Bài 2: Tích cực đổi mới chương trình, nội dung đào tạo

Giảm lý thuyết, tăng thực hành

Trung tuần tháng 10 vừa qua, chúng tôi có mặt tại cảng Nha Trang khi Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn thuộc Học viện Hải quân cùng đoàn công tác Quân chủng Hải quân vừa cập cảng, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm, giao lưu với hải quân Malaysia và huấn luyện đi biển đường dài cho học viên năm cuối. Đại tá, PGS, TS Huỳnh Vĩnh Tuyến, Phó giám đốc Học viện Hải quân, Trưởng đoàn công tác, chia sẻ: “Trải qua hơn 2.100 hải lý và hành quân liên tục trên biển trong điều kiện thời tiết giao mùa, sóng gió có nhiều diễn biến phức tạp, chuyến công tác thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quân sự và huấn luyện đã thành công tốt đẹp, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đạt được các mục tiêu đề ra”.

Điều quý giá đối với hơn 40 học viên năm cuối Khóa 63 thuộc các chuyên ngành hàng hải, cơ điện, vũ khí, thông tin-radar... của Học viện Hải quân là trên hành trình từ Việt Nam tới Malaysia, Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn đã tổ chức huấn luyện, cho các sĩ quan hải quân tương lai cọ xát thực tiễn đi biển đường dài, nâng cao năng lực chỉ huy, sẵn sàng chiến đấu, trinh sát và các kỹ năng đi biển bằng buồm, đi ca, quan sát mạn, lái tàu, thực hành thao tác trên vũ khí, trang bị, hậu cần... Ngoài ra, trong chuyến đi, học viên cũng được tập huấn về các kỹ năng lễ tân để tham gia vào hoạt động giao lưu, đối ngoại của đoàn công tác. Trao đổi với chúng tôi, Thượng sĩ Nguyễn Thành Phát, học viên Lớp KH37B, Tiểu đoàn 2, tâm sự: “Việc học tập, huấn luyện tại trung tâm mô phỏng đã có bước gần gũi, sát thực, song khi trực tiếp tham gia hải trình, huấn luyện trên tàu chúng tôi mới thấy được những thử thách phải vượt qua. Chuyến thực hành đã trang bị cho chúng tôi những kiến thức thực tế trong tác nghiệp tàu buồm và những kinh nghiệm bước đầu khi đi biển”.

Các học viên Học viện Hải quân huấn luyện chuyên ngành trên Tàu buồm 286-Lê Quý Đôn trong hải trình đi Malaysia. Ảnh: TRỰC CHINH

Theo Đại tá Nguyễn Cảnh Tùng, Phó trưởng phòng Đào tạo, Học viện Hải quân, để đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo, những năm qua, Học viện Hải quân đã bám sát chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân, hướng dẫn của Cục Nhà trường, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức điều chỉnh nội dung, chương trình đào tạo theo hướng giảm lý thuyết, tăng thực hành, phù hợp với từng đối tượng, loại hình đào tạo. Để nâng cao chất lượng đào tạo, các cơ quan, khoa, hệ của Học viện đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, phát huy tư duy, trí tuệ của người học; chú trọng làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, đánh giá kết quả, tìm ra hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, làm cơ sở để điều chỉnh nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo giai đoạn tiếp theo. Những năm gần đây, để tăng cường sự liên kết giữa nhà trường và đơn vị cơ sở, theo chủ trương của Quân chủng Hải quân, Học viện Hải quân đã mời lãnh đạo, chỉ huy các vùng, lữ đoàn về nhà trường tham gia truyền thụ kinh nghiệm trong công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý bộ đội; đồng thời, các lãnh đạo, chỉ huy cũng là thành viên chấm thi tốt nghiệp những nội dung chuyên ngành. Nhờ có nhiều chủ trương, biện pháp sát thực nên chất lượng GD-ĐT ở Học viện Hải quân ngày càng được nâng cao, tương đối đồng đều, ổn định vững chắc.

Đáng chú ý là, Học viện Hải quân đã có nhiều biện pháp quyết liệt, sáng tạo, chủ động khắc phục khó khăn, hoàn thành nội dung, chương trình đào tạo trong điều kiện dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Học viên ra trường có lập trường chính trị, tư tưởng vững vàng, năng lực chuyên môn quân sự, nghiệp vụ hải quân tốt, trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin khá, vận dụng sáng tạo, hiệu quả vào thực tiễn công tác, hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao và có chiều hướng phát triển tốt.

Tích cực đổi mới quy trình, chương trình, nội dung đào tạo

Mục tiêu xây dựng, phát triển “Nhà trường thông minh, tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” là nâng cao chất lượng GD-ĐT và nghiên cứu khoa học, bảo đảm chất lượng học viên sau khi ra trường đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, khai thác, làm chủ vũ khí, khí tài, trang bị ngày càng hiện đại của Quân đội và có đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống. Để đạt mục tiêu trên, Học viện Hải quân, Trường Sĩ quan Không quân, Trường Sĩ quan Thông tin đã từng bước hoàn thiện mục tiêu đào tạo của từng loại hình, đối tượng đào tạo cụ thể; tập trung đổi mới mạnh mẽ quy trình, chương trình, nội dung đào tạo bảo đảm tính logic, khoa học, vừa đi trước, vừa có tính kế thừa nền khoa học nghệ thuật quân sự Việt Nam và nghệ thuật quân sự trên thế giới, phù hợp với tổ chức biên chế của Quân đội. Các học viện, nhà trường nói trên đã chú trọng nghiên cứu, xây dựng một số chương trình đào tạo các chuyên ngành đặc thù, lĩnh vực mũi nhọn, chất lượng cao để làm chủ vũ khí, trang bị. Đồng thời chủ động đi trước, nắm bắt xu thế thời đại, nâng cao năng lực quản lý, chỉ huy, điều hành theo hướng tự động hóa, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin vào quản lý, chỉ huy bộ đội và công tác GD-ĐT.

Đơn cử như Trường Sĩ quan Thông tin từ năm 2011 đến nay, nhà trường đã chỉ đạo các cơ quan, khoa giáo viên tiến hành rà soát, điều chỉnh, bổ sung nội dung, chương trình đào tạo toàn khóa, kiên quyết cắt bỏ những nội dung, kiến thức không còn phù hợp, chồng chéo; đồng thời, cập nhật những kiến thức mới phù hợp với thực tiễn phát triển trang bị thông tin, phương thức tổ chức, bảo đảm thông tin liên lạc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tổ chức, quản lý, điều hành hệ thống thông tin liên lạc theo hướng lấy mạng làm trung tâm và tự động hóa chỉ huy. Trong đó, nhà trường tập trung chuẩn hóa nội dung, chương trình đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu thông tin cấp phân đội trình độ đại học, thực hiện kết hợp đào tạo theo học vấn với đào tạo theo chức vụ, làm nền tảng để xây dựng nội dung, chương trình đào tạo cho các đối tượng khác. Hiện nay, nhà trường đang tích cực triển khai chương trình đào tạo theo hướng chuyên sâu phân chuyên ngành: Sĩ quan chỉ huy tham mưu Thông tin Lục quân, Thông tin Hải quân, Thông tin Phòng không-Không quân và Tác chiến không gian mạng. Qua đó, nâng cao năng lực chỉ huy, điều hành bảo đảm thông tin liên lạc của các quân chủng, binh chủng trong toàn quân. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu tiến tới đào tạo chuyên sâu theo đặc thù loại hình đơn vị và bồi dưỡng, phát triển năng lực tổ chức huấn luyện theo tình huống tại đơn vị cho học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu thông tin cấp phân đội. Đại tá, PGS, TS Trần Thanh Trung, Trưởng phòng Đào tạo, cho hay: “Phát triển năng lực tư duy và thực hành của người học đang là xu hướng phổ biến tại nhà trường. Theo đó, trong quá trình giảng dạy, đội ngũ giảng viên tích cực sử dụng phương tiện dạy-học hiện đại; coi trọng vận dụng phương pháp nêu vấn đề, dạy học theo tình huống, hướng học viên vào giải quyết những vấn đề mới, phức tạp, sát với điều kiện tác chiến mới. Cùng với trang bị kiến thức, nhà trường yêu cầu cán bộ, giảng viên chú trọng truyền thụ kinh nghiệm huấn luyện, kinh nghiệm tổ chức bảo đảm thông tin liên lạc trong diễn tập, chiến đấu. Song song với đó, nhân rộng, phát huy hiệu quả hoạt động của các loại hình câu lạc bộ ở các tiểu đoàn, nâng cao chất lượng giờ tự học, từng bước biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo”.

Còn ở Trường Sĩ quan Không quân, cùng với đẩy mạnh các phong trào thi đua trong huấn luyện-đào tạo mang lại hiệu quả cao như “Ham bay, say học”, nhà trường còn chú trọng làm tốt công tác khảo thí và bảo đảm chất lượng GD-ĐT, bổ sung hoàn thiện ngân hàng đề thi, đáp án môn học (học phần), xây dựng, hiệu chỉnh chuẩn đầu ra các đối tượng đào tạo. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, hoạt động dạy và học. Đổi mới công tác thi, kiểm tra đánh giá các đối tượng đào tạo bảo đảm “Dạy thực chất, học thực chất, đánh giá thực chất”.

Nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, trong thời gian tới, Học viện Hải quân xác định tiếp tục nghiên cứu, đổi mới quy trình đào tạo theo hướng khoa học, liên thông, không chồng chéo giữa các cấp học, bậc học, phù hợp với môi trường hoạt động quân sự và mục tiêu, yêu cầu đào tạo chung của đất nước; phấn đấu bằng tốt nghiệp của các đối tượng đào tạo ở nhà trường không chỉ đạt tiêu chuẩn quốc gia mà từng bước đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế.  Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo học viên Hải quân Hoàng gia Campuchia; hợp tác hiệu quả với các chuyên gia nước ngoài trong giảng dạy ngoại ngữ cho các đối tượng đào tạo tại Học viện.

 (Còn nữa)

NHÓM PHÓNG VIÊN