Tháng 2-1947, Xưởng sửa chữa pháo của quân đội ta rời từ Hà Nội về Sài Lĩnh, Đoan Hùng (Phú Thọ). Tại đây, xưởng đã huy động lực lượng khẩn trương sửa chữa pháo cho pháo binh Khu 10 chiến đấu. Trong số các khẩu pháo đưa về xưởng sửa chữa, có 1 khẩu pháo 75mm đã hỏng, mất tính đồng bộ, chiến sĩ của xưởng đã lặn lội đi khắp địa bàn 6 tỉnh vùng Bắc Bộ tìm kiếm vật tư, phụ tùng thay thế. Sau 3 tháng vật lộn, sửa chữa không kể ngày đêm, khẩu pháo 75mm đã được bộ đội ta “cải tử hoàn sinh” để trang bị cho Trung đội 225 chiến đấu. Ngày 24-10-1947 tại Đoan Hùng, khẩu pháo 75mm của Trung đội 225 đã góp phần cùng các đơn vị pháo binh bạn bắn chìm 4 tàu chiến Pháp trên sông Lô. Tiếp đó, ngày 10-11-1947 tại cửa sông Gâm, khẩu pháo này tiếp tục lập công xuất sắc bắn chìm 2 tàu LCM của Pháp, góp phần vào thắng lợi của chiến dịch Thu-Đông năm 1947. Với những chiến công đó, Bộ đội Pháo binh Khu 10 đã yêu mến gọi khẩu pháo 75mm đó là khẩu “pháo lục tỉnh”.

Quá trình chiến đấu hỏng hóc nòng pháo, đòi hỏi việc khắc phục rất khó khăn. Ngày 27-6-1947 trong trận Ngòi Mác (chiến dịch Sông Thao), khẩu sơn pháo 75mm của Đại đội 303 bị đạn nổ trong nòng, làm hỏng hộp khóa nòng. Tháng 11-1947, trong trận Bản Pẻ (chiến dịch Đông Bắc II), khẩu sơn pháo 75mm của Đại đội 301, khi bắn cũng bị đạn nổ trong nòng, hỏng phần đầu nòng. Để có pháo chiến đấu, cán bộ, chiến sĩ xưởng sửa chữa pháo Lũng Phầy đã quyết định cưa lấy 2 phần còn tốt của 2 nòng pháo hỏng, ghép lại thành 1 nòng pháo hoàn chỉnh. Nòng được ghép bằng ren, có vòng ốp ngoài để tăng độ bền chắc. Với sự sáng tạo của mình cán bộ, chiến sĩ của Xưởng sửa chữa đã nối thành công nòng pháo. Khẩu pháo nối nòng sau đó đã được trang bị cho Tiểu đoàn pháo binh 40. Trong chiến dịch Lê Hồng Phong, tháng 2-1950, khẩu pháo nối nòng này đã lập công xuất sắc, bắn chính xác chi viện cho bộ đội ta chiến đấu đạt hiệu quả cao, làm nên kỳ tích “pháo nối nòng” của Bộ đội Pháo binh.

VŨ HÙNG (Theo Lịch sử Bộ đội Pháo binh anh hùng)