QĐND - Sau phong trào Đồng khởi, các LLVT cách mạng ở miền Nam phát triển mạnh mẽ. Trước tình hình đó, tháng 1-1961, Tổng Quân ủy ra Chỉ thị thành lập Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam (QGPMNVN) để thống nhất các LLVT cách mạng miền Nam. QGPMNVN là một bộ phận của Quân đội nhân dân Việt Nam, có chức năng là đội quân chiến đấu, công tác và sản xuất, bao gồm 3 thứ quân: Bộ đội chủ lực; bộ đội địa phương và dân quân, du kích. Hệ thống chỉ huy quân sự hình thành từ Miền đến xã; Ban Quân sự trực thuộc Trung ương Cục miền Nam. Cùng với phát triển lực lượng tại chỗ, QGPMNVN còn được tăng cường cán bộ chỉ huy, bộ đội từ các đơn vị miền Bắc bổ sung cho chiến trường miền Nam.

Ở miền Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, ta thành lập Quân ủy và Bộ tư lệnh Miền, Bộ tư lệnh các Quân khu 5, 6; Bộ tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên (B3); thành lập mới các sư đoàn, trung đoàn chủ lực bộ binh, pháo binh và các đơn vị đặc công, binh chủng. QGPMNVN và các LLVT miền Nam ngày càng được củng cố và lớn mạnh, đã tổ chức các trận đánh, chiến dịch lớn, đánh bại chiến thuật “trực thăng vận”, “thiết xa vận” của Quân đội Sài Gòn và Mỹ. Điển hình là trận Ấp Bắc (tháng 1-1963), trận Cái Nước-Đầm Dơi (tháng 8-1963), trận pháo kích Biên Hòa (tháng 10-1964); các chiến dịch: Bình Giã (từ tháng 12-1964 đến tháng 1-1965), Đồng Xoài (từ tháng 5-1965 đến tháng 7-1965)... Thắng lợi về quân sự, đặc biệt là của các trận đánh, chiến dịch, cùng với sự đấu tranh chính trị trên toàn miền Nam từ năm 1961 đến 1965, ta đã làm thất bại hoàn toàn chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ.

Để chi viện cho miền Nam, Bộ Quốc phòng thành lập Đoàn vận tải biển 759. Trong thời gian từ năm 1961 đến tháng 1-1965, Đoàn 759 đã vận chuyển hàng nghìn tấn vũ khí, đạn dược, hàng quân sự chi viện cho miền Nam; góp phần bảo đảm vũ khí cho LLVT miền Nam mở các chiến dịch, các trận đánh lớn. Trên tuyến vận tải bộ, Đoàn 559 được tăng quân số, thành lập Đoàn 763 mở đường Trường Sơn ở Hạ Lào. Từ năm 1961, ta tổ chức các đoàn cán bộ quân sự với số lượng mỗi đoàn hàng trăm người theo tuyến đường Trường Sơn vào chiến trường Nam Bộ và Nam Trung Bộ tăng cường cho Ban Quân sự Miền và các quân khu ở miền Nam.

XUÂN GIANG (tổng hợp)