Đây là sản phẩm từ đề tài "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo băng thử hộp số thủ cơ xe MAZ-437 và MAZ-543" của Trung tá, TS Nguyễn Chí Công, Phó trưởng phòng Tăng-Thiết giáp (Viện Kỹ thuật Cơ giới Quân sự).

TS Nguyễn Chí Công cho biết, đĩa ma sát dùng trong hộp số thủy cơ các loại xe đặc chủng quân sự, hoặc dùng trong tàu chiến thường có kích thước lớn, chịu tải cao và làm việc trong môi trường khắc nghiệt thời gian dài. Để đánh giá chất lượng, khả năng làm việc của đĩa ma sát phải có thiết bị chuyên dụng, phù hợp. Trong khi đó, các băng thử chuyên dùng để xác định chất lượng các hộp số thủy cơ do các hãng chuyên ngành ở nước ngoài, như nhóm băng thử của Mustang (Mỹ), Klotz (Đức) chế tạo, có giá thành rất cao. Ở nước ta chưa có cơ sở sản xuất băng thử đĩa ma sát công suất lớn dùng trong hộp số thủy cơ xe máy đặc chủng quân sự. Trong khi đó, Viện Kỹ thuật Cơ giới Quân sự được trên giao triển khai "Dự án hợp tác nghiên cứu sản xuất vật liệu kim loại gốm ma sát để chế tạo đĩa ma sát cho hộp số thủy cơ xe đặc chủng quân sự, tàu chiến và máy công cụ", nên yêu cầu có băng thử chuyên dùng để thử nghiệm, đánh giá sản phẩm là rất cấp bách.

Từ những yêu cầu thực tiễn đặt ra, TS Nguyễn Chí Công đã nghiên cứu tổng quan về băng thử hộp số thủy cơ có ở trong nước, nước ngoài; tham khảo kết quả, kinh nghiệm nghiên cứu từ các đề tài, nhiệm vụ kỹ thuật có liên quan của Viện Kỹ thuật Cơ giới Quân sự. Anh đã đọc các đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ và Tổng cục Kỹ thuật, như: Nghiên cứu, sửa chữa phục hồi xe MAZ-537 chở tăng; Nghiên cứu chế tạo băng thử hộp số thủy cơ cho máy gạt DZ-122; Nghiên cứu nâng cấp băng thử hộp số thủy cơ xe MAZ-537...

Sau hơn 18 tháng nghiên cứu thiết kế, chế tạo, thử nghiệm, băng thử hộp số thủy cơ BTHS-537/F được Hội đồng Khoa học và Công nghệ Tổng cục Kỹ thuật nghiệm thu, đánh giá cao, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, thông số kỹ thuật đặt ra, có nhiều nội dung cao hơn so với sản phẩm của nước ngoài. Băng thử gồm 3 phần chính: Nguồn dẫn động, bộ phận phanh hãm tạo tải và khối thiết bị đo lường-điều khiển. Nguồn dẫn động là động cơ đi-ê-den D12A-525, thường được dùng cặp với hộp số xe chở tăng, xe bệ tên lửa; bộ phận phanh hãm kiểu thủy lực D480B; các thiết bị cảm biến được nối với máy tính để xử lý tín hiệu bằng phần mềm viết riêng cho băng thử. Máy tính và tủ điều khiển được đặt trong phòng riêng, cách ly với băng thử để tránh gây nhiễu tín hiệu, làm sai số đo do băng thử làm việc gây nên. Hệ thống làm mát bằng nước và các phụ kiện bố trí hợp lý, thuận lợi khi vệ sinh công nghiệp và bảo đảm mỹ quan phòng lắp đặt băng thử.

Băng thử BTHS-537/F có công suất lớn, cho phép thử các đĩa ma sát và hộp số thủy cơ của xe đặc chủng quân sự, tàu chiến; hoạt động tin cậy, ổn định, thời gian dài, cung cấp cho hộp số đầy đủ công suất như lắp trên xe. Sản phẩm chế tạo bằng vật liệu, linh kiện, công nghệ trong nước có sẵn; giá thành thấp, sử dụng phù hợp với điều kiện của Quân đội ta.

HƯƠNG HỒNG THU