Hôm đơn vị bắt tay vào đào hầm, có đồng chí nói:
- Thằng giặc trước mắt ta cũng ở hầm. Nhưng hầm nó bẩn thỉu hôi hám, giặc rúc vào đó mà vẫn lo sợ, còn hầm của quân ta phải khác hẳn.
Thế là anh em tìm ra mọi sáng kiến để đào hầm. Cuốc xẻng thì thiếu, đất đá thì rắn. Có tổ nghĩ ra cách dùng xẻng gỗ để xúc đất, xẻng sắt chuyên dùng để đào, giải quyết được nỗi lo thiếu dụng cụ. Tổ đồng chí An thì khéo phân công: Anh thấp thì đào, còn anh cao thì hất đất, nên việc rất chạy lại đỡ mệt. Lúc đào đã sâu quá rồi, tổ đồng chí Hải sáng chế ngay một "máy cần trục" thô sơ: Làm một cần tre, cột một sợi dây dài, một đầu buộc chiếc giành, đầu kia đeo thêm tảng đá. Đổ đá, đất vào sọt rồi cứ việc kéo dây là sọt lên khỏi miệng hố.
    |
 |
Bộ đội ta sinh hoạt và cảnh giới trong giao thông hào trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu
|
Kiên nhẫn đào, khi đào xong anh em vui sướng đứng chống tay ngắm công trình kiến thiết phi thường của mình đã hoàn thành với đủ mọi loại hầm.
Hầm vuông cho tổ ba người, có sàn tre trải lá, mắc được màn và đủ rộng để đi lại. Hầm kiểu chữ thập cho tiểu đội, mỗi tổ ở một ngách; khi hội họp, học tập, đồng chí Tiểu đội trưởng đứng giữa ngã tư, chiến sĩ ai cũng trông thấy và nghe rõ tiếng. Bọn giặc tức tối nã đại bác uỳnh oàng ở trên, anh em ở dưới hầm vẫn ngồi yên chí. Đồng chí Trung đội trưởng khoe:
- Chúng tôi còn dự định đào hầm cho cả trung đội họp. Anh em đã hẹn với trung đội ở bên kia sườn đồi là sẽ gặp nhau giữa lòng quả núi này để xem chiếu bóng ban ngày.
Giao thông hào thì cứ mở mang mãi, dài không biết bao nhiêu mà kể, chạy đến tận những khúc suối xa. Sức lao động của các chiến sĩ ta thật là vĩ đại. Trước thì ngày hai bữa ăn cơm nắm, nửa ngày uống hớp nước lạnh. Bây giờ anh em đã đào bếp Hoàng Cầm ngay bên hầm súng để đun nước uống ban ngày. Và đồng chí cấp dưỡng cũng làm bếp hầm đồ sộ, xào nấu suốt ngày phục vụ anh em đàng hoàng ngày hai bữa cơm canh nóng.
Những lúc nghỉ tay đào công sự trong đường hầm, các tiểu đội xúm lấy đọc sách báo, tin tức. Nghe chuyện hậu phương đang phát động quần chúng thắng lợi, nông dân được giảm tô đang phấn khởi làm ăn, anh em thấy đời sống gian khổ của mình ngoài mặt trận có nhiều ý nghĩa tươi đẹp.
Đọc tin xong, các tổ ba người lui vào hầm, nằm hát một bài ca chiến đấu... Cũng có nhiều anh rủ nhau đánh cờ hay đánh bài "tú-lơ-khơ" giải trí. Mấy bức tranh "Xuân chiến thắng" là những vật trang hoàng độc nhất trong đường hầm ngoài trận địa. Nhiều đồng chí nói:
- Nhìn mãi đồn địch nham nhở, trọc lốc, đỏ lòm, nhức cả mắt, có tờ tranh xem cũng thêm vui.
Theo sách "Điện Biên Phủ - Nhân chứng sự kiện", Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội - 2004
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chiến thắng Điện Biên Phủ - Mốc son lịch sử xem các tin, bài liên quan.