Trong đó có rất nhiều loại vũ khí lần đầu tiên xuất hiện trên Quảng trường Đỏ như các tổ hợp pháo tự hành Giatsint-K và Malva, cũng như UAV tự sát Geran-2 và đạn tuần kích danh tiếng Lancet. Vậy chúng có gì đặc biệt?

"Khẩu thần công" hạng nặng của Nga

Pháo tự hành 2S44 (NATO gọi là Giatsint-K) là một trong những hệ thống pháo kéo dài cỡ nòng 152mm mạnh nhất của Liên bang Nga, được phát triển từ thời Liên Xô (ra mắt 1976) nhưng vẫn được hiện đại hóa và sử dụng rộng rãi nhờ uy lực và độ tin cậy. Tên "Giatsint" (Hoa Lan) là cách Liên Xô đặt tên theo truyền thống dùng hoa để đặt cho pháo (ví dụ: Pion, Tulip).

Lựu pháo 2S44 có cỡ đạn 152mm với tầm bắn tối đa lên tới 40km với đạn thông thường và 50km với đạn tăng tầm hoặc đạn pháo chính xác dẫn đường bằng tia laser Krasnopol.

Tổ hợp sử dụng hệ thống nạp đạn bán tự động với tốc độ bắn 5-6 viên/phút và dự trữ khoảng 30 viên đạn để cung cấp hỏa lực liên tục.

Toàn bộ tổ hợp Giatsint-K đặt trên khung gầm xe tăng MT-LB hoặc MT-T, cho phép di chuyển tốc độ 60-70km/giờ trên đường nhựa, dự trữ hành trình khoảng 500km. Do là tổ hợp pháo hoán cải, tổ hợp lựu pháo tự hành chỉ được bọc giáp nhẹ chống lại đạn bộ binh cỡ nhỏ và mảnh văng.

Pháo tự hành Giatsint-K. Ảnh: Topwar 

Thế mạnh của tổ hợp Giatsint-K là tạo ra hỏa lực áp đảo để san phẳng mục tiêu cố định (căn cứ, kho đạn) hoặc làm mềm chiến trường để yểm trợ bộ binh từ xa; khả năng cơ động cao giúp giảm thiểu rủi ro bị phản pháo.

Giatsint-K có chi phí vận hành thấp, dễ bảo trì hơn pháo tự hành hiện đại như 2S35 Koalitsiya-SV. Chính vì thế, tổ hợp lựu pháo này phù hợp với chiến tranh tiêu hao, kéo dài. Giới chuyên gia quân sự đánh giá, tiềm năng nâng cấp của tổ hợp Giatsint-K vẫn còn và nó là vũ khí đáng gờm, dù đã cũ nhưng vẫn được Nga tận dụng nhờ hiệu quả chiến thuật và khả năng cung cấp hỏa lực bền bỉ. Trong bối cảnh xung đột cường độ cao, tổ hợp pháo này tiếp tục chứng minh giá trị như một "cối xay thép" của pháo binh Nga.

Tương lai của pháo binh Nga

Pháo tự hành 2S43 Malva là một trong những hệ thống pháo binh tiên tiến nhất của Nga, được phát triển để thay thế các dòng pháo kéo truyền thống như 2A65 Msta-B và bổ sung cho pháo tự hành bánh xích 2S19 Msta-S. Với khả năng cơ động cao, hỏa lực mạnh và tích hợp công nghệ hiện đại, Malva hướng tới đáp ứng yêu cầu của chiến tranh cơ giới hóa trong tương lai.

Khác với pháo tự hành bánh xích, Malva sử dụng khung gầm xe tải quân sự KamAZ-6560, giúp tăng tốc độ hành quân (tối đa 80km/giờ) và giảm áp lực hậu cần. Trọng lượng khoảng 32 tấn, nhẹ hơn nhiều so với pháo tự hành cỡ nòng tương đương, phù hợp triển khai nhanh trên địa hình phức tạp. Tổ hợp được trang bị vỏ giáp nhẹ chống đạn súng bộ binh và mảnh đạn. Khoang lái và điều khiển pháo được thiết kế khả năng chống lại yếu tố sinh-hóa-hạt nhân.

Pháo tự hành Malva sử dụng cỡ nòng tiêu chuẩn 152mm, tương thích với đạn dược của dòng 2S19 Msta-S, bao gồm: Đạn thông thường (OF-45) tầm bắn 24,7km, đạn tăng tầm 40km và đạn dẫn đường chính xác Krasnopol với sai số lệch mục tiêu chỉ khoảng 1-2m.

Tổ hợp lựu pháo 2S43 Malva. Ảnh: Getty

Một ưu thế khác của pháo tự hành Malva là tốc độ bắn 7 viên/phút nhờ hệ thống nạp đạn bán tự động. Hệ thống điều khiển hỏa lực số hóa, tích hợp liên lạc với UAV trinh sát để nhanh theo mốc thời gian thực.

Nhờ hệ thống định vị vệ tinh GLONASS và máy tính đạn đạo, thời gian chuyển trạng thái chiến đấu của pháo Malva là dưới 2 phút; khả năng "bắn rồi chạy" (shoot-and-scoot) để tránh phản pháo đối phương, phù hợp chiến thuật tác chiến hiện đại; tích hợp vào hệ thống chỉ huy liên hợp như ESU TZ, cho phép chia sẻ dữ liệu mục tiêu thời gian thực với các đơn vận hỏa lực khác.

Tổ hợp Malva khắc phục nhược điểm di chuyển chậm của pháo truyền thống, phù hợp cho các sư đoàn cơ giới hóa nhanh. Nhờ khả năng bắn chính xác cao, nó có thể yểm trợ bộ binh trong môi trường phức tạp.

Có thể nói, tổ hợp 2S43 Malva đại diện cho xu hướng pháo binh cơ động hóa của Nga, kết hợp giữa sức mạnh truyền thống và công nghệ số.

Vũ khí giá rẻ nhưng uy lực của Nga trên chiến trường hiện đại

Trong bối cảnh chiến tranh công nghệ cao, UAV tự sát Geran-2 đã trở thành một trong những vũ khí đáng sợ nhất của Nga kể từ khi được triển khai ở chiến trường Ukraine. Với thiết kế đơn giản, giá thành rẻ nhưng khả năng tấn công chính xác, Geran-2 đã thay đổi cục diện chiến thuật trong các cuộc xung đột hiện đại.

Geran-2 là phiên bản Nga có thiết kế thân hình chữ V, sải cánh 2,5m, dài 3,5m, làm bằng vật liệu composite giúp giảm tín hiệu radar. Nó có tiếng ồn đặc trưng khi hoạt động và được gọi là "xe máy bay" do âm thanh rền rĩ từ động cơ piston, khiến nó dễ nhận biết nhưng khó đánh chặn.

UAV Geran-2 có tầm hoạt động: 1.000-1.500km, cho phép tấn công sâu trong hậu phương đối phương; mang đầu đạn 40-50kg, đủ sức phá hủy kho vũ khí, trạm radar, hoặc cơ sở hạ tầng. UAV tự sát này kết hợp GPS và dò tìm mục tiêu bằng quang điện (EO), giúp nâng cao độ chính xác dù trong điều kiện gây nhiễu.

UAV tự sát Geran-2 trên phương tiện vận tải dã chiến. Ảnh: RIAN 

Điểm đặc biệt là UAV Geran-2 rất rẻ, chỉ khoảng 20.000-50.000 USD/chiếc, rẻ hơn hàng trăm lần so với tên lửa truyền thống. Geran-2 thường được phóng hàng loạt từ bệ phóng di động, tạo thành "bầy ong" để áp đảo hệ thống phòng không. Sau khi tiếp cận mục tiêu, nó lao thẳng xuống và kích nổ đầu đạn, gây thiệt hại lớn dù không có thuốc nổ mạnh. Thực tế, Geran-2 khó bị đánh chặn do bay thấp, tốc độ chậm (185km/giờ) khiến radar khó phân biệt với chim hay UAV cỡ nhỏ.

UAV tự sát Geran-2 chứng minh rằng vũ khí công nghệ thấp vẫn có thể đe dọa mục tiêu cao cấp nếu được dùng ồ ạt. Nó trở thành công cụ răn đe linh hoạt, buộc đối phương phân tán lực lượng phòng thủ. Quân đội Nga đang phát triển phiên bản tích hợp AI để nâng cao khả năng tự động tìm diệt.

Geran-2 không phải vũ khí hoàn hảo, nhưng nó là minh chứng cho chiến thuật "lấy số lượng áp đảo chất lượng" của Nga. Trong tương lai, UAV tự sát sẽ tiếp tục đóng vai trò then chốt trong các cuộc xung đột phi đối xứng.

“Dao mổ” của Quân đội Nga

UAV tự sát Lancet, do tập đoàn ZALA Aero (thuộc tập đoàn Kalashnikov) phát triển, là một trong những vũ khí không người lái đáng gờm nhất của Nga trong chiến tranh hiện đại. Được triển khai rộng rãi từ năm 2020, Lancet nổi bật nhờ khả năng tiêu diệt chính xác mục tiêu cố định và di động với chi phí thấp, trở thành "cơn ác mộng" của pháo binh, xe tăng và hệ thống phòng không đối phương.

Lancet có thiết kế kiểu "cánh bay" (flying wing) với thân gọn nhẹ, sải cánh ngắn (1,5-2m), giúp giảm tín hiệu radar. Phiên bản Lancet-3 có tầm bay 40km, tốc độ 110-130km/giờ, thời gian hoạt động 40 phút. Mỗi UAV tự sát hay đạn tuần kích dạng này trang bị đầu đạn 3-5kg (đủ sức xuyên giáp xe thiết giáp nhẹ hoặc phá hủy radar), kích nổ khi lao thẳng vào mục tiêu. Hệ thống dẫn đường thông minh kết hợp dẫn hồng ngoại (IIR) và quang ảnh hoặc trí tuệ nhân tạo (AI) nhận diện mục tiêu, cho phép điều chỉnh đường bay trong chặng cuối, giúp UAV có khả năng tấn công chính xác rất cao.

UAV tự sát Lancet và phương tiện mang phóng. Ảnh: RIAN 

Trong thực thế chiến trường, mỗi UAV Lancet có giá khoảng 30.000-50.000 USD/chiếc lại có thể tiêu diệt hoặc phá hủy các khí tài có giá thành đắt hơn gấp hàng chục lần khiến chúng trở thành “con bài” lợi hại của Quân đội Nga trên chiến trường.

Quân đội Nga đang nâng cấp Lancet với phiên bản tầm xa hơn (80km), tích hợp AI để tự động nhận diện mục tiêu, đồng thời tăng sản xuất lên hàng nghìn chiếc/năm. Lancet là minh chứng cho sự linh hoạt của chiến tranh công nghệ cao. Dù không phải vũ khí "vạn năng", nó đã thay đổi cục diện chiến trường, buộc các quốc gia phải đầu tư mạnh vào hệ thống chống UAV.

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.