QĐND - Đầu năm 1971, đồng chí Lê Trọng Tấn với cương vị là Tư lệnh, đã cùng với Bộ tư lệnh Chiến dịch Đường 9-Nam Lào nhiều quyết định nhạy bén, sắc sảo, chớp thời cơ, chỉ huy, điều hành bộ đội đánh các trận then chốt, bẻ gãy từng cánh quân của địch, quyết định cục diện chiến trường.

 

Trong cuốn “Người lữ hành lặng lẽ” của nhà văn Hữu Mai có ghi lại: Khi Tư lệnh Lê Trọng Tấn đang trao đổi với Chính ủy Bộ tư lệnh chiến dịch thì có tin: “Chính quyền Sài Gòn hủy bỏ kế hoạch đưa phóng viên báo chí phương Tây đến Sê Pôn”. Tư lệnh trầm ngâm suy nghĩ rồi kết luận: “Địch sắp rút, ngay lập tức chuẩn bị đánh địch rút chạy”.

Bộ đội Công binh bắc cầu chuẩn bị cho Chiến dịch Đường 9-Nam Lào 1971. Ảnh chụp lại tại Bảo tàng Đường 9-Quảng Trị.

 

Trên hình thái chung của chiến dịch lúc đó, bộ đội ta "tương kế tựu kế" liên tục đánh mạnh vào những điểm yếu hai bên sườn và phía sau đội hình dài hơn 60km của địch, bẻ gãy hoàn toàn cánh quân bảo vệ sườn Bắc, diệt gọn Lữ đoàn dù số 3 và Thiết đoàn 17 của địch; đánh thiệt hại nặng cánh quân bảo vệ sườn Nam; vây chặt địch tại Bản Đông, kiên quyết không cho chúng tiến vào Sê Pôn... Đến ngày 4-3-1971, chúng liều lĩnh đổ bộ đường không vào Đông Bắc Sê Pôn, nhưng do quá hoảng sợ, nên phải rút lui về điểm cao 748.

 

Về cơ bản, địch không còn sức tiến công, đang ở trong thế “tiến thoái lưỡng nan”, binh sĩ mất tinh thần chiến đấu nghiêm trọng. Tuy vậy, chính quyền Sài Gòn vẫn huênh hoang tuyên bố, sẽ quyết tâm đánh chiếm và tổ chức họp báo tại Sê Pôn… Trong tình huống nhạy cảm, phức tạp, khẩn trương đó, tầm nhìn nhạy bén, sắc sảo, tác phong quyết đoán của Tư lệnh chiến dịch đã tạo thời cơ sớm cho bộ đội tận dụng thời gian, chớp thời cơ, chủ động chuẩn bị mọi mặt bước vào trận đánh lớn.

 

Thực hiện phương án trên, từ 10-3-1971, bộ đội ta chuyển sang phương pháp tác chiến mới: Tổng công kích trên toàn mặt trận, kiên quyết chặt đứt Đường 9, không cho địch rút chạy; bao vây chặt địch ở Bản Đông. Thời gian là lực lượng, ngày 12-3-1971, ta tiến công mãnh liệt địch ở Bản Đông. Trung đoàn 102 (Sư đoàn 308), Trung đoàn 24 (Sư đoàn 304) luồn rừng, vượt sông chốt “thép” cắt Đường 9, đánh thiệt hại nặng Lữ đoàn dù số 2 địch ra phản kích, khóa hoàn toàn Đường 9. Sáng 16-3-1971, Sư đoàn 2 từ cánh Nam, nghi binh, bày trận, bất ngờ tiến công diệt gọn Trung đoàn 1 (Sư đoàn 1 bộ binh của địch) khi chúng bỏ điểm cao 723 chạy về hướng Đông Bắc. Ngày 18-3-1971, 3 trung đoàn của ta (64, 36, 66) hiệp đồng binh chủng với xe tăng, pháo binh, cao xạ phối hợp đột phá cụm cứ điểm Bản Đông. Trước nguy cơ bị tiêu diệt, địch bỏ hết xe pháo luồn rừng rút chạy hoảng loạn, ta bắt và diệt nhiều địch, thu vũ khí trang bị.

TRẦN VĂN TOẢN

 

(Theo các tài liệu của Học viện Quốc phòng và Viện Lịch sử quân sự Việt Nam)