Tẩy gỉ, làm sạch bề mặt chi tiết kim loại là nguyên công quan trọng trước khi tiến hành sơn hoặc nhuộm đen vũ khí. Tại các xưởng sửa chữa nhỏ, nguyên công được thực hiện bằng hóa chất kết hợp với phương pháp cơ khí.
Chi tiết cần tẩy gỉ được ngâm trong bể a-xít, sau đó rửa bằng nước, rồi đánh gỉ bằng máy cầm tay. Với phương pháp trên thì những chi tiết có kích thước nhỏ hoặc trung bình (như nắp hộp khóa nòng súng tiểu liên AK, đế báng, khuy đeo dây súng) chất lượng đánh gỉ không đều, các góc cạnh không hết gỉ, tay người thợ bị ngâm nước và dung dịch lâu ảnh hưởng tới sức khỏe. Nhằm hạn chế tối đa tiếp xúc của người thợ với hóa chất và tăng năng suất lao động, Thượng úy QNCN Lưu Hồng Thái, Xưởng Bảo dưỡng sửa chữa vũ khí (Kho K895, Cục Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật) đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo máy đánh gỉ chi tiết kim loại nhỏ (xem ảnh).
Sáng kiến hoạt động dựa trên nguyên lý tận dụng sự cọ xát giữa các chi tiết và hạt mài bên trong khoang chính. Bộ phận lồng đựng chi tiết hoạt động nhờ động cơ công suất 1,5kW, truyền chuyển động qua bộ truyền đai (tỷ số truyền u=18,75) làm quay lồng đựng chi tiết với tốc độ ổn định. Thiết kế nhỏ gọn với 4 bộ phận (thân máy, động cơ, bộ truyền đai, lồng đựng chi tiết, máng đỡ) dễ mang vác, cơ động, tạo nên tính ưu việt của sản phẩm. Để vận hành, chỉ cần một nhân công cho cát, chi tiết, nước vào lồng, cấp điện để động cơ quay. Thông qua bộ truyền đai làm cho lồng đựng chi tiết quay với tốc độ khoảng 75 vòng/phút, quá trình cọ xát liên tục giữa chi tiết với hạt mài chuyên dùng sẽ làm bề mặt chi tiết sạch gỉ. Chi tiết sau tẩy gỉ bảo đảm sáng đều bề mặt, đạt yêu cầu trước khi tiến hành các nguyên công tiếp theo trong quy trình nhuộm đen; chi tiết không bị biến dạng, bảo đảm lắp ghép tốt.
Bài và ảnh: TUẤN NAM