* Anh công bố tàu lượn tự hành dưới nước SG-1 Fathom

Chính phủ Anh vừa chính thức giới thiệu chương trình Atlantic Bastion, mạng lưới giám sát dưới biển thế hệ mới. Trọng tâm của chương trình là SG-1 Fathom, một tàu lượn tự hành nhỏ gọn. Theo quan chức quốc phòng nước này, nền tảng này sẽ phối hợp với tàu hộ vệ, tàu ngầm tấn công và máy bay tuần thám P-8A để bảo vệ hạ tầng đáy biển cùng các tuyến hàng hải trọng yếu.

SG-1 Fathom dài 1,95m, đường kính 28cm, nặng khoảng 60kg, đủ nhỏ để hai thủy thủ thao tác trên cầu cảng hoặc tàu. Thay vì sử dụng chân vịt gây ồn, phương tiện này điều chỉnh độ nổi và cánh lượn để di chuyển, có thể đạt tốc độ khoảng 1,85-3,7km/giờ. Theo Helsing, thiết bị có thể hoạt động liên tục tới 3 tháng, di chuyển xuyên hoặc nằm yên dưới đáy biển như một nút lắng nghe thụ động.

Tàu lượn mang theo các cảm biến âm thanh và bộ xử lý tích hợp vận hành hệ thống trí tuệ nhân tạo Lura. Theo tài liệu công ty và các báo cáo chuyên ngành, Lura có thể phân loại, định vị tín hiệu rất yếu và phân tích nhanh hơn con người hàng chục lần. Nhờ vậy, mạng lưới SG-1 có thể xử lý lượng dữ liệu âm thanh lớn theo thời gian thực và chỉ gửi về những phát hiện giá trị cao.

SG-1 Fathom là tàu lượn tự hành dưới nước nhỏ gọn, sử dụng cảm biến âm thanh tiên tiến và AI để theo dõi tàu ngầm có tín hiệu thấp và bảo vệ hạ tầng đáy biển. Ảnh: Helsing

Trong khuôn khổ Atlantic Bastion, Hải quân Anh dự định sẽ tích hợp các tàu lượn trong một “chòm sao” cảm biến. Hệ thống này hợp nhất dữ liệu từ SG-1 và Lura với sonar tàu mặt nước, máy bay P-8A và tàu ngầm, thông qua mạng lưới AI phục vụ phát hiện mục tiêu và chỉ huy. SG-1 không thay thế tàu hộ vệ hay tàu ngầm tấn công mà đóng vai trò chỉ thị mục tiêu, giúp các nền tảng chủ lực tập trung xử lý mục tiêu trong khi tàu lượn đảm nhiệm giám sát diện rộng.

Ưu thế vận hành của SG-1 nằm ở kích thước nhỏ và khả năng triển khai linh hoạt từ tàu dân sự, tàu hậu cần hoặc tàu hải quân cỡ nhỏ. Một người vận hành có thể điều khiển hàng trăm thiết bị, lập kế hoạch nhiệm vụ và nhận cảnh báo. Khi phát hiện tín hiệu đáng chú ý, tàu lượn nổi lên trong thời gian ngắn để truyền dữ liệu rồi nhanh chóng lặn trở lại, giảm nguy cơ bị đối phương phát hiện.

* Máy bay ném bom B-1B trở lại căn cứ Ellsworth

Căn cứ Không quân Ellsworth tại bang Nam Dakota (Mỹ) đã mở lại đường băng và đón các máy bay ném bom B-1B Lancer của Không đoàn 28 trở về sau thời gian dài nâng cấp. Trước đó, việc cải tạo đường băng buộc 17 máy bay cùng hàng trăm quân nhân phải điều chuyển sang căn cứ Grand Forks ở Bắc Dakota.

Những hình ảnh công bố đầu tháng 12 cho thấy B-1B đã trở lại hoạt động tại Ellsworth, đánh dấu hoàn tất dự án tái thiết trị giá khoảng 130 triệu USD và khôi phục năng lực hỗ trợ các nhiệm vụ hiện tại của B-1B cũng như chuẩn bị tiếp nhận B-21 Raider trong tương lai.

Việc máy bay, đội ngũ kỹ thuật và phi công trở lại giúp căn cứ chính đầu tiên của B-21 được tái kích hoạt, đồng thời khôi phục đầy đủ năng lực tấn công tầm xa của Không quân Mỹ.

Máy bay ném bom B-1B Lancer được thiết kế dựa trên khung thân tối ưu cho bay bám địa hình ở độ cao rất thấp. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Được đưa vào trang bị từ thập niên 1980, B-1B Lancer vẫn là nền tảng chủ lực cho các nhiệm vụ tấn công thông thường. Máy bay sử dụng bốn động cơ F101 có khả năng duy trì tốc độ cao ở độ cao thấp, hỗ trợ khả năng xuyên phá phòng không đối phương. Khoang vũ khí mô-đun có thể mang tới 34 tấn bom đạn, bao gồm bom JDAM dẫn đường GPS, tên lửa JASSM tầm xa hoặc bom Mk 82. Cấu trúc cánh cụp xòe giúp máy bay cân bằng giữa tốc độ và tầm hoạt động, đạt tầm bay hơn 9.000km mà không cần tiếp nhiên liệu.

Khung thân tối ưu cho bay bám địa hình ở độ cao thấp cho phép B-1B duy trì các quỹ đạo bay nhanh và khó đoán. Máy bay còn được trang bị radar APQ-164 có khả năng lập bản đồ độ phân giải cao và bám địa hình trong mọi điều kiện thời tiết, cùng hệ thống tác chiến điện tử AN/ALQ-161 giúp phát hiện, gây nhiễu và xử lý mối đe dọa.

Dự án nâng cấp đường băng của Ellsworth trị giá 129,5 triệu USD được triển khai với kỳ vọng bảo đảm năng lực sử dụng trong 50 năm tới. Ngoài đường băng, hơn 20 cơ sở mới đang được xây dựng để phục vụ B-21 Raider, gồm nhà chứa bảo dưỡng, cơ sở kiểm tra tần số vô tuyến và trung tâm huấn luyện nạp vũ khí.

Sự trở lại của B-1B cũng kéo theo việc nối lại các hoạt động huấn luyện như tiếp nhiên liệu nóng nhằm duy trì nhịp độ tác chiến cao. Việc Ellsworth tái hoạt động diễn ra trong bối cảnh Mỹ hoàn tất triển khai B-21, dòng máy bay ném bom thế hệ thứ sáu, góp phần củng cố năng lực tấn công tầm xa của quốc gia này.

* Đan Mạch đặt mua hệ thống bắc cầu Leguan

 Cơ quan Mua sắm quốc phòng Đan Mạch vừa ký hợp đồng mua 3 hệ thống bắc cầu Leguan mới nhất trên khung gầm Tatra 10x10. Gói hợp đồng trị giá khoảng 33 triệu Euro bao gồm hỗ trợ hậu cần, trang bị chuyên dụng và tùy chọn mua thêm 3 phương tiện cùng các bộ cầu bổ sung vào năm 2026.

Cốt lõi của thương vụ là hệ thống cầu mô-đun Leguan, hiện đã được quân đội gần 20 nước sử dụng và được coi là tiêu chuẩn rải cầu hạng nặng. Hệ thống có thể triển khai cầu dài 26m hoặc hai cầu dài 14m, đáp ứng khả năng cơ động cho xe tăng chiến đấu chủ lực, xe chiến đấu bộ binh và xe vận tải hạng nặng. Các mô-đun cầu được chế tạo bằng hợp kim nhôm cường độ cao để giảm trọng lượng, trong khi cơ cấu thủy lực tự động cho phép kíp hai người triển khai hoặc thu hồi cầu trong khoảng 5-8 phút, kể cả bằng điều khiển từ xa.

Hệ thống bắc cầu Leguan mới của Đan Mạch trên xe Tatra 10x10 có thể triển khai cầu dài 26m hoặc 2 cầu đạt chuẩn MLC 80 chỉ trong vài phút Ảnh: KNDS 

Khi tích hợp lên xe Tatra 10x10, Leguan sở hữu khả năng cơ động cao và phù hợp đồng hành cùng các đội hình chiến đấu bánh lốp của Đan Mạch. Khung gầm Tatra sử dụng ống xương sống trung tâm đặc trưng, treo bán trục độc lập, dẫn động bốn bánh toàn phần và hệ thống treo khí nén toàn phần, mang lại khả năng bám đường tốt trên bùn hoặc tuyết, đồng thời ổn định khi chạy tốc độ cao trên đường trường. Mẫu xe này cũng được trang bị cabin bọc giáp theo tiêu chuẩn STANAG 4569, nâng cao khả năng sống sót trước các mối đe dọa từ pháo binh và UAV.

Đan Mạch đã đưa Leguan vào biên chế từ năm 2019. Phiên bản bánh xích Leguan 2 mới nhất đang bắt đầu được biên chế cho quân đội Đan Mạch và một số quốc gia NATO, phục vụ nhiệm vụ mở đường vượt chướng ngại trong điều kiện chiến thuật phức tạp.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)

* Chuyên mục Quân sự thế giới hôm nay trên Báo Quân đội nhân dân Điện tử gửi tới bạn đọc thông tin mới nhất về các hoạt động an ninh, quốc phòng quân sự thế giới trong 24 giờ qua.