Theo hãng tin RT, các nhà phát triển tên lửa của Nga và Ấn Độ gần đây đã thông qua dự án hợp tác giữa hai bên về việc tạo ra phiên bản không đối không của tên lửa hành trình siêu thanh BrahMos nhằm hạ gục mục tiêu quan trọng trên không như máy bay AWACS. “Công tác chuẩn bị cho lần phóng thử đầu tiên dự kiến sẽ được hoàn tất trước năm 2024”, ông Alexander Maksichev, đồng giám đốc của liên doanh Nga-Ấn Độ BrahMos Aerospace, cho biết.

Tên lửa BrahMos là sản phẩm của BrahMos Aerospace vốn được thành lập từ năm 1998 và có trụ sở chính tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ. Được biết, cái tên BrahMos được ghép và viết tắt theo tên của sông Brahmaputra (Ấn Độ) và sông Moscow (Nga). Tập đoàn công nghiệp quân sự NPO Mashinostroyenia của Nga và Tổ chức Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng (DRDO) của Ấn Độ là hai đơn vị chịu trách nhiệm phát triển tên lửa BrahMos trong khuôn khổ liên doanh BrahMos Aerospace. Hai bên đã hợp tác chế tạo tên lửa BrahMos dựa trên nền tảng tên lửa tầm ngắn P-800 Onyx của Liên Xô. BrahMos có thể đạt tốc độ bay từ Mach 2,5-2,8 (gấp 2,5 đến 2,8 lần tốc độ âm thanh), mang theo đầu đạn nặng tới 300kg và tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách lên đến 300km. Hiện nay, tên lửa BrahMos mới chỉ tiêu diệt được các mục tiêu trên mặt đất và trên biển. Do đó, Moscow và New Delhi đã quyết định phát triển phiên bản mới của BrahMos nhắm tới mục tiêu trên không. Ông Alexander Maksichev, đồng giám đốc của BrahMos Aerospace, nhấn mạnh: “Chúng tôi đang mở rộng hệ thống mục tiêu của BrahMos. Sau vài năm nữa, BrahMos sẽ có khả năng tiêu diệt mục tiêu trên không”.

leftcenterrightdel
Tên lửa hành trình siêu thanh BrahMos. Ảnh: TASS

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà phát triển tên lửa chọn máy bay AWACS làm mục tiêu của tên lửa BrahMos phiên bản không đối không. Chuyên gia quân sự Nga Alexei Leonkov nhấn mạnh: “AWACS được coi là phương tiện chủ chốt khi tiến hành các hoạt động tấn công trên không”. Đồng quan điểm với ông Alexei Leonkov, chuyên gia quân sự Yuri Knutov lưu ý: “Trên thực tế, ngày nay, việc kiểm soát hoạt động chiến đấu trên không được thực hiện nhờ sự hỗ trợ của các máy bay AWACS. Chúng là yếu tố quan trọng trong việc giám sát không phận tại địa điểm chiến đấu và hỗ trợ các máy bay khác xác định mục tiêu. Việc phá hủy “các đài chỉ huy bay” này sẽ khiến đối thủ mất phương hướng hành động và khó giành được thắng lợi trong trận không chiến”. Ngoài việc chế tạo phiên bản không đối không của BrahMos, Nga và Ấn Độ còn đang nỗ lực nâng tốc độ bay cho loại tên lửa này lên Mach 6-7 (gấp 6-7 lần tốc độ âm thanh) trước năm 2028.

Quyết định cùng bắt tay chế tạo phiên bản không đối không của tên lửa BrahMos được Moscow và New Delhi đưa ra trong bối cảnh quan hệ Nga-Ấn Độ đang phát triển tích cực. Còn nhớ, tại Hội nghị thượng đỉnh thường niên Nga-Ấn Độ lần thứ 20 tại thành phố Vladivostok của Nga hồi tháng 9-2019, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã ra Tuyên bố chung, trong đó cam kết thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả kỹ thuật-quân sự.

Nhìn lại quá khứ, hợp tác kỹ thuật-quân sự giữa hai bên đã bắt đầu được đẩy mạnh từ những năm 1960. Trải qua bao biến động của thời cuộc, trên nền tảng mối quan hệ chính trị tốt đẹp, tin cậy, Moscow và New Delhi vẫn tiếp tục duy trì và không ngừng củng cố quan hệ hợp tác này. Từ hình thức “mua-bán”, trong đó Nga là người bán và Ấn Độ là người mua, mô hình hợp tác kỹ thuật-quân sự giữa hai bên được mở rộng thêm sang hợp tác sản xuất thiết bị quân sự. Theo Báo Độc lập của Nga, Nga là nước duy nhất trong quá trình hợp tác kỹ thuật-quân sự với Ấn Độ không chỉ cấp giấy phép và chuyển giao công nghệ sản xuất mà còn tạo ra liên doanh sản xuất.

Việc tăng cường hợp tác kỹ thuật-quân sự với Nga cũng nằm trong chính sách của Ấn Độ nhằm đẩy mạnh ngành công nghiệp quốc phòng trong nước. Trong một bài phỏng vấn của Báo Sao Đỏ hồi tháng 7 vừa qua,  Đại sứ Ấn Độ tại Nga Bala Venkatesh Varma cho biết, Nga là đối tác quan trọng của Ấn Độ trong lĩnh vực sản xuất các sản phẩm quốc phòng tại nước này theo chương trình “Make In India” (sản xuất tại Ấn Độ) vốn được Thủ tướng Narendra Modi khởi xướng từ năm 2014. Trong những năm qua, với sự giúp đỡ của Nga, Ấn Độ đã sản xuất thành công nhiều sản phẩm quốc phòng công nghệ cao.

Giới quan sát nhận định, việc Nga và Ấn Độ hợp tác phát triển phiên bản không đối không của tên lửa BrahMos là minh chứng rõ nét cho sự thành công của liên doanh Nga-Ấn Độ BrahMos Aerospace, cũng như sự hợp tác chặt chẽ giữa hai nước trong lĩnh vực kỹ thuật-quân sự.

LÂM ANH