* Italy sẽ nghiên cứu tàu sân bay đầu tiên sử dụng năng lượng hạt nhân

Theo Army Recognition, Hải quân Italy đang chuẩn bị khởi động các nghiên cứu thiết kế vào năm 2026 cho một tàu sân bay thế hệ mới sử dụng động cơ đẩy hạt nhân.

Dự án, với tên gọi Portaerei di Nuova Generazione (Tàu sân bay thế hệ mới), là một phần cốt lõi trong kế hoạch chiến lược hiện đại hóa lực lượng hải quân kéo dài đến năm 2040 của Italy. Theo các thông tin ban đầu, con tàu được kỳ vọng sẽ tích hợp các công nghệ tiên tiến như máy phóng máy bay điện từ (EMALS) và hệ thống điều khiển được đảm bảo an ninh mạng.

 Chương trình Minerva, khởi động năm 2023, là nỗ lực chính thức để phát triển động cơ đẩy hạt nhân hải quân. Ảnh: Hải quân Mỹ

Vào tháng 6-2025, Đô đốc Enrico Credendino, Tham mưu trưởng Hải quân Italy, đã xác nhận rằng giai đoạn thiết kế tàu sân bay hạt nhân đang được đánh giá. Ông cũng cho biết tất cả các tàu hải quân mới của Italy sẽ được thiết kế để tăng cường khả năng phòng thủ theo mạng lưới và tích hợp các hệ thống không người lái. Hiện tại, việc lựa chọn máy bay chiến đấu cho tàu sân bay tương lai vẫn chưa được quyết định, với các lựa chọn tiềm năng bao gồm F-35C hoặc một biến thể hải quân từ chương trình hợp tác.

Một tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ mang lại cho Italy sức bền và khả năng tự chủ tác chiến vượt trội, cho phép hoạt động liên tục trong nhiều thập kỷ mà không cần tiếp nhiên liệu. Động cơ hạt nhân sẽ loại bỏ sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nhiên liệu, cho phép duy trì triển khai toàn cầu và tái định vị nhanh hơn trong các cuộc khủng hoảng.

Quan trọng hơn, công nghệ này sẽ tạo ra đủ lượng điện để vận hành EMALS, các hệ thống vũ khí năng lượng định hướng và các radar công suất cao. Việc không phải dự trữ lượng lớn nhiên liệu cho động cơ đẩy cũng sẽ giải phóng không gian bên trong tàu, cho phép chứa nhiều nhiên liệu máy bay, đạn dược và mở rộng khu vực bảo trì, qua đó tăng tần suất xuất kích.

Để hỗ trợ tham vọng này, Italy đã thiết lập các khuôn khổ công nghiệp và thể chế. Chương trình Minerva, khởi động năm 2023, là nỗ lực chính thức để phát triển động cơ đẩy hạt nhân hải quân. Chương trình này tập trung vào các nghiên cứu khả thi và thiết kế ý tưởng, ban đầu hướng đến tàu ngầm và tàu khu trục. Các nghiên cứu đang khám phá các lò phản ứng nhỏ gọn công suất khoảng 30 megawatt. Song song đó, sáng kiến Nuclitalia được đưa ra vào tháng 5-2025 bởi các tập đoàn Enel, Ansaldo Energia và Leonardo, nhằm đánh giá các công nghệ lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) cho cả lĩnh vực dân sự và quốc phòng.

Hiện tại, Italy vận hành hai tàu có khả năng mang máy bay là tàu sân bay Cavour (2009) và tàu tấn công đổ bộ Trieste (2024), cả hai đều chạy bằng năng lượng thông thường và sử dụng máy bay F-35B. Khi các nghiên cứu khả thi năm 2026, dự án Portaerei di Nuova Generazione có thể đưa Italy vào nhóm số ít các quốc gia có khả năng thiết kế và vận hành tàu sân bay hạt nhân.

* Nga thử nghiệm bom lượn trang bị mô-đun dẫn đường?

Các nguồn tin của Nga cho biết lực lượng nước này đang thử nghiệm một biến thể mới của bom lượn, được bổ sung động cơ phản lực. Theo các kênh Fighterbomber và Military Informant, bom FAB-500T đã được trang bị mô-đun dẫn đường UMPK cải tiến, tích hợp thêm một động cơ tua-bin nhỏ gọn.

Việc nâng cấp này được cho là nhằm biến quả bom thành một loại vũ khí "lai" giữa bom lượn và tên lửa hành trình hạng nhẹ. Động cơ phản lực sẽ cung cấp lực đẩy duy trì, cho phép quả bom bay xa tới 120-150km, và có thể đạt 200km trong điều kiện lý tưởng. Tầm bay này giúp máy bay như Su-34 hoặc Su-35 có thể tấn công các mục tiêu mà vẫn nằm ngoài tầm bắn của hầu hết hệ thống phòng không đối phương.

Những vũ khí này được cho là kết hợp bom FAB với mô-đun lượn UMPK, cho khả năng đánh trúng mục tiêu ở khoảng cách tương đương với tên lửa hành trình tầm ngắn. Ảnh: Fighterbomber và Military Informant

Military Informant cho biết, mặc dù hình ảnh nguyên mẫu được công bố không cho thấy rõ động cơ, các nguồn tin khẳng định cấu hình này đang được thử nghiệm. Nếu thành công và được đưa vào sản xuất hàng loạt, đây sẽ là giải pháp chi phí thấp giúp Moscow thay thế một phần cho các tên lửa hành trình đắt đỏ.

FAB-500 là loại bom nặng 500kg được phát triển từ thời Liên Xô, với các biến thể như FAB-500M-43, M-46, M-54 và M-62. Bom có chiều dài khoảng 2,47m và đường kính khoảng 0,4m, mang 150-300kg thuốc nổ tùy biến thể. Trong khi đó, UMPK là một bộ kit (bao gồm cánh gấp, cánh lái ở đuôi và hệ thống dẫn đường vệ tinh GLONASS) được Nga phát triển để biến bom rơi tự do thành đạn lượn có điều khiển. Các phiên bản UMPK tiêu chuẩn có tầm bay 40-70km, trong khi các bản nâng cấp như UMPK-PD có thể đạt 95km.

* Ấn Độ sắp thay thế MiG-21 bằng tiêm kích Tejas Mk1A mới

Biến thể nâng cấp Tejas Mk1A đầu tiên được sản xuất tại cơ sở Nashik của Tập đoàn Hindustan Aeronautics Limited (HAL) vừa hoàn thành chuyến bay đầu tiên. Cuộc thử nghiệm này là một phần trong kế hoạch của Ấn Độ nhằm mở rộng sản xuất máy bay chiến đấu nội địa và thay thế các máy bay MiG-21 đã cũ.

Tejas Mk1A được giới thiệu có hơn 40 cải tiến so với biến thể Mk1, tập trung vào điện tử hàng không, khả năng sống sót và hiệu suất phi công. Máy bay sử dụng radar EL/M-2052 hoặc radar nội địa Uttam AESA, đi kèm hệ thống tác chiến điện tử Angad và thiết bị gây nhiễu gắn ngoài. Ngoài ra, máy bay còn có hệ thống tạo oxy trong khoang để tăng thời gian thực hiện nhiệm vụ, máy tính điều khiển bay kỹ thuật số nâng cấp, buồng lái cải tiến và giá treo đôi cho phép mang đa dạng các loại vũ khí.

Tiêm kích Tejas Mk1A đầu tiên được sản xuất tại cơ sở Nashik của Hindustan Aeronautics Limited đã hoàn thành chuyến bay đầu tiên vào ngày 17-10. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ấn Độ 

Việc Tejas Mk1A được biên chế chính thức vào Không quân Ấn Độ còn phụ thuộc vào việc hoàn thành một loạt các thử nghiệm tích hợp radar và vũ khí, trong đó máy bay phải hoàn thành các bài thử nghiệm liên quan đến tên lửa không đối không ngoài tầm nhìn Astra, vũ khí không đối không tầm ngắn ASRAAM, và bom laser dẫn đường chính xác.

Tính đến nay, Không quân Ấn Độ đã đặt mua tổng cộng 180 chiếc Tejas Mk1A. Sau lô đầu tiên gồm 83 máy bay được phê duyệt năm 2021, tháng 8-2025, Chính phủ Ấn Độ tiếp tục thông qua kế hoạch mua thêm 97 chiếc, nâng tổng giá trị hợp đồng lên khoảng 7,9 tỷ USD.

Theo lộ trình hiện đại hóa, Tejas Mk1A sẽ thay thế hoàn toàn phi đội MiG-21 còn lại, đóng vai trò máy bay tiêm kích đa nhiệm hạng nhẹ có khả năng đánh chặn, yểm trợ mặt đất và tấn công chiến thuật. Việc hoàn thành chuyến bay đầu tiên tại Nashik thể hiện bước tiến quan trọng của ngành công nghiệp hàng không Ấn Độ hướng tới tự chủ và sản xuất hàng loạt máy bay chiến đấu trong nước.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)

* Chuyên mục Quân sự thế giới hôm nay trên Báo Quân đội nhân dân Điện tử gửi tới bạn đọc thông tin mới nhất về các hoạt động an ninh, quốc phòng quân sự thế giới trong 24 giờ qua.