QĐND - Chúng tôi gặp Trung tướng Nguyễn Thới Bưng (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) tại nhà khách Quân khu 7, khi ông cùng đoàn làm phim của Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh thực hiện cuốn phim tài liệu mà ông là một nhân vật đặc biệt. Vào tuổi 87, Trung tướng Nguyễn Thới Bưng vẫn minh mẫn. Các nhà báo coi ông như một pho tư liệu sống về lịch sử kháng chiến ở Nam Bộ. Kể về cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, ông nói: “Tôi trưởng thành từ Cách mạng Tháng Tám trong phong trào Thanh niên Tiền phong. Đó là bước ngoặt lớn thay đổi cuộc đời tôi”.

 Trung tướng Nguyễn Thới Bưng.

Trung tướng Nguyễn Thới Bưng quê ở huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh. Bước vào tuổi hai mươi, thời kỳ tiền khởi nghĩa, ông là một trong những người tham gia thành lập lực lượng Thanh niên Tiền phong ở xã An Tịnh, huyện Trảng Bàng. Ông kể: “Lúc bấy giờ ở Nam Bộ, phong trào Thanh niên Tiền phong phát triển mạnh mẽ, trở thành lực lượng xung kích trong khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân. Phong trào xuất phát từ Sài Gòn từ đầu tháng 7-1945 và nhanh chóng lan tỏa ra khắp các địa phương Nam Bộ. Trong Cách mạng Tháng Tám, Thanh niên Tiền phong đã có hơn 1,2 triệu đoàn viên ở 21 tỉnh, thành phố Nam Bộ. Thanh niên Tiền phong lấy đoàn kỳ là cờ vàng sao đỏ; bài hát “Lên đàng” của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước là đoàn ca. Mặc dù trong tay chỉ có những vũ khí trang bị thô sơ, như giáo mác, gậy tầm vông… song tất cả chúng tôi đều tràn đầy ý chí quyết tâm, tinh thần chiến đấu, thề trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, nhân dân, dù trong hoàn cảnh nào cũng giữ vững phẩm chất của người thanh niên”.

Ngày 25-8-1945, cùng với Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, nhân dân Tây Ninh vùng lên cướp chính quyền. Đây thực sự là một cuộc “thử lửa” lớn đối với người thanh niên yêu nước Nguyễn Thới Bưng. Ông cùng lực lượng Thanh niên Tiền phong vùng lên tập hợp lực lượng ở địa phương, hăng hái dẫn đầu đoàn người với gậy gộc, giáo mác tham gia tổng khởi nghĩa cướp chính quyền tại quê nhà, phá kho thóc của địa chủ, cường hào chia cho dân nghèo. Sự khởi đầu ấy đã hun đúc trong trái tim người thanh niên Nguyễn Thới Bưng lý tưởng cách mạng cao cả. Ông từ bỏ con đường học vấn để đi theo Đảng, sắt son lời thề trung thành vô hạn với con đường cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Cách mạng Tháng Tám thành công, tổ chức Đảng ở Tây Ninh nhanh chóng bắt tay vào việc chỉ đạo thành lập chính quyền và củng cố Mặt trận Việt Minh. Nguyễn Thới Bưng cùng nhiều thanh niên yêu nước tại Trảng Bàng gia nhập lực lượng Việt Minh. Đó là thời điểm đưa ông từ một thanh niên yêu nước trở thành người lính Cụ Hồ, bắt đầu cuộc trường chinh đầy gian khổ, hy sinh.

Trung tướng tâm sự: “Lớp thanh niên chúng tôi lúc bấy giờ mặc dù chưa được tiếp cận nhiều với đường lối cách mạng, nhưng ai cũng ý thức rõ lý tưởng của Đảng là chiến đấu cho độc lập tự do, cho dân tộc thoát khỏi ách nô lệ, đem lại cơm no, áo ấm cho dân nghèo, nhân dân được làm chủ đất nước. Đó là con đường mình phải dấn thân. Cách mạng Tháng Tám và mốc son ngày 2-9-1945 đã mở ra một thời đại mới hào hùng của dân tộc, làm thay đổi cuộc đời của lớp thanh niên tràn trề nhiệt huyết như chúng tôi. Sau này, khi trở thành một vị tướng, lần lượt giữ những cương vị lãnh đạo cao trong quân đội cho đến khi nghỉ hưu, trong tôi vẫn luôn mang theo tinh thần cách mạng của buổi ban đầu ấy...”.

Bài và ảnh: LỮ NGÀN