày 17-9-1964, trung đội dân vệ địch đi tuần tra từ Mỹ Lệ, Phước Mỹ xuống; đến cầu Bá Nhún lọt vào trận địa phục sẵn của ta. Bị đánh bất ngờ, địch chống trả yếu ớt, ta tiêu diệt gọn 20 tên địch, thu 12 súng… Chớp thời cơ, chi bộ Đảng lãnh đạo các đoàn thể và quần chúng nổi dậy giành quyền làm chủ cùng với bộ đội và du kích truy tróc tề, ngụy, ác ôn. Thắng lợi ở xã Hòa Bình thúc đẩy các địa phương ở Tuy Hòa đẩy mạnh chiến tranh du kích, bám đánh khắp nơi, kết hợp đấu tranh chính trị, làm chủ địa bàn. Địch cho quân xuống càn quét, đánh phá, Đại đội 83 bộ đội địa phương và du kích đã bẻ gãy nhiều đợt tiến công của địch. Du kích các xã Hòa Hiệp, Hòa Xuân cùng với công binh của huyện đội đặt mìn ngăn chặn, phá hủy đường giao thông, đường sắt, buộc địch phải bỏ ga Hảo Sơn, Đèo Cả. Phát huy đà thắng lợi, Huyện ủy lãnh đạo nhân dân đấu tranh chính trị trực tiếp với địch, phá tan hệ thống ấp chiến lược, giải phóng hoàn toàn 7 xã: Sơn Thành, Hòa Phong, Hòa Thịnh, Hòa Mĩ, Hòa Đồng, Hòa Tân, Hòa Bình…

TRẦN VĂN TOẢN