QĐND Online - Trung tâm Phân tích thị trường vũ khí toàn cầu (CAWAT) vừa công bố danh sách 33 quốc gia giành được nhiều hợp đồng xuất khẩu vũ khí nhất trong năm 2012 và 50 quốc gia xuất khẩu vũ khí hàng đầu trong giai đoạn 2009-2012.

Vị trí Top 10 không có thay đổi đáng kể

Đứng đầu danh sách các quốc gia xuất khẩu vũ khí toàn cầu năm 2012 do CAWAT bình chọn vẫn là Mỹ. Theo CAWAT, năm 2012, Mỹ đã ký các hợp đồng bán vũ khí trị giá 18,928 tỷ USD, chiếm 28,08% tổng kim ngạch xuất khẩu vũ khí toàn cầu. Để so sánh, năm 2009, Mỹ đã xuất khẩu được 23,164 tỷ USD (37,92% toàn cầu); năm 2010 là 26,263 tỷ USD (51.6%) và năm 2011 là 50.071 tỷ USD (65%). Như vậy, trong giai đoạn 2009-2012, Mỹ đã xuất khẩu vũ khí, trang bị trị giá 118.425 tỷ USD, tương đương 46.19% tổng giá trị toàn thế giới.

Kim ngạch xuất khẩu vũ khí năm 2012 của Mỹ thấp là do nhiều nguyên nhân khách quan. Trong đó, đáng kể là việc Ấn Độ tạm hoãn kế hoạch mua trực thăng vận tải quân sự hạng nặng và trực thăng tấn công mới. Nhiều hợp đồng quân sự có giá trị lớn với quốc gia Nam Á này dự kiến ký trong năm 2012 đã bị chuyển sang năm 2013. Ngoài ra, quá trình thực hiện các gói hợp đồng nhỏ trong thỏa thuận mua sắm quốc phòng có giá trị kỷ lục với Saudi Arabia (60 tỷ USD) cũng gặp nhiều trục trặc. Năm 2012, các quốc gia khu vực Cận Đông cũng giảm đáng kể nhu cầu mua sắm vũ khí, trang bị mới.

Ảnh minh họa/ Internet.

Theo các đánh giá sơ bộ, năm 2013 sẽ là năm bội thu của Mỹ với các tổng giá trị xuất khẩu vũ khí có thể vượt qua mốc kỷ lục của năm 2011.

Cần nhấn mạnh rằng, trong giai đoạn 2009-2012, Mỹ cũng là quốc gia gặp thuận lợi nhất trên thị trường vũ khí toàn cầu. Giá trị xuất khẩu ước đoán của Mỹ trong giai đoạn này chỉ là 88,013 tỷ USD, nhưng thực tế Mỹ đã xuất khẩu được tới 118.425 tỷ USD, vượt kế hoạch 34,55%. Đây là tỷ lệ cao nhất trong các nước xuất khẩu vũ khí.

Đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng của CAWAT là Nga với 18,13 tỷ USD, chiếm 26,9% thị trường xuất khẩu vũ khí toàn cầu. Đây cũng là con số kỷ lục của ngành xuất khẩu vũ khí Nga trong giai đoạn 2009-2012. Năm 2012 cũng là dấu mốc của việc đảo ngược xu thế giữa giá trị các hợp đồng vũ khí đang được thực hiện và hợp đồng ký mới. Với Nga, tổng giá trị các hợp đồng vũ khí, bao gồm cả các hợp đồng đang thực hiện và ký mới, ổn định ở mức 35-40 tỷ USD.

Nếu tính tổng giá trị xuất khẩu vũ khí của Nga giai đoạn 2009-2012, con số này ước đạt 40,412 tỷ USD, chiếm 15,76% thị trường thế giới. Riêng giá trị xuất khẩu năm 2012 đã nâng chỉ số xuất khẩu vũ khí của Nga giai đoạn 2009-2012 lên đáng kể. Chỉ số giá trị xuất khẩu thực vũ khí tế của Nga đã vượt kế hoạch khoảng 14,3%.

Tiếp sau Nga là Anh với 6,437 tỷ USD, tương đương 9,55% thị trường xuất khẩu vũ khí thế giới năm 2012. Tuy nhiên, nếu tính trong cả giai đoạn 2009-2012, Anh chỉ xếp thứ 4.

Cụ thể, năm 2009, Anh sở hữu các hợp đồng xuất khẩu vũ khí trị giá 3,249 tỷ USD (5,32% thị trường toàn cầu), thì năm 2010 chỉ đạt 745 triệu USD (1,46%) và 2011 là 1,036 tỷ USD (1,34%).

Tính cả 4 năm, Anh đã xuất khẩu các đơn hàng vũ khí trị giá 11,468 tỷ đồng (4,47% của thị trường thế giới) và cũng là quốc gia có giá trị các hợp đồng vũ khí thực tế thấp hơn so với con số dự đoán của nước này ở mức 13,963 tỷ USD (-17,9%). Nhiều khả năng, trong vài năm tới, kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Anh sẽ còn tiếp tục giảm.

Các vị trí sau của top 10 quốc gia xuất khẩu vũ khí do CAWAT xếp hạng là Đức (đứng thứ 4 trong năm 2012 và 6 trong giai đoạn 2009-2012), Israel (thứ 5 - năm 2012 và giai đoạn 2009-2012), Italy (thứ 6 - năm 2012 và thứ 7 trong 2009-2012), Pháp (thứ 7 - năm 2012 và thứ 3 trong 2009-2012), Thụy Sĩ (thứ 8 - năm 2012 và thứ 12 trong 2009-2012), Thụy Điển (thứ 9 - năm 2012 và giai đoạn 2009-2012), Tây Ban Nha (thứ 10 - năm 2012 và thứ 8 trong 2009-2012).

Quốc gia có bước tiến đáng kể trong bảng xếp hạng các nước xuất khẩu vũ khí toàn cầu là Trung Quốc. Trong giai đoạn 2009-2012, Trung Quốc đã giành vị trí thứ 10 trong bảng xếp hạng, còn tính riêng năm 2012 là vị trí 13.

Mỹ và Nga tiếp tục thống lĩnh thị trường

Trong Top 10 quốc gia xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới chỉ có Mỹ và Nga mức thực thu vượt so với kế hoạch đề ra. Trong khi đó, 3 quốc gia Israel, I-ta-lia và Pháp chỉ có thể đạt kế hoạch đề ra (giá trị xuất khẩu năm 2012 chỉ tương đương với mức đầu năm 2009). Các quốc gia khác trong Top 10 thì đạt trị số âm, gồm: Anh (-17,9%), Tây Ban Nha (-26,75%), Đức (-33,25%), Trung Quốc (-39%) và Thụy Điển (-41,9%).

Tổng giá trị xuất khẩu vũ khí của Top 10 trong giai đoạn 2009-2012  đạt 230,098 tỷ USD, chiếm 89,74% giá trị thị trường. Toàn bộ Top 10 trong năm 2012 đều đã gia tăng giá trị xuất khẩu vũ khí của mình trên thị trường đạt mức tăng 0,57% so với năm 2011.

TUẤN SƠN (theo Armtrade)