QĐND - Trước những bước phát triển nhảy vọt của cách mạng miền Nam, thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị và Trung ương Cục, đầu tháng 4-1975, Tỉnh ủy Cà Mau hạ quyết tâm phối hợp với toàn Miền tổng tiến công và nổi dậy, giải phóng toàn tỉnh, đập tan bộ máy chính quyền của địch; bẻ gãy âm mưu co cụm về Đồng bằng sông Cửu Long cố thủ của Quân đội Sài Gòn bằng phương châm “Tỉnh giải phóng tỉnh, huyện giải phóng huyện, xã giải phóng xã” và phương pháp “Chuẩn bị chu đáo, tiến công, nổi dậy mạnh mẽ”.

Lực lượng tham gia giải phóng thị xã Cà Mau gồm 6 tiểu đoàn bộ đội địa phương cùng một số đại đội công binh, thông tin, đây là lực lượng nòng cốt đánh mạnh vào hệ thống phòng thủ của địch, phát động quần chúng nổi dậy. Đồng thời, Tỉnh đội sử dụng các trung đội du kích chủ động đánh địch với quy mô và cách đánh phù hợp, tạo thời cơ thuận lợi cho lực lượng tiến công chủ yếu. Các đơn vị được tổ chức thành 5 bộ phận với 5 mũi tiến công. Mũi phía Bắc gồm 3 tiểu đoàn bộ đội địa phương 2, 4, 13 và du kích các xã. Mũi phía Đông có hai tiểu đoàn 3, 5 và 3 trung đội du kích do Cơ quan tham mưu Tỉnh đội trực tiếp chỉ huy. Mũi phía Tây ta sử dụng 3 tiểu đoàn 7, 8, 10 và mũi phía Nam sử dụng Tiểu đoàn 9 và Đại đội pháo cối hỗn hợp. Tiểu đoàn 13 huyện Thới Bình được lựa chọn làm bộ phận dự bị. Huyện ủy xây dựng các kế hoạch cụ thể tiến công cô lập, bao vây các quận, huyện, chi khu… bằng lực lượng tổng hợp của huyện, xã, ấp không cho chúng ứng cứu, chi viện…

Tỉnh đội Cà Mau tổ chức và sử dụng lực lượng để chiến đấu giải phóng thị xã Cà Mau linh hoạt, sáng tạo. Từ ngày 15-4-1975, Tiểu đoàn 12 Châu Thành được lệnh tiến công chi khu Tắc Vân, lộ số 4, tạo thế và cài thế. Đến ngày 29-4-1975, Tiểu đoàn U Minh 3 kết hợp với quần chúng làm chủ Chi khu Hòa Thành, mở toang cửa ngõ phía Đông. Mũi phía Bắc, đêm 29-4 các đơn vị diệt đồn Xi Cách, Cái Nhúc, bức rút Chi khu Tân Thành. Mũi phía Nam diệt đồn Ao Kho, chiếm sân bay Cà Mau. Ở phía Tây, bộ đội ta phục kích diệt gọn quân địch trên lộ xe Cà Mau – Cái Nước hình thành thế trận bao vây, cô lập thị xã Cà Mau. Khi chính quyền Trung ương Sài Gòn đầu hàng, ta chủ động kêu gọi địch đầu hàng, nhưng chúng vẫn ngoan cố, hoãn binh, lật lọng. Chớp thời cơ, 5 giờ sáng ngày 1-5-1975, bộ đội ta từ 4 hướng đồng loạt tiến công, đánh chiếm các mục tiêu theo phương án tác chiến, phối hợp với bộ đội, quần chúng nổi dậy tự giải phóng, buộc địch đầu hàng, giành quyền làm chủ, chống địch phá hoại, giữ vững an ninh ở từng khu vực.

Trần Văn Toản