Tấm chắn sống quả cảm vì dân

Đóng quân trên vùng đất “bụng bầu dạ sinh” hết khô khát lại dư thừa bão lụt, cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu 5 không chỉ thường trực nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, mà còn là lực lượng nòng cốt giúp nhân dân phòng, chống lụt bão (PCLB), cứu hộ cứu nạn (CHCN).

Nhiều lần cùng các đơn vị hành quân về giúp dân PCLB, tìm kiếm cứu nạn, chúng tôi cảm nhận đầy đủ về tính chủ động, sáng tạo và tinh thần “lo cho dân như lo cho mình” của bộ đội "khu 5". Còn nhớ, năm 2009, bão quét qua huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi), 3 giờ sáng nhận lệnh, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 143 (Sư đoàn 315), Lữ đoàn Công binh 270 hành quân đến vùng rốn lũ cứu dân. Xót xa trước cảnh nước mênh mang, nóc nhà nhấp nhô, những người dân tội nghiệp bám víu trên các cột điện, ngọn cây, mái ngói… trong giá lạnh và đói, thế là ca nô cao tốc của Lữ đoàn Công binh 270 phóng trên mặt sông, thuyền, xuồng lách vào các ngõ xóm, cứu giúp, hỗ trợ từng người bị mắc kẹt trong nước lũ. Trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, hơn 1.000 học viên của Trường Quân sự quân khu gấp gáp hành quân tới các huyện Duy Xuyên, Đại Lộc và TP Hội An để giúp nhân dân khắc phục hậu quả bão lũ.

Trong những ngày gần đây, hạn hán nghiêm trọng khiến hơn 3.400ha lúa trên địa bàn tỉnh Bình Định bị thiếu nước, đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn, Bộ CHQS tỉnh Bình Định nhanh chóng triển khai lực lượng, phương tiện hỗ trợ người dân chống hạn. Hay trước tình trạng thiếu nước ngọt khiến đời sống, sinh hoạt của hàng vạn hộ dân thuộc các quận: Hải Châu, Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn (TP Đà Nẵng) bị đảo lộn. Ngay lập tức, Bộ tư lệnh Quân khu 5 chỉ đạo các đơn vị huy động lực lượng, phương tiện vận chuyển hàng trăm mét khối nước đến các “điểm nóng” giúp bà con.

Trong tháng 8-2019, mưa lũ lớn, đoạn đê bao tại xã Quảng Điền (Krông Ana, Đắc Lắc) bị vỡ. Trước tình hình đó, Ban CHQS huyện Krông Ana khẩn trương điều động tới hiện trường hơn 200 cán bộ, chiến sĩ LLVT dầm mình dưới dòng nước lạnh vận chuyển cọc gỗ, đóng thành hàng dài bao quanh bên ngoài chỗ đê vỡ, rồi dùng vải bạt cùng hàng nghìn bao đất hàn khẩu đoạn đê, cứu được hàng nghìn héc-ta lúa...

Bộ đội Quân khu 5 cứu người dân vùng lũ Quảng Ngãi. 

Trước đó, trong trận lũ năm 2007, chiến sĩ lái ca nô Võ Viết Tám thuộc Lữ đoàn Công binh 270 cùng đồng đội tìm kiếm sơ tán hàng trăm người dân mắc kẹt trên các mái nhà, ngọn cây ở huyện Duy Xuyên. Ăn tạm gói mỳ, uống ngụm nước cầm hơi, chưa kịp nghỉ ngơi sau một ngày dầm mình trong nước, nhưng nhận tin khẩn báo một phụ nữ đang trở dạ chuyển sinh, ngay lập tức Tám lái ca nô chở y sĩ Bùi Văn Công ngược dòng lũ xiết hơn một tiếng đồng hồ đi trợ giúp. Hôm ấy, chị Năm đã sinh con ngay trên chiếc ca nô cứu hộ giữa dòng Thu Bồn cuồn cuộn sóng. 

Trong trận lũ năm 2009 ở Bình Định, chị Nguyễn Thị Thương chuyển dạ tại nhà riêng. Trước tình thế nguy nan, lực lượng cứu hộ thuộc Bộ CHQS tỉnh Bình Định điều ngay chiếc xe bọc thép lội nước chở chị Thương đến Bệnh viện Đa khoa Quy Nhơn. Chắc có lẽ chị Thương là người phụ nữ đầu tiên ở Việt Nam và thậm chí là trên thế giới được chở đi bệnh viện để sinh con bằng xe bọc thép.

Tháng 11-2010, kênh dẫn nước thủy điện Đắk Nrung I (Đắk Song, Đắc Nông) vỡ toang làm hơn 100 hộ dân bị cô lập nhiều ngày liền. Ông Phan Huy Chúc, 62 tuổi, do nước lũ dâng đột ngột chỉ kịp leo lên một ngọn cây cao. Nước chảy xiết nên mọi biện pháp giải cứu đều thất bại. Trước tình thế nguy kịch, đội cứu hộ của Bộ CHQS tỉnh Gia Lai nghĩ ra cách dùng súng chuyên dụng bắn dây từ trên bờ móc sang ngọn cây nơi ông Chúc đang bám víu. Một chiến sĩ dũng cảm đu người theo dây, đưa ông Chúc vào nơi an toàn trong sự khâm phục của nhân dân...

Với khẩu hiệu “Cứu dân là mệnh lệnh trái tim”, từ năm 2014 đến 2018, các cơ quan, đơn vị thuộc LLVT Quân khu 5 đã huy động hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ với hàng nghìn lượt ca nô, tàu, xuồng, xe vận tải và nhiều trang bị giúp địa phương phòng, chống, ứng cứu và khắc phục hậu quả lụt bão; kịp thời kêu gọi hơn 120.000 tàu, thuyền ngư dân hoạt động trên biển về nơi trú ẩn an toàn; giúp địa phương sơ tán 232.015 hộ/752.324 người dân tránh bão, lụt đến nơi an toàn; cứu sống hơn 500 người bị đổ sập nhà cửa và nước cuốn trôi; quyên góp, cứu trợ nhân dân vùng bị thiệt hại hơn 5,5 tỷ đồng; sửa chữa hơn 14.640 ngôi nhà dân bị hư hỏng; vận chuyển 8.734m3 nước sinh hoạt phục vụ người dân thuộc các tỉnh: Ninh Thuận, Gia Lai, Kon Tum và Đắc Lắc...

Đồng hành cùng nhân dân kiến thiết cuộc sống mới

Học tập Bác Hồ tấm lòng yêu thương nhân dân, những năm qua, các cơ quan, đơn vị thuộc LLVT Quân khu 5 luôn đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân kiến thiết, xây dựng cuộc sống mới. Trong đó “xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo” là một trong những chủ trương đúng đắn, thiết thực, hiệu quả.

Là người lính gắn bó với “khu 5” từ mấy chục năm nay, nhiều lần quần xắn gối, chân đi dép cao su, đầu đội mũ cối cùng cán bộ, chiến sĩ dầm mình giữa dòng nước bạc về các vùng lũ cứu dân, giúp dân, nên Thiếu tướng Trương Thiên Tô, Phó chính ủy quân khu hiểu rất rõ cuộc sống khó khăn, gian khổ của bà con đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiệt hại nặng nề do thiên tai lụt bão gây nên. Vì lẽ đó nên anh luôn tâm niệm: Việc gì có lợi cho đồng bào là phải cố sức làm cho bằng được.

Bày tỏ tâm huyết về hiệu quả của các mô hình thực hiện chủ trương “xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo” của LLVT Quân khu 5, anh Tô dành nhiều thời gian chia sẻ về mục tiêu, giải pháp, cách làm cụ thể, riêng có của đơn vị. Theo đó, ngay từ đầu triển khai mô hình, Đảng ủy, Bộ tư lệnh quân khu yêu cầu cấp ủy, chỉ huy, các cơ quan, đơn vị cử cán bộ tích cực, chủ động bám sát cơ sở; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương tiến hành khảo sát, nắm vững tình hình đời sống của từng hộ dân trên địa bàn, xác định rõ nguyên nhân từng hộ đói, hộ nghèo; nhu cầu, khả năng, nguyện vọng tham gia các mô hình; xây dựng nội dung, cách thức giúp đỡ nhân dân thoát đói nghèo một cách vững chắc. Quá trình triển khai thực hiện chủ trương “xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo”, các cơ quan, đơn vị thuộc Quân khu 5 đã vận dụng nhiều cách làm hiệu quả. Bộ CHQS tỉnh Khánh Hòa chọn phương án giúp các xã: Thành Sơn, Ba Cụm Nam (Khánh Sơn) và xã Sơn Thái (Khánh Vĩnh) trồng 12.000 cây chuối, hơn 10.000 cây mít nghệ cao sản, chăn nuôi gần 100 con bò. Bộ CHQS tỉnh Phú Yên giúp nhân dân xã Xuân Thịnh, thị xã Sông Cầu củng cố hệ thống truyền thanh công cộng, đầu tư xây dựng phòng khám, khu vui chơi giải trí, sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Cục Kỹ thuật quân khu đầu tư 5,9 tỷ đồng xây dựng con đường nhựa dài hơn 3km tạo điều kiện cho bà con mở rộng giao thương, buôn bán. Bộ CHQS tỉnh Quảng Nam vận động các nguồn lực xây nhà tình nghĩa tặng gia đình nghèo. Mô hình “Hũ gạo vì người nghèo” tiết kiệm từ bữa ăn hằng ngày của cán bộ, chiến sĩ Bộ CHQS tỉnh Đắc Nông thu được 65 tấn gạo, kịp thời hỗ trợ bà con nơi đóng quân khi gặp thiên tai, hoạn nạn. 

Để tìm hiểu sâu về các mô hình thực hiện chủ trương “xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo”, chúng tôi hành quân ngược Quốc lộ 14D lên huyện Nam Giang (Quảng Nam). Trang trại gia đình anh A Lăng Ghim ở thôn Pa Lan, xã La Êê hôm nay thật đông vui. Ngay từ sáng sớm, Thiếu tá QNCN Nguyễn Đức Trung, trợ lý kỹ thuật nông lâm cùng một số trí thức trẻ tình nguyện đã tiến hành hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, cách làm cho cây cam, cây chanh sai quả, lớn nhanh. Nhìn những cành cam, cành chanh trĩu quả, nét mặt A Lăng Ghim vui lắm. Từ xưa tới nay, cả đời A Lăng Ghim chỉ biết nay rẫy này, mai nương khác, an phận với cuộc sống du canh, du cư, làm lụng quanh năm mà cái đói, cái nghèo vẫn đeo bám. Vậy mà hôm nay, ngay trên khu vườn nhà trước đây toàn cỏ dại, nay có gần 100 cây cam, cây chanh sắp cho vụ mùa bội thu. 

Cùng với các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, Đoàn Kinh tế-Quốc phòng (KT-QP) 207 còn xây dựng “ngân hàng bò” để hỗ trợ bà con. Ở đây, bò giống được chăn nuôi qua nhiều thế hệ. Khi bò thích nghi được với điều kiện môi trường, thời tiết khắc nghiệt vùng cao biên giới này, đơn vị mới tiến hành hỗ trợ bà con. Ngày trước, để có được một con bò như vậy, mỗi gia đình phải chắt chiu, dành dụm trong nhiều năm may ra mới đủ tiền mua được. Từ bao đời nay, sản phẩm bà con làm ra không có thị trường tiêu thụ. Bởi vậy, những năm trước, thực phẩm hằng ngày được tư thương chở từ dưới xuôi lên để trao đổi nông sản. Hàng hóa có gì dùng nấy, giá cả đắt gấp đôi, gấp 3 lần dưới xuôi. Trăn trở trước bất cập ấy, Đoàn KT-QP 207 chủ động thực hiện giải pháp “tròn khâu”, vừa giúp bà con có cây trồng, vật nuôi và bao tiêu luôn sản phẩm. Một chuyện tưởng như đơn giản đối với nhiều vùng quê khác, nhưng lại được đồng bào nơi đây rất phấn khởi đón nhận: Chợ phiên do Đoàn KT-QP 207 phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức. Từ đây, hàng hóa, sản phẩm do chính đồng bào làm ra được bày bán, mang lại thu nhập. Phiên chợ giúp những người dân nơi đây từ chỗ tự cung, tự cấp chuyển sang giao thương hàng hóa. Và cũng với hoạt động buôn bán mới mẻ này, những sản phẩm truyền thống được bảo tồn, phát huy. Cùng với đó, các cửa hàng bình ổn giá của bộ đội trở thành địa chỉ quen thuộc đối với đồng bào. Hệ thống cửa hàng này vừa bảo đảm cung ứng đầy đủ hàng hóa thiết yếu và tiêu thụ sản phẩm của bà con trong vùng dự án, vừa góp phần bình ổn giá; đồng thời là phương thức dự trữ phục vụ nhu cầu nhân dân khi có thiên tai, bão lũ xảy ra.

Cảm kích trước những việc làm tình nghĩa của bộ đội, đồng chí Zơ Zâm Huấn, Chủ tịch UBND xã La Êê nói: “Từ ngày có Đoàn KT-QP 207 lên cắm bản, cuộc sống của đồng bào ngày càng khấm khá; tình quân dân thêm bền chặt, gắn bó... Giờ đây, nhiều hộ gia đình trong xã có nhà mới. Các công trình phúc lợi, công trình dân sinh do bộ đội xây dựng đã góp phần quan trọng nâng cao đời sống của bà con vùng biên giới...”.

Từ việc thực hiện chủ trương “xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo”, 5 năm qua, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân khu đã huy động hơn 20 tỷ đồng hỗ trợ xóa hơn 500 hộ đói nghèo trên địa bàn. 36/36 đầu mối trực thuộc quân khu giúp 3.278 hộ (986 hộ đói, 2.292 hộ nghèo); trong đó có 763 hộ hoàn vốn và làm ăn có lãi, 1.842 hộ thoát nghèo bền vững, giúp cho nhiều xã giảm được tỷ lệ và hoàn thành tiêu chí giảm nghèo.

Phát huy truyền thống, phẩm chất tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ, những năm qua, các cơ quan, đơn vị thuộc LLVT Quân khu 5 còn thực hiện tốt Phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”; giúp đỡ các địa phương vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa củng cố hệ thống chính trị cơ sở, hỗ trợ bà con phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần, giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Với phương châm “khoán gọn địa bàn, gắn rõ trách nhiệm trong việc giúp dân”, những năm qua, bộ CHQS các  tỉnh: Gia Lai, Đắc Lắc, Đắc Nông đã triển khai toàn diện, hướng trọng tâm đến những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng... Ngay sau khi được bàn giao chỉ tiêu, địa bàn cụ thể, các cơ quan, đơn vị tiến hành khảo sát, nắm tình hình, hỗ trợ địa phương xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; chung tay xây dựng nông thôn mới; giúp dân phát triển kinh tế, xóa nghèo; huy động nguồn lực xây dựng các công trình đoàn kết quân dân.

Tổng kết 10 năm thực hiện Phong trào “LLVT quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2010-2020, các cơ quan, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương xây dựng, tu sửa, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn theo hướng hiện đại; cải thiện, nâng cao điều kiện sinh hoạt của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Để có được kết quả ấy, LLVT Quân khu 5 đã huy động 570.128 lượt cán bộ, chiến sĩ và hàng nghìn lượt phương tiện kỹ thuật giúp nhân dân các địa phương làm mới 557km, tu sửa, nâng cấp 697km đường bê tông nông thôn; nạo vét, củng cố, xây dựng 823km kênh mương nội đồng; đắp đê ngăn mặn, chống xói lở 76.560m3 đất đá, giúp nhiều xã hoàn thành tiêu chí đường trục xã và đường trục chính nội đồng; sửa chữa, nâng cấp 1.043 nhà tạm, xây tặng 842 nhà tình nghĩa. Phối hợp cùng địa phương xây mới, củng cố, nâng cấp 42 nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng; 43 trạm y tế; 28 công trình nước sạch, 12 chợ, 79 cây cầu kiên cố và san lấp mặt bằng, tạo hàng trăm sân chơi, sân sinh hoạt văn hóa cho nhân dân. Các cơ quan, đơn vị hỗ trợ 1.378 con bò giống, 1.682 con lợn giống và hàng vạn con gia cầm, trao sinh kế cho các hộ gia đình làm ăn...

Tuy là cán bộ quân sự nhưng Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến, Phó tư lệnh Quân khu 5 là người luôn đặc biệt quan tâm tới công tác dân vận, chú trọng xây dựng “trận địa lòng dân”. Nói về vấn đề này, anh cho biết: “Bài học kinh nghiệm của Quân khu 5 là nhân rộng những mô hình điểm và mở rộng địa bàn tham gia xây dựng nông thôn mới tại các xã đặc biệt khó khăn. Các cơ quan, đơn vị chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền khảo sát nắm bắt nhu cầu cấp thiết của địa phương và xác định nội dung, biện pháp tổ chức hỗ trợ. Để từng bước giúp đồng bào vùng sâu, vùng xa thay đổi nhận thức, tập tục canh tác, các đơn vị cử cán bộ, chiến sĩ lên tận các thôn, buôn nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của bà con, trên cơ sở đó đề xuất với cấp ủy, chính quyền có biện pháp tháo gỡ, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền vận động người dân hiểu rõ nguyên nhân của sự đói nghèo, lạc hậu; tự giác từ bỏ dần các hủ tục mê tín dị đoan, áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trồng trọt...”.

Tại Triển lãm “Đất và người Khu 5”, đồng chí Lê Diễn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đắc Nông đã đánh giá về vai trò của LLVT quân khu: “Những việc làm tình nghĩa của bộ đội Quân khu 5 đã và đang tiếp tục phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, đi dân nhớ, ở dân thương...”.

(còn nữa)

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG