Khó khăn khi đơn vị thực hiện nhiệm vụ là xung quanh căn cứ Nùng có nhiều căn cứ, điểm chốt dày đặc, lực lượng Mỹ-ngụy đông hơn dân ở đây. Do đó đánh vào căn cứ Nùng là đánh sâu vào lòng địch, có hệ thống phòng ngự kiên cố, lực lượng đông, thiện chiến. Tuy nhiên, địch cũng sơ hở, chủ quan do nằm sâu trong căn cứ, chúng cho rằng không ai có thể đột nhập vào được.  

Bộ đội đặc công trong kháng chiến chống Mỹ. Ảnh tư liệu. 

Nhận nhiệm vụ cấp trên giao, Tiểu đoàn 1 được phối thuộc một tiểu đội đặc công quận 3-Đà Nẵng, một tiểu đội du kích xã Hòa Hải, có nhiệm vụ tiêu diệt căn cứ Nùng, giải phóng nhà lao Non Nước, bắn phá sân bay Nước Mặn, phá hủy dàn đèn hồng ngoại, chốt chặn núi Đùng, đánh địch phản kích. Sau khi nhận nhiệm vụ, chỉ huy tiểu đoàn khẩn trương làm công tác chuẩn bị, tổ chức trinh sát nắm địch, địa hình. Sau 25 ngày nắm địch, bộ phận đi chuẩn bị chiến trường đã nghiên cứu, nắm chắc địa hình, tình hình, quy luật hoạt động của địch, xác định được phương án chiến đấu, chọn hướng tiến công. Hướng chủ yếu: Phía tây nam, hướng thứ yếu ở phía đông. Mục tiêu chủ yếu là căn cứ Nùng, mục tiêu thứ yếu núi Đùng, nhà lao Non Nước, sân bay Nước Mặn. Về ý định sử dụng lực lượng, tiểu đoàn sử dụng 164 cán bộ, chiến sĩ phân công đảm nhiệm hướng chủ yếu, thứ yếu và chốt điểm núi Đùng. Để đánh chiếm khu vực nhà lao, giải thoát tù nhân đơn vị sử dụng 27 đồng chí trong đó có 12 trinh sát và đặc công nước. Tập kích, kiềm chế Sân bay Nước Mặn do Đại đội 4 hỏa lực đảm nhiệm, bí mật bố trí trận địa ở phía tây mỏm núi Thổ Sơn. Khi có lệnh bắn kiềm chế sân bay Nước Mặn. Ngoài ra, đơn vị còn xây dựng kế hoạch hiệp đồng với các đơn vị bạn và địa phương. Vị trí chỉ huy nằm sau đội hình Đại đội 1. Đúng 1 giờ 26 phút ngày 23-8, trên hướng chủ yếu đã khắc phục xong vật cản, tổ thọc sâu lọt vào tới trung tâm căn cứ thì bị địch phát hiện; lập tức bộ đội ta sử dụng thủ pháo, lựu đạn đánh vào lô cốt chỉ huy và hệ thống thông tin liên lạc. Nghe tiếng nổ của thủ pháo, Tiểu đoàn trưởng lệnh cho các hướng, mũi đồng loạt xung phong, đến 2 giờ 15 phút, các hướng, mũi hoàn toàn làm chủ trận địa. Hơn 20 mục tiêu gồm 7 lô cốt, 10 nhà lính, 1 nhà kho, 1 hầm chỉ huy, 1 kho đạn dược, 1 nhà đèn, và hệ thống thông tin liên lạc bị phá hủy, hơn 500 tên biệt kích bị loại khỏi vòng chiến đấu trong trận này.

Qua trận đánh này đã khẳng định trình độ tổ chức chỉ huy chiến đấu của cán bộ tiểu đoàn, các đại đội, trung đội được nâng lên một bước, giải quyết tốt vướng mắc về chiến thuật khi đánh vào một vị trí sâu trong hậu phương địch, xây dựng niềm tin vào khả năng của đơn vị, gây khí thế mới cho bộ đội bước vào các trận đánh tiếp theo. Trận tập kích thật sự tiêu biểu, góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của địch. Bài học kinh nghiệm của trận đánh đó là đơn vị đã làm tốt công tác chuẩn bị, khắc phục mọi khó khăn, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ. Việc đánh giá đúng tình hình địch, địa hình quan hệ chặt chẽ với địa phương, hạ quyết tâm chính xác và đặc biệt là vận dụng cách đánh mật tập (chiến thuật đặc công) thích hợp đã giúp cho đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chiến đấu trong điều kiện lực lượng ta ít, tiểu đoàn đã biết dựa vào địa hình hiểm trở, tiếp cận bí mật thành thế bao vây, chia cắt địch; khi nổ súng tiêu diệt chỉ huy và thông tin liên lạc để phá vỡ chỉ huy, hiệp đồng của chúng ngay từ đầu...

Với tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán, chiến thuật mưu trí, sáng tạo, thực hiện cách đánh táo bạo, từ trong đánh ra, từ ngoài đánh vào, gây áp đảo ngay từ đầu, cắt đứt sự chi viện trong và ngoài căn cứ, hạn chế hỏa lực của địch, làm cho địch hoang mang, rối loạn giữa đêm tối không chống đỡ nổi. Phương pháp mật tập hoàn toàn khoa học và phù hợp với điều kiện ở thời điểm diễn ra trận đánh. Những bài học kinh nghiệm về trận tập kích căn cứ Nùng, nhà lao Non Nước đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Trước đối tượng tác chiến đã có nhiều thay đổi về vũ khí, trang bị và thủ đoạn, chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu, vận dụng các bài học vào thực hành huấn luyện, nâng cao trình độ chỉ huy, phối hợp hiệp đồng tác chiến với lực lượng vũ trang địa phương trong thế trận chiến tranh nhân dân cho cán bộ các cấp. Chú trọng huấn luyện bộ đội thành thạo động tác kỹ, chiến thuật, hiệp đồng chiến đấu giữa các bộ phận. Đặc biệt là tác chiến ban đêm, nhằm đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Đại tá NGUYỄN THẾ HÙNG (Khoa Chiến thuật, chiến dịch, Học viện Chính trị)