Phối hợp ba thứ quân trong Chiến dịch Việt Bắc

Viê%3ḅc phối hợp ba thứ quân trong Chiến dịch Viê%3ḅt Bắc Thu-Đông 1947 sớm được chỉ đạo, định hướng kịp thời của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bô%3ḅ Tổng chỉ huy. Sau khi có trong tay “kế hoạch tấn công Việt Bắc” của địch (13-10-1947), Bô%3ḅ Tổng chỉ huy khẩn trương điều chỉnh, tổ chức lại lực lượng. Các mặt trận lần lượt được hình thành do chỉ huy cấp chiến lược trực tiếp chỉ đạo, lực lượng gồm các tiểu đoàn chủ lực của Bộ và Khu cùng phối hợp với lực lượng của địa phương chiến đấu. Ngày 15-10-1947, Thường vụ Trung ương ra Chỉ thị “Phải phá cuộc tấn công mùa đông của giặc Pháp”. Thực hiện chỉ thị của Thường vụ Trung ương, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi quân dân Việt Bắc tập trung mọi nỗ lực đánh bại cuộc tiến công của địch và kêu gọi quân dân cả nước tích cực phối hợp chiến đấu với Việt Bắc. Bô%3ḅ Tổng Chỉ huy kịp thời ra Huấn lệnh (ĐB/101) gửi Khu 1, 12, 10, 14, xác định rõ “Phối hợp với các đại đội độc lập và du kích địa phương tiêu diệt địch ở những vị trí lẻ tẻ hay trong khi địch vận chuyển trên đường giao thông; Tập trung 2 hay 3 tiểu đoàn đánh những trận lớn”. Nhiê%3ḅm vụ của bộ đội hoạt động trong địa phương là “Quấy rối tiêu diệt từng bộ phận nhỏ của địch, đôn đốc việc phá hoại trong địa phương; Giúp đỡ vũ trang tuyên truyền và phối hợp tác chiến với dân quân trong địa phương mình khi địch đến; Phối hợp với bộ đội lưu động đánh những trận lớn; Phối hợp với những bộ đội địa phương bên cạnh khi cần thiết”. Những nơi địch sẽ đi qua thực hiện tiêu thổ kháng chiến (làm vườn không nhà trống) để triệt nguồn hậu cần tại chỗ của địch, phá giao thông để ngăn chặn bước tiến của chúng...

Pháo binh của ta trên Mặt trận Sông Lô, tháng 10-1947. Ảnh tư liệu

Phát huy sức mạnh của nhân dân các dân tộc được huy động đứng lên giết giặc cứu nước, làm chủ núi rừng, bảo vệ quê hương, Bộ Tổng chỉ huy đã chỉ đạo tốt việc thực hiện phương châm “đại đội độc lập, tiểu đoàn tập trung”, tạo điều kiện cho quân dân Việt Bắc đẩy mạnh phong trào chiến tranh du kích, thực hiện toàn dân đánh giặc, phát huy được thế và lực của chiến tranh nhân dân trên chiến trường Việt Bắc. Thực tế, trong cuô%3ḅc tiến công lên Việt Bắc Thu-Đông 1947, phía Pháp chủ trương tập trung sức mạnh tối đa, tấn công chớp nhoáng với chiến thuật hiệp đồng thủy - lục - không quân càn quét mạnh từng khu vực, lấn chiếm dần để dồn kẹp ta lại mà bao vây tiêu diệt. Ta đã không bị động chọn loại hình phòng ngự mà chọn loại hình phản công để đánh bại cuộc tấn công quy mô lớn của địch. Phản công địch bằng tiến công, lấy tiến công làm hình thức tác chiến chủ yếu, các lực lượng tham gia chiến dịch đã được sử dụng phối hợp rất linh hoạt, chiến tranh du kích đã được phát huy mạnh mẽ, rộng khắp và liên tục, làm cho địch bị tiêu hao mòn mỏi và bị động đối phó. Qua đó, ta chuyển nhanh từ thế bị động lúc đầu sang thế chủ động đánh địch theo cách đánh của ta, trên những hướng, những nơi đã chọn.

Quán triê%3ḅt, thực hiện phương châm “đại đội độc lập, tiểu đoàn tập trung”, ta đã điều một số đại đội độc lập về các huyện trọng điểm của Việt Bắc, làm hạt nhân cho phong trào chiến tranh du kích. Với quy mô tác chiến phổ biến là tiểu đoàn và đại đội; kết hợp giữa bộ binh trên bộ với pháo binh đánh địch trên sông; nhằm vào các đơn vị nhỏ quân địch đang cơ động là chủ yếu, tiêu diệt từng bộ phận quân địch, gây cho chúng những tổn thất nghiêm trọng. Những trận đánh nổi bật, đạt hiệu suất cao trên các mặt trận (Lạng Sơn - Cao Bằng - Đường số 4; Bắc Kạn - Đường số 3; Sông Lô - Đường số 2…) đã cho thấy rõ sự phối hợp tác chiến giữa bộ đội cơ đô%3ḅng của Bô%3ḅ, bộ đội của các địa phương và dân quân du kích với nhân dân các dân tộc trên địa bàn. Phối hợp với tác chiến của bộ đội chủ lực, quân dân Việt Bắc đã thực hiện “vườn không, nhà trống”, triệt mọi nguồn tiếp tế tại chỗ của địch. Phương thức “đại đội độc lập, tiểu đoàn tập trung” là một sáng tạo độc đáo trong nghệ thuật dùng binh của Đảng ta, phù hợp với trình độ tổ chức chỉ huy, cách đánh, bảo đảm hậu cần, cơ động... trong quá trình chiến đấu, vừa làm nòng cốt gây dựng phong trào chiến tranh du kích tại các địa phương, vừa bảo toàn được lực lượng chiến đấu lâu dài...

Tròn 70 năm đã qua, nghệ thuật phối hợp ba thứ quân trong Chiến dịch Việt Bắc Thu-Đông 1947 vẫn còn nguyên giá trị. Để đánh thắng kẻ thù xâm lược có ưu thế hơn thì ta phải biết phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diê%3ḅn; nhất là, phải triê%3ḅt để khai thác thế mạnh, phát huy sở trường của các thứ quân, các lực lượng và phương tiê%3ḅn, vũ khí kỹ thuâ%3ḅt trong các hoạt đô%3ḅng tác chiến. Cùng với phát huy vai trò của mưu, kế, thế, thời thì trong tổ chức chỉ đạo điều hành chiến tranh, chiến lược, chiến dịch phải luôn coi trọng kết hợp sáng tạo, hiê%3ḅu quả mọi thành phần, lực lượng trong chiến đấu để “chuyển yếu thành mạnh, hóa ít thành nhiều” và giành thắng lợi...

Đại tá, PGS, TS HOÀNG XUÂN NHIÊN, Khoa Chiến lược, Học viê%3ḅn Quốc phòng